Τι έκπληξη! Αναβάλλεται η εξόρυξη χρυσού από την Eldorado στις Σκουριές (αλλά και αλλού...)

Πριν 2-3 μέρες ανακοινώθηκε από την Eldorado Gold ότι αναβάλλει την εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές (αλλά και αλλού, άσχετα αν τα "ντόπια" ΜΜΕ εστίασαν αποκλειστικά στο "ντόπιο" θέμα, αδιαφορώντας ή αδυνατώντας να καταλάβουν τις παγκόσμιες διαστάσεις του θέματος).

Το θέμα πάντως αποτελεί την ιδανική αφορμή για να κάνουμε μία νέα ανάρτηση  - ας δούμε καταρχήν την είδηση για τις Σκουριές:

Η «βουτιά» στον χρυσό… ανέβαλε για το 2016 την εξόρυξη σε Σκουριές και Πέραμα

Την αναβολή της έναρξης των εργασιών στα ορυχεία Σκουριές Χαλκιδικής και Πέραμα Θράκης γνωστοποίησε σήμερα, η καναδική εταιρεία εξόρυξης χρυσού Eldorado.
Ειδικότερα, η καναδική εταιρεία ανέβαλε για το 2016 την έναρξη της αξιοποίησης των κοιτασμάτων χρυσού στις δύο ελληνικές τοποθεσίες. Η αναβολή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην «βουτιά» της τιμής του χρυσού.

Ας δούμε τώρα και τη σχετική είδηση από τη Wall Street Journal, που έχει ένα πιο πλήρες ρεπορτάζ, αναφέροντας ότι η Eldorado δεν αναβάλλει μόνο τα ελληνικά της projects, αλλά και πολλά ακόμα σε πολλές άλλες χώρες:

Eldorado Gold Slashes Spending, Defers Projects

Stung by lower gold prices, Vancouver-based miner Eldorado Gold Corp. (EGO) said Tuesday it has slashed its capital-spending plans for the year, delayed the expansion of its Kisladag mine in Turkey and deferred the planned start dates on three of its other projects. 

Eldorado said the expansion of the Kisladag gold mine, which produced 289,294 ounces of gold last year, will be deferred until metal prices improve. It also pushed out the expected start date of its Skouries and Perama projects in Greece by a year, to 2016, and said it now expects first production from its Certej project in Romania in 2016 or 2017 instead of 2015.

Eldorado said capital spending is now projected at $430 million this year, well below its original $670 million plan. Its exploration budget has dropped to $51 million from $98.5 million.

Eldorado is the latest miner to be hurt by the recent plunge in gold prices, which settled Monday at $1,283.80. Last month, Canada's Barrick Gold Corp. (ABX) postponed production at its giant Pascua Lama mine by at least a year and a half and said it would take an impairment charge of up to $5.5 billion on the project. 

Εδώ και πρόσφατο άρθρο του Business Insider για την κατρακύλα των ορυχείων στα παγκόσμια χρηματιστήρια:

Gold Miners Are Getting Destroyed

Here's a quick look at what gold-mining stocks are doing.

• Goldcorp is down 5.3%
• Barrick Gold is down 8.1%
• Newmont Mining is down 5.7%
• Kinross Gold is down 8.3%
• Randgold Resources is down 5.8%
• AngloGold Ashanti is down 6.9%

Επίσης, εδώ δείτε ένα άρθρο του bloomberg που αναφέρει ότι η τρίτη μεγαλύτερη εταιρεία εξόρυξης χρυσού στον κόσμο υποβιβάστηκε από την Standard & Poor's σε "junk":

AngloGold Rating Cut to Junk With Stable Outlook at S&P

AngloGold Ashanti Ltd. (ANG), the world’s third-biggest producer of the metal, had its rating reduced one step to junk by Standard & Poor’s after a record three-month decline in the price of bullion in the second quarter.

Σε παλιότερα άρθρα μας έχουμε αναλύσει το θέμα - πχ εδώ γράφαμε ότι:

[...] όσο πέφτει η ισοτιμία, τόσο θα καταρρέουν και το ορυχεία, με τις μετοχές των εταιριών εξόρυξης να έχουν γκρεμοτσακιστεί τις τελευταίες μέρες: Η μεγάλη πλειοψηφία αυτών των ορυχείων έχουν κόστος εξόρυξης πχ πάνω από 1300$/ουγγιά, και άρα οδηγούνται σε λουκέτο αν η ισοτιμία μείνει σε αυτά τα χαμηλά επίπεδα. Αυτό θα οδηγήσει τους επενδυτές να πέσουν με ακόμα πιο μεγάλη μανία στις αποθήκες του paper gold για να βρουν πραγματικό χρυσό, μιας και αυτές οι αποθήκες είναι το τελευταίο μέρος που έχει απομείνει να διαθέτει σημαντικές ποσότητες χρυσού για να ικανοποιήσει τη ζήτηση.

Πράγματι, τα ορυχεία οδηγούνται από το ένα αρνητικό ρεκόρ στο άλλο, και πράγματι οι αποθήκες του paper gold αδειάζουν (την τελευταία φορά που είχαμε γράψει είχαν κάτω από το ψυχολογικό φράγμα των 1000 τόνων χρυσού στην κατοχή τους. Πλέον, έχουν περίπου 930 τόνους).

Ας τα δούμε λίγο πιο αναλυτικά όλα αυτά και -κυρίως- ας εξηγήσουμε για μια ακόμα φορά το τι σημαίνει η ισοτιμία του χρυσού για τον "απλό εργάτη", και γιατί είναι τόσο σημαντική. Εδώ πχ ένα απόσπασμα από ένα άρθρο μας γραμμένο το 2011:

[...] Επειδή ο χρυσός έχει ως κύριο χαρακτηριστικό του στη σταθερότητα, δεν προτιμάται για επένδυση από τους κεφαλαιοκράτες, μιας και δεν μπορούν να πλουτίσουν.
Προτιμούν επενδύσεις όπως πχ «θα φτιάξω ένα εργοστάσιο», «θα αγοράσω μετοχές μιας εταιρείας που θα πάει καλά», κτλ. Επενδύσεις που αυγατίζουν το κεφάλαιο τους δηλαδή. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, προτιμούνταν και επενδύσεις στο χρηματοπιστωτικό τομέα (πχ «δομημένα ομόλογα»), καθώς έδιναν μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους από όλες τις άλλες.

Όταν όμως ΔΕΝ υπάρχει ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ότι όντως θα υπάρξει καπιταλιστική ανάπτυξη, με εταιρείες να παράγουν, τράπεζες να δίνουν δάνεια ώστε να δημιουργηθούν εταιρείες που θα παράγουν, κτλ, κτλ, κτλ, τότε ο κεφαλαιοκράτης όπως είπαμε και πριν θα προτιμήσει τη σταθερότητα του χρυσού (γιατί αν επενδύσει φοβάται ότι θα έχει ζημιές αντί για κέρδος). Ο χρυσός μετρά την εμπιστοσύνη στο αν θα υπάρξει καπιταλιστική ανάπτυξη .

[...] Στη σημερινή συγκυρία, ανάπτυξη θα έχουμε αν και όταν καταφέρουν να μας γυρίσουν σε φεουδαρχικού τύπου ανισότητες (λίγοι φεουδάρχες - πολλοί κολίγοι). Τότε θα επενδύσουν, διότι οι «απαραίτητες αναδιαρθρώσεις» που προωθεί η άρχουσα τάξη εις βάρος των εκμεταλλευόμενων μαζών θα τους δίνουν την ευχέρεια να βγάλουν μεγάλα κέρδη (μέσω της αύξησης της εκμετάλλευσης). Ως τότε, ο χρυσός θα «ανεβαίνει», καθώς είναι το ιδανικό μέσο αποθήκευσης του κεφαλαίου, όταν αυτό δεν επενδύεται.

Να λοιπόν το γιατί ο χρυσός είναι σημαντικός - γιατί μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μονάδα μέτρησης της εμπιστοσύνης για το αν θα υπάρξει καπιταλιστική ανάπτυξη ή όχι. Και μην "ψαρώνετε" από την πτώση της ισοτιμίας του, καθώς έχουμε εξηγήσει ότι αυτή οφείλεται στο paper gold:

Ελπίζω ότι ήδη το γνωρίζετε ότι το σύστημα δεν κάνει διάκριση ανάμεσα στον πραγματικό χρυσό και τον paper gold, και άρα κάθε φορά που κάποιος εξαργυρώνει το paper gold του, ζητώντας να πάρει τον πραγματικό χρυσό, το σύστημα καταγράφει αυτή την κίνηση ως...πώληση χρυσού (!), με αποτέλεσμα να δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι τάχα ο κόσμος δε θέλει χρυσό και τον ξεπουλάει, ενώ στην πραγματικότητα γίνεται το αντίστροφο. Έτσι, η ισοτιμία πέφτει, αλλά αυτό μπορεί να συνεχιστεί μόνο για όσο ακόμα υπάρχουν αποθέματα χρυσού στις αποθήκες του paper gold. Τα αποθέματα αυτά τελειώνουν, και όσο περισσότερο πλησιάζουμε στο μηδέν, τόσο θα δημιουργείται πανικός. Κατά την προσωπική μου άποψη (που δεν είναι και τόσο σίγουρη βέβαια), οι κεντρικές τράπεζες θα ξανανοικιάσουν ο χρυσό τους, ώστε να ενισχύσουν τα αποθέματα χρυσού του paper gold, και να δώσουν μια παράταση ζωής για λίγα χρόνια ακόμα. Αυτό θα το κάνουν διότι θέλουν να περάσουν κάποια σημαντικά μέτρα - για παράδειγμα, η Κίνα θέλει να δημιουργήσει μια μεσαία τάξη στο εσωτερικό της, η ευρωζώνη θέλει να αρπάξει καταθέσεις και να κάνει κουρέματα χρέους προκειμένου να μη χρειαστεί να τυπώσει πολλά ευρώ, κτλ, κτλ, κτλ.

Προς το παρόν, καθόμαστε και διαβάζουμε μερικά άρθρα "για γέλια και για κλάματα" σχετικά με το χρυσό, μιας και οι περισσότεροι "αναλυτές" δεν καταλαβαίνουν και πολλά (και γι' αυτό δεν ασχολούνται με το χρυσό, ή αν ασχολούνται, γράφουν τραγελαφικά άρθρα όπως αυτό):

Ο χρυσός καταρρέει – η εμπιστοσύνη ανεβαίνει

Για τους περισσότερους η κατοχή χρυσού είναι μια μορφή διασφάλισης κατά του πολέμου, της οικονομικής κατάρρευσηες και τον εξευτελισμό του χρήματος. Και από την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η τιμή του χρυσού συχνά απεικονίζεται ως βαρόμετρο της παγκόσμιας οικονομικής ανασφάλειας. Μήπως λοιπόν η κατάρρευση των τιμών του χρυσού, από τη μέγιστη τιμή των 1.900 δολαρίων ανά ουγγιά, τον Αύγουστο του 2011 σε λιγότερο από $ 1,250 , στις αρχές αυτού του μήνα, αντιπροσωπεύει μια ψήφο εμπιστοσύνης στην παγκόσμια οικονομία;

Πρέπει να ομολογήσω ότι το άρθρο δεν είναι τόσο άσχημο - για παράδειγμα έχει δίκιο όταν συσχετίζει το χρυσό με την "εμπιστοσύνη στην παγκόσμια οικονομία". Η διαφωνία είναι στο ότι...η περιβόητη ανάκαμψη είναι ψεύτικη.

Για παράδειγμα, το χρηματιστήριο της Αμερικής κατέγραψε ένα νέο ιστορικό ρεκόρ, την ίδια ώρα που το Ντιτρόιτ χρεωκόπησε!

Δε θα γράψουμε για το Ντιτρόιτ, γιατί τα έχουμε ήδη γράψει εδώ και μήνες, αν όχι χρόνια.

Αλλά πάντως είναι ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει ανάκαμψη, ειδικά στη Δύση. Ο μοναδικός λόγος που πχ ο Dow Jones σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο είναι επειδή η FED τυπώνει περίπου 1 τρισεκατομμύριο δολάρια ανά έτος και το χαρίζει στις τράπεζες. Μετά από αυτό, πώς να μην έχουν κέρδη-ρεκόρ οι διάφορες JP Morgan, Goldman Sachs, κτλ;

Παρεμπιπτόντως, ο Μπέρνακι έκανε νέες δηλώσεις, στις οποίες είπε -τι έκπληξη- ότι θα συνεχίσει να τυπώνει δολάρια, παρά τις φήμες και τις αναλύσεις που τον ήθελαν να σταματάει. Εμείς έχουμε πει και αναλύσει ότι ΔΕΝ θα το κάνει αυτό, ή θα το κάνει αλλά για λίγο, και μετά θα ξαναρχίσει το τύπωμα. Η Αμερική έχει "εθιστεί" στο χρέος και στα ελλείμματα. 

Μετά το Β' Π.Π., η Αμερική είχε πάνω από το 50% των παγκόσμιων εξαγωγών. Ακόμα και μέχρι το 2001, είχε μόνη της το 1/3 του παγκόσμιου ΑΕΠ. Πλέον έχει πάρει την κατηφόρα, όπως βλέπετε και στο διάγραμμα...

Κάποτε, η Αμερική είχε μόνη της πάνω από το 50% των παγκόσμιων εξαγωγών. Τώρα, έχει αμύθητα χρέη, και τεράστια ελλείμματα, που δε μπορούν να καλυφθούν παρά μόνο με το να τυπώσει δολάρια από το πουθενά. Η Αμερική, και γενικά η Δύση, είναι σε μεγάλο βαθμό σαν το Ντιτρόιτ:

Το χάσμα ανάμεσα στο ΑΕΠ των ΗΠΑ και τις πιστώσεις (δάνεια) που έχουν δωθεί

Κάποτε είχε μια μεγάλη βιομηχανική βάση, που τώρα έχει συρρικνωθεί, διότι οι καπιταλιστές τη μετέφεραν στην Ασία (για προφανείς λόγους εργατικού κόστους). Η Δύση εδώ και χρόνια έχει μπει σε κρίση, απλά έπαιρνε δάνεια προκειμένου να την κρύψει. Τελικά βέβαια η κρίση ήρθε, διότι πλέον δεν υπάρχει εμπιστοσύνη ότι η Δύση θα παράγει αρκετό πλούτο για να αποπληρώσει όλα αυτά τα δάνεια που έχει πάρει. Το Ντιτρόιτ ήταν νομίζω μια πόλη-σύμβολο, που τώρα θα αποτελέσει πρελούδιο για περισσότερες χρεωκοπίες και άλλα τέτοια φαινόμενα (στην ευρωζώνη θα έχουμε κυρίως χρεωκοπίες, κουρέματα και κατασχέσεις καταθέσεων, στην Αμερική θα έχουμε κυρίως εκτύπωση δολαρίων, που θα καλύψουν τα χρέη, αλλά θα μειώσουν κατακόρυφα την αξία του δολαρίου. Όταν συμβεί αυτό, η ισοτιμία του χρυσού θα φτάσει -εν μία νυκτί- σε ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΝΟΥΜΕΡΑ, ενώ και τα ορυχεία χρυσού που τώρα βάζουν λουκέτο και περιμένουν τις κεντρικές τράπεζες να ξαναδανείσουν το χρυσό τους για να σωθούν θα κρατικοποιηθούν. Οι αναγνώστες που έχουν διαβάσει και παλιότερα άρθρα θα το έχουν ξαναδιαβάσει, αλλά το ξαναγράφω τώρα: Όπως σήμερα υπάρχει μια προσωρινή πτώση στις ισοτιμίες του χρυσού, που αναγκάζει τα ορυχεία να κλείνουν, έτσι και τότε ο χρυσός θα γίνει απίστευτα πολύτιμος, και άρα τα κράτη θα τα κρατικοποιήσουν, με τη σύμφωνη γνώμη των λαών. Οι λαοί βέβαια καλό θα ήταν να επαναστατούσαν εναντίον της ατομικής ιδιοκτησίας, που τόσα και τόσα και τόσα τους έχει προκαλέσει, αλλά προς το παρόν δεν το βλέπω αυτό το πράγμα, οπότε άντε το πολύ πολύ να εξεγερθούν τυφλά. Αλλά χωρίς μια αριστερά επιπέδου Μαρξ, Λένιν, κτλ, και χωρίς οργάνωση τύπου Μπελσεβίκων, Ιακωβίων, κτλ, δεν υπάρχει σοβαρή προοπτική, οπότε ο καπιταλισμός θα επελάσει, εύκολα ή δύσκολα. Και η επέλαση του περνά μέσα από την μαζική υποτίμηση των νομισμάτων, ώστε να φτωχύνουν οι εργάτες. Εκτός και αν νομίζετε ότι τάχα η Δύση θα παράγει στο μέλλον αρκετό πλούτο ώστε να εξοφλήσει τα χρέη της, να μετατρέψει τα ελλείμματα σε πλεονάσματα και να μπορέσει έτσι να αντιστοιχήσει τα νομίσματα που τυπώνει με πραγματικό πλούτο, δηλαδή με εμπορεύματα και υπηρεσίες. Εγώ πάντως δεν το πιστεύω αυτό, και ούτε πιστεύω ότι η Κίνα και οι πετρελαιάδες θα συνεχίσουν για πάντα να στέλνουν στους Αμερικάνους ενέργεια και προϊόντα με αντάλλαγμα...δολάρια που εκτυπώνονται χωρίς να αντιστοιχούν πουθενά σε εμπορεύματα/υπηρεσίες).

Στο Ντιτρόιτ είχαν και ομάδα μπάσκετ με το όνομα Pistons (πιστόνια), ως φόρο τιμής στις αυτοκινητοβιομηχανίες της πόλης. Πλέον βέβαια μόνο η ομάδα έχει απομείνει από τα πιστόνια του Ντιτρόιτ, τα εργοστάσια δεν υπάρχουν πια, και μάλιστα έχει και η ομάδα μετακομίσει στις πιο ακριβές συνοικίες του Ντιτρόιτ, γιατί η υπόλοιπη πόλη...έχει γκετοποιηθεί

Κάποτε το Ντιτρόιτ έφτιαχνε αυτοκίνητα - τώρα τα φτιάχνουν στη Γερμανία, στην Ιαπωνία (και σιγά-σιγά όλες οι αυτοκινητοβιομηχανίες πηγαίνουν και τα φτιάχνουν...στην Κίνα για προφανείς λόγους). Και γενικά κάποτε η Αμερική ήταν ελκυστικός προορισμός για το κεφάλαιο, ώστε να κάνει επενδύσεις. Γι' αυτό και οι κρίσεις που πέρασαν οι ΗΠΑ δεν τις διέλυσαν, αντιθέτως έκαναν την Αμερική πιο δυνατή. Πλέον, αυτό δεν ισχύει. Το κεφάλαιο επενδύσει στην Ασία, και γι' αυτό λέμε ότι ναι μεν η Κίνα θα περάσει και αυτή από μια μεγάλη κρίση, αλλά έχει τα εχέγγυα για να την ξεπεράσει, όπως η Αμερική τον προηγούμενο αιώνα.

Η Αμερική (Δύση) αυτού του αιώνα ζει με βάση τα περασμένα μεγαλεία ("και διηγώντας τα να κλαις"). Και οι περισσότεροι δεν το έχουν καλά-καλά καταλάβει, διότι τόσα χρόνια η πίστωση τα κάλυπτε όλα, και η αγορά μπορούσε να κινηθεί λες και δεν τρέχει τίποτα. Δείτε τα "κατορθώματα" των Αμερικάνων, που από πρώτη δύναμη σε βιομηχανία, έρευνα, κτλ, τώρα είναι πρώτη δύναμη...στις πιστώσεις και τα δάνεια:

Finance set to surpass tech as most-profitable U.S. industry

Since the near-collapse of the U.S. financial sector in 2008, the technology industry consistently has been the most-profitable part of this country's economy.

In 2012, tech companies contributed almost a fifth of all profit reported by the corporations in the S&P 500 index, slightly more than the earnings of financial services companies.

Yet if those same large companies report second-quarter results over the next few weeks that are in line with Wall Street expectations, finance will be well on its way to overtaking tech this year to once again become the U.S. industry that earns the most annual profit.

The reasons go beyond the taxpayer-funded bailouts of large banks and insurers in 2008-2009, which helped put those companies back on their feet after losses on mortgage-backed securities decimated their balance sheets.

Today, while U.S. financial services companies do the majority of their business here, tech companies garner a large share of their sales from overseas.

Οι βοιμήχανοι έχουν μεταφέρει τη βιομηχανική βάση αλλού, και η Αμερική δίνει ολοένα και περισσότερη πίστωση για να συνεχίσει να κινείται η αγορά. Οι τράπεζες τσεπώνουν τα τρις $ που χρειάζονται για να καλύψουν τα ανεξόφλητα δάνεια που έχουν δώσει, και γενικώς τα δολάρια τυπώνονται με ιλλιγιώδεις ρυθμούς, ώστε να συντηρηθούν...όλα τα άλλα.

Τι έκανε λέει; Δεν μπορεί το κράτος, οι ιδιώτες, οι επιχειρήσεις, κτλ να αποπληρώσουν τα χρέη τους; Δεν πειράζει, θα τα αναλάβει όλα η κεντρική τράπεζα, τυπώνοντας δολάρια από το πουθενά. Όλα τα χρέη θα αποπληρωθούν κανονικά. Μόνο μην μας ρωτήσετε πόσο θα αξίζει το πληθωρισμένο δολάριο μετά από μερικά χρόνια, όταν οι υπόλοιπες δυνάμεις το απορρίψουν ως αποθεματικό νόμισμα, προτιμώντας το χρυσό, που μένει σταθερός αντί να χάνει διαρκώς αξία

Ως πότε θα το δέχονται αυτό οι υπόλοιπες μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις;
Oil And Credit

Total global debt (public & private) is about $210 trillion today. And global GDP is $65 trillion. If you project the trends forward, total global debt will be $635 trillion in a decade! Global GDP will be $96 trillion, i.e. total global Debt-to-GDP of over 650% in 10 years.

Key point, for the next decade to equal the last one: to achieve global growth someone needs to borrow $445 trillion over the next decade.

So US total debt must rise to $166 trillion by 2023 & EU total debt must rise to $195 trillion.
This must be done! Central Bankers must unleash the terror of inflation!! Wage growth, borrowing & spending. We must consume the Earth.

In the next 6 years more money must be lent out than in all the previous thousands of years of human history combined!! 

This is a mathematical fact! It must happen. Bernanke wills it! And by 2033 we will need total global debt of $1900 Trillion! Long live the money printers! Moaaar!

Η Κίνα φτιάχνει και αυτή μια δική της αγορά χρυσού, μόνο που εδώ -τι περίεργο- δε θα πουλιέται paper gold, αλλά πραγματικός χρυσός. Μα τι τους έχει πιάσει όλους και δε θέλουν να αποταμιεύουν σε δολάρια, ή σε paper gold; Δε φαντάζομαι να μην εμπιστεύονται τη Δύση ότι θα παράγει αρκετό πλούτο ώστε να τηρήσει τις υποσχέσεις της;

Goldfingering

[...] a Singaporean entrepreneur called Victor Foo opened on July 3^rd what he claims to be the world’s first physical precious-metals exchange.

This is not about futures or derivatives. The idea, according to Mr Foo, is that in these uncertain times traders will be attracted by the idea of having a real, physical commodity at the end of the days’ dealing—anything from a thin wafer of silver to a gold bar.

ΥΓ: Ξέρω ότι το άρθρο ήταν λίγο χαοτικό, και περισσότερο παρουσίαζε γεγονότα παρά ανέλυε καταστάσεις. Αλλά δεν υπάρχει χρόνος για κάτι καλύτερο (ακόμα και αυτό το άρθρο το έγραψα "στα κλεφτά", και το δημοσίευσα τώρα που έχω διάλειμμα από τη δουλειά). Θα δω πότε θα βρω χρόνο για κάτι παραπάνω, ίσως από τον επόμενο μήνα. Για το τέλος, βάζω και μια 'άσχετη" είδηση, που πάντως εμένα μου φαίνεται σχετική και μου έκανε εντύπωση: Υπάρχει μια [εμπειρική] παρατήρηση ότι οι πολιτισμοί που φτιάχνουν πολύ ψηλά κτίρια βρίσκονται στο τελικό στάδιο σαπίλας/παρακμής. Σήμερα οι ουρανοξύστες έχουν σπάσει κάθε ρεκόρ, και συνεχίζουν ακάθεκτοι (προς το παρόν):

Skyscraper Builders Reach for the Stars Once Again

Across the world, the business of building skyscrapers is making a big comeback as the global economy slowly recovers and the pain of the financial crisis continues to fade. Supported by innovations in design and engineering and driven by the desire of town planners and developers to make bold architectural statements, these tall towers are springing up at the fastest rate since the financial crisis—and reaching new heights.

Hussain Sajwani, Damac's chairman, says the appetite for colossal "top luxury" towers has returned. But, unlike during the building boom 10 years ago, when some developers showed little restraint in taking on ambitious projects, this time there is a less-frenetic approach and efforts to ensure buildings are commercially viable. "The market has matured, and the customer is more educated," Mr. Sajwani said.

But critics argue the rush to build megatowers in Dubai and other cities around the Middle East, such as Jeddah, Saudi Arabia, and Doha, Qatar, already is causing a bubble, increasing the likelihood of another property crash.

"Some of this is down to ego," said Philip Oldfield, a lecturer in architecture at the University of Nottingham and a specialist in sustainable tall buildings. "One new development is that tall buildings are being used to show how developed a city or a country is…[and] not purely to fulfill a need for space."

Along with the Middle East, China is about to see an explosion of megatowers. The four tallest buildings under construction are in China, according to the tall-buildings council, including the 660-meter Ping An Finance Center in Shenzhen. Experts say skyscrapers in Asia are often a response to overcrowded cities, where the only way to build is up.