Μερικές σκέψεις για το χτύπημα των ΗΠΑ εναντίον του Ιράν

Το 2020 ξεκίνησε με την πρώτη μεγάλη ειδήση να είναι η επίθεση των ΗΠΑ εναντίον του Ιράν, και να υπάρχουν ανησυχείες για ένα Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Εκτίμηση μας, εδώ και χρόνια, είναι πως όχι, δεν θα γίνει παγκόσμιος πόλεμος.

Ο κόσμος έχει γεμίσει από περιφερειακές συγκρούσεις, καθώς η "μοναδική υπερδύναμη' των τελευταίων δεκαετιών παρακμάζει (ΗΠΑ), και η Κίνα είναι η "ανερχόμενη δύναμη" που ακόμα όμως δεν έχει ωριμάσει στο ρόλο της

Θα δούμε πολλές ακόμα περιφερειακές συγκρούσεις, αλλά όχι παγκόσμιο πόλεμο, γιατί δεν υπάρχει τέτοια διάθεση. Ούτε από τους λαούς, αλλά ούτε και από [πολλές] ηγεσίες. Όχι για το "μεγάλο ξεκαθάρισμα" ανάμεσα στους μεγάλους ιμπεριαλιστές (ΗΠΑ-Ρωσοκινέζοι), αυτό μπορεί να γίνει να γίνει με τον υπερπληθωρισμό του δολαρίου (που, λόγω του σημερινού νομισματικού συστήματος, χωρίς κανόνα χρυσού, είναι "σχετικά εύκολο" να γίνει), και όχι με παγκόσμια στρατιωτική σύγκρουση (που, λόγω πυρηνικών, είναι πολύ λιγότερο προτιμητέα πλέον).

Οπότε ναι μεν σίγουρα το Ιράν θα αντιδράσει, αλλά όχι, δε θα συρθούν όλοι οι υπόλοιποι σε πόλεμο παγκοσμίων διαστάσεων.

Από εκεί και πέρα, έχοντας δώσει την εκτίμηση μας για το ερώτημα του μέχρι που μπορεί να φτάσουν τα πράγματα σε στρατιωτικό επίπεδο, αξίζει να θυμηθούμε κάτι που γράφαμε στο πρώτο-πρώτο post αυτού του blog τώρα που ξαναρχίσαμε:

[...] όταν έγινε η επίθεση στα διυλιστήρια της Σαουδικής Αραβίας, και πολλοί στις ΗΠΑ πίεζαν για επίθεση στο Ιράν, ο Τραμπ είπε όχι. Και ναι μεν έστειλε στρατό στη Σαουδική Αραβία, και δεν σταμάτησε τις εκστρατείες σε Αφγανιστάν, κτλ (διότι αλλιώς δε μπορούν να ελέγξουν τα πετρέλαια, και αν δεν ελέγξουν τα πετρέλαια, το πετροδολάριο πάει περίπατο, όπως έχουμε αναλύσει εδώ και χρόνια), αλλά τώρα αποσύρθηκε από τη Συρία, διότι "Μετά από τρία χρόνια, ήρθε η ώρα να απαλλαχτούμε από αυτούς τους γελοίους, ατελείωτους πολέμους, που έχουν και φυλετικά χαρακτηριστικά, και να φέρουμε τους στρατιώτες μας πίσω στο σπίτι. Θα πολεμάμε εκεί που βρίσκεται το συμφέρον και το κέρδος και θα πολεμάμε μόνο για τη νίκη".

Κάτι ενδιαφέρον, και δείγμα της πολιτικής κατάστασης στις ΗΠΑ: Λίγο μετά την απόφαση του Τραμπ να μην πάει σε πόλεμο με το Ιράν, βγήκε ένα (ακόμα) σκάνδαλο εναντίον του, με το ερώτημα της παραπομπής. Όσο αληθινό ή ψεύτικο να είναι το συγκεκριμένο σκάνδαλο (άλλωστε, ο Τραμπ έχει ως μέρος της εικόνας του το να "κάνει ότι γουστάρει", και άρα θα υπάρχουν πολλά σκάνδαλα εναντίον του), το timing δε θεωρώ ότι είναι τυχαίο. Εικασίες θα μου πείτε, και θα έχετε δίκιο, αλλά πάντως η σύμπτωση είναι μεγάλη - μια βδομάδα περίπου μετά το όχι του Τραμπ, βγήκε το σκάνδαλο εναντίον του - από τα πολλά που θα έχουν στο συρτάρι εναντίον του οι "κλασσικοί" Αμερικάνοι καπιταλιστές, που κυβερνούσαν εδώ και χρόνια, και βομβάρδιζαν αδιακρίτως όποιον δε συμμορφωνόταν.  [...]

 Σχετικά λοιπόν με την υπόθεση της παραπομπής του Τραμπ, διαβάζουμε ότι "Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο τρίτος πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ, μετά τους Άντριου Τζόνσον (1868) και Μπιλ Κλίντον (1998) που παραπέμπεται από το αμερικανικό Κογκρέσο με αίτημα την καθαίρεσή του."

Επειδή λοιπόν "η ιστορία επαναλαμβάνεται", βλέπουμε πως ο Τραμπ επιλέγει τον ίδιο δρόμο που είχε επιλέξει και ο Κλίντον, όταν είχε και αυτός παραπεμφθεί:

Την ίδια θεωρία διαβάζουμε και...στα ρωσικά ΜΜΕ, με το RussiaToday να γράφει:

Trump’s own ‘Wag the Dog’: Is Iran hit job a distraction for impeachment lynch mob back home?

The partisan situation in Washington DC has created a scenario where Donald Trump may be forced to do anything to hold on to power, even if that means setting the Middle East – and maybe the entire world – alight.

Consider, for example, the sordid story of former US President Bill Clinton, who was also hounded with the threat of impeachment over the Lewinsky affair.

On August 20, 1998, just weeks before Congress was set to vote on articles of impeachment against the philandering Democrat, Clinton ordered a cruise-missile attack on a Sudan factory on the grounds it was producing nerve gas for al-Qaeda. As it turned out, however, the destroyed factory was actually a pharmaceutical plant that employed thousands.

It appears that Donald Trump, no less than Bill Clinton, understands the ‘rally round the flag’ phenomenon, which says that public support increases for leaders during periods of international crisis or war. Not a very comforting thought, considering that the world is littered with weapons of mass destruction.

Clearly, the American empire is experiencing a deep domestic political crisis that not only threatens the security and well-being of millions of Americans; it threatens the stability of the entire planet.

Η αντίδραση της ρωσίας γενικά σε όλα αυτά έχει μεγάλο ενδιαφέρον, διότι είναι "υπερβολικά ήρεμη" - Η Ρωσία είναι σύμμαχος του Ιράν, σε οικονομικό, ενεργειακό και στρατιωτικό επίπεδο, και θα περιμέναμε πολύ πιο "χοτρές" δηλώσεις εναντίον των ΗΠΑ.

Το μόνο ενδιαφέρον που διαβάσαμε από την πλευρά της Ρωσίας, περά από κάποιες, ουσιαστικά τυπικές διπλωματικές καταδίκες, κτλ, είναι ο Πούτιν μίλησε με τον Μακρόν, που επίσης καταδίκασε τη επίθεση. Το ποιος μιλάει με ποιον και το αν συμφωνούν ή όχι σε αυτά τα κεντρικά ζητήματα έχει τη σημασία του, και έχουμε ήδη δει ότι ο Μακρόν έχει επιλέξει την φανερή διαφοροποίηση από τις ΗΠΑ σε μια σειρά ζητημάτων.

Εκτίμηση μας είναι όμως ότι η Ρωσία δε θεωρεί ότι το θέμα αυτό θα πάρει παγκόσμιες διαστάσεις - αλλιώς θα είχε αντιδράσει πολύ πιο έντονα. Και το παραπάνω άρθρο που είδαμε από το RussiaToday είναι ενδεικτικό του πως ερμηνεύει 'η αντίπερα όχθη' την κίνηση και το timing του Τραμπ.

Εξάλλου, με αυτά και αυτά, η Ρωσία/Κίνα το μόνο που έχουν να κάνουν είναι να μιλάνε για αυτοσυγκράτηση, και αυτομάτως θα βγουν "και από πάνω" στη συνείδηση του κόσμου που δε θέλει παγκόσμιοπόλεμο. Θα βγουν και "επικοινωνιακοί νικητές" δηλαδή, την ίδια ώρα που οι ΗΠΑ για πολλοστή φορά εμφανίζονται έτοιμες να "αιματοκυλίσουν τον πλανήτη".

Ενδιαφέρον έχει και η αντίδραση του ίδιου του Τραμπ παρεμπιπτόντως:

President Trump on Friday said that America does not seek "regime change" in Iran, and that the United States "took action last night to stop a war" by killing Iran's #2 commander, Qasem Soleimani, on Thursday.

"We caught him in the act and terminated him," said Trump, adding that The US is "ready and prepared to take whatever action is necessary."

"We took action last night to stop a war."

Εντάξει, το ότι οι ΗΠΑ έκαναν ότι έκαναν για να "σταματήσουν έναν πόλεμο" και όχι για να τον αρχίσουν θα ήταν αστείο αν δεν ήταν τραγικό - και έχουμε ακούσει πολλές φορές τις ΗΠΑ να λένε ότι θα φέρουν "τη δημοκρατία" στο Ιράκ, το Αφγανιστάν, και όποια άλλη χώρα έχουν βομβαρδίσει.

Αλλά τον πιστεύουμε όταν λέει ότι δε θέλει να αντατρέψει το "στάτους κβο" στο Ιράν - όπως είχαμε παρατηρήσει και στο πρώτο-πρώτο δικό μας ποστ, ο Τραμπ δε θέλει πόλεμο. Θέλει -και κάνει- πολλά άλλα πράγματα, αλλά όχι πόλεμο.

Οπότε...γιατί το έκανε; Ακόμα και Αμερικανικά ΜΜΕ παρατηρου ότι ο Τραμπ δεχόταν πιέσεις από την πλευρά των Ρεπουμπλικάνων να χτυπήσει (τις οποίες τις αγνοούσε έως τώρα), και δεχόταν και πιέσεις από τους Δημοκρατικούς, που τον παραπέμπουν για καθαίρεση:

Republicans have wanted the US to go to war with Iran for years despite Trump's claims to the contrary

Hawks in Washington, particularly on the right, have long pushed for more aggressive US action against Iran, including war with the Middle Eastern power.

"Suleimani was plotting imminent and sinister attacks on American diplomats and military personnel, but we caught him in the act and terminated him," Trump said. "We took action last night to stop a war, we did not take action to start a war."

Despite pushing for increased aggression on the US's part, many Republican lawmakers have insisted over the last few years that war with Iran isn't likely.

"You're always concerned about it if it escalates. But I really don't see that. The president is trying to get us out of every armed conflict we're in. I can't imagine him escalating into a new one," said GOP Sen. Shelley Moore Capito told Politico in May 2019.

There are a host of reasons why Iran hawks may have pushed Trump to escalate the conflict — and one consideration might be purely political.

Notably, Trump repeatedly argued that former President Barack Obama was planning to go to war with Iran in 2011 and 2012 in order to boost his approval ratings and win reelection. 

"He's weak, and he's ineffective," Trump said of Obama in 2011. "So I believe that he will attack Iran sometime prior to the election, because he thinks that's the only way he can get elected."

The prediction, which didn't materialize, suggest Trump once believed war with Iran has the potential to help him politically in an election year. (This election year he is facing dismal polling and looming impeachment trial.)

Ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο που πρέπει να δούμε είναι η αντίδραση των "Συμμάχων" των ΗΠΑ, που ουσιαστικά όλοι βγήκαν και είπαν ότι δε συμφωνούν - μοναδική εξαίρεση -ποιος άλλος- το Ισραήλ. Ουσιατικά όλη η Ευρώπη ξεκαθάρισε ότι δεν έχει σκοπό να συρθεί σε πόλεμο με μία αξιόμαχη χώρα όπως το Ιράν (που σημαίνει μεγάλες απώλειες), και σε έναν ενδεχόμενο έστω παγκόσμιο πόλεμο για χατήρι του Τραμπ. Ακόμα και η Αγγλία, η πιο φιλοΑμερικάνικη χώρα στην Ευρώπη, που γενικά δε κινείται στο ίδιο μήκος με Γερμανία-Γαλλία, καταδίκασε την επίθεση.

Αυτό δείχνει και τη διαρκώς μειούμενη ισχύ των ΗΠΑ - αλλά απαντάει βέβαια και το αν υπάρχει διάθεση για παγκόσμιο πόλεμο με το Ιράν (και τους Ρωσοκινέζους από πίσω).

***

Σαν υστερόγραφο, επειδή δεν υπάρχει πολύ χρόνος, αλλά δέχομαι κάποια σχετικά email από αναγνώστες, μερικές σημειώσεις για τον αγωγό EastMed:

Ο αγωγός αυτός είναι σχετικά μικρός σε χωρητικότητα, και σχετικά ακριβός στην κατασκευή, ειδικά αν δεν περάσει από Τουρκία και κατασκευαστεί εξ ολοκλήρου να περνάει υποθαλάσσια.

• Γερμανικός Τύπος: Φιλόδοξος αλλά "παράλογα ακριβός" ο EastMed
• Τουρκικά ΜΜΕ για EastMed: 3 φορές φθηνότερη η μεταφορά φυσικού αερίου αν περνούσε από Τουρκία
• Ο EastMed πέρα και πίσω από τις φιέστες...

Οι φιέστες, και η εκτεταμένη προβολή του έργου στα ελληνικά ΜΜΕ έχει πολιτικές-πολιτικάντικες σκοπιμότητες. Ως έργο, δεν ξέρουμε καν πότε και αν θα ξεκινήσει.

Απλά η Ελλάδα προσπαθεί να απαντήσει στην Τουρκία, που μεγαλώνει ως περιφερειακή δύναμη, και προσπαθεί να εξασφαλίσει ενεργειακά κοιτάσματα.

Ο EastMed, όπως σχεδιάζεται, θα περιλαμβάνει το Ισραήλ, δε θα περιλαμβάνει την Τουρκία, και άρα θα θέσει την Ελλάδα υπό την προσπαία του Ισραήλ - και άρα και των ΗΠΑ (που επίσης προσπαθούν να πείσουν την Ευρώπη να μην βάζει αέριο από Ρωσία, και λένε αυτομάτως "ναι" σε οποιαδήποτε άλλο έργο, άλλο αν στα άρθρα που παραθέσαμε πιο πάνω βλέπουμε ότι "Η μελέτη οικονομικής βιωσιμότητας επίσης δεν έχει τελειώσει. Ποιος θα επενδύσει τα 7 δισ. που απαιτούνται για την κατασκευή του και σε ποιες τιμές πρέπει να πωλείται το φυσικό αέριο για να είναι βιώσιμος ο αγωγός; [...] ο EastMed θα πρέπει να πωλεί προς 6-7 δολάρια το κυβικό πόδι. Η ΕΕ σήμερα αγοράζει γύρω στα 4-5 δολάρια").

Τέλος πάντων, εμείς επιμένουμε και σε μία άλλη πρόβλεψη που είχαμε κάνει και κάποια χρόνια πριν, ότι δηλαδή αυτά τα κοιτάσματα στο χώρο του Αιγαίου, Κύπρου, κτλ έγιναν εκμεταλλεύσιμα τώρα, λόγω και των αυξημένων τιμών της ενεργείας διεθνώς.

Όλα αυτά τα κόστη και οι τιμές υπολογίζονται με βάση τα σημερινά δεδομένα - τι γίνεται όμως αν (όταν) το δολάριο υπερπληθωριστεί, και οι πετρελαιάδες στραφούν στον μονόφθαλμο που θα οδηγήσει τους τυφλούς (ευρώ) ως εναλλακτικό νόμισμα πληρωμής;

Σε μια τέτοια κατάσταση, η Γερμανία/Ευρώπη θα έχει εξασφαλίσει αυτό που της λείπει - δηλαδή πρόσβαση σε άφθονη και φτηνή ενέργεια για τη βιομηχανία της. Η ενέργεια θα γίνει πιο φτηνή για όσους έχουν ευρώ, και άρα πολλά ενεργειακά κοιτάσματα που τώρα είναι κερδοφόρα, δε θα έχουν και τόοοοοσο μεγάλο λόγο ύπαρξης. Γιατί να ξοδέυεις τόσα λεφτά για να φέρεις ενέργεια σε ένα πανάκριβο υποθαλάσσιο αγωγό κατά μήκος της Μεσογίου, όταν μπορείς απλά να το φέρεις σε χαμηλή τιμή από Ρωσία; Και το ίδιο βέβαια ισχύει για το shale oil, και για άλλα ακριβά κοιτάσματα αερίου και πετρελαίου, που δε θα αξίζουν και τόσο πολύ, όταν η Ρωσία και οι πετρελαιάδες θα είναι πρόθυμοι να πουλήσουν σε ευρώ, αντί να πουλάνε σε δολάρια.

Τέλος πάντων, αυτό είναι ένα ζήτημα για άλλο ποστ - το έχουμε βέβαια αναλύσει και παλιότερα, αλλά όταν δωθεί η ευκαιρία, θα το ξαναδούμε και τώρα.