Friday, April 10, 2020

10 Απρίλη 2020

Πριν δούμε την τρέχουσα οικονομική επικαιρότητα, και πριν προχωρήσουμε στη σημερινή αναδημοσίευση παλιότερου άρθρου όπως έχουμε προαναγγείλει, μια είδηση από το μέτωπο του κορωνοιού, που έχει ενδιαφέρον.

Δε γνωρίζω βέβαια πολλά περί κορωνοιού, το έχω ξαναπεί, και γι΄αυτό και αποφεύγω γενικά να γράψω για το θέμα. Αλλά πού και πού πετυχαίνω άρθρα που αναφέρουν ότι ο συγκεκριμένος ιός έχει μεγαλύτερη αντοχή από το συνηθισμένο στη ζέστη, και άρα ναι μεν η δράση του θα μετριαστεί, αλλά δε θα "εξαφανιστεί" κιόλας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όπως όλοι (κρυφά ή φανερά) ελπίζουν. Το τελευταίο άρθρο επί του θέματος είναι αυτό, και μένει να αποδειχθεί αν αυτά τα ευρήματα ισχύουν ή όχι. Αν πάντως ισχύουν, θα πρόκειται για τεράστια καταστροφή σε όλα τα επίπεδα.

Από εκεί και πέρα, σε οικονομικές ειδήσεις, η Αμερική συνεχίζει να τυπώνει, καλύπτοντας όλες τις τρύπες της - τώρα αρχίζουν να προωθούν σιγά-σιγά την εκτύπωση δολαρίων για να καλύψουν τα φοιτητικά δάνεια (που έχουν εδώ και καιρό ξεπεράσει το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια)

Fed's balance sheet swells to record $6.13 trillion
Σοκ στις ΗΠΑ με 16,5 εκατ. ανέργους σε τρεις εβδομάδες
"We Can't Give Our Product Away" - Farmers Toss Thousands Of Acres Of Fruits, Veggies As Sales Plummet

Στο μέτωπο του πετρελαίου, σήμερα το πρωί κατακλυστήκαμε από ένα σωρό ρεπορτάζ στα δυτικά ΜΜΕ περί συμφωνίας στον ΟΠΕΚ+ (ΟΠΕΚ+Ρωσία δηλαδή) για μείωση παραγωγής, που συνεπάγεται αύξηση τιμής, που συνεπάγεται ότι το shale oil θα επιβιώσει. Αλλά τελικά, η συμφωνία είναι "στον αέρα", και η τιμή του πετρελαίου θα συζητηθεί στη νέα σύνοδο των G20  που θα γίνει για αυτό το θέμα. Οπότε περιμένουμε εκεί να δούμε τι παζάρι θα γίνει - τι ζητούν οι Σαουδάραβες+Ρώσοι, και τι μπορούν και θέλουν να δώσουν οι Αμερικάνοι.

Η είδηση της ημέρας που ήταν #1 εδώ στην Ελλάδα, αλλά και γενικά στην Ευρώπη, ήταν το αποτέλεσμα της συνόδου του eurogroup, που έδωσε...περίπου τα μισά απ' όσα δίνει μόνη της η Γερμανία για τις δικές της επιχειρήσεις για ολόκληρη την Ευρώπη (βέβαια η Γερμανία έχει και πολλές επιχειρήσεις...Οι άλλοι όχι και τόσο...Αλλά τέλος πάντως, και πάλι, είναι κωμικοτραγικό) - προφανώς το νούμερο από μόνο του δείχνει ότι η απόφαση ήταν περισσότερο για διπλωματικούς σκοπούς, δηλαδή να φανεί να ότι κάνουν κάτι. Και όντως κάνουν βέβαια, ίσα-ίσα για να μην γίνει και καμιά εξέγερση και τρέχουν μετά και δε φτάνουν. Έως εκεί όμως. Να σημειωθεί επίσης ότι η απόφαση αφήνει παραθυράκια για μνημόνια - δεν είναι "δωρεάν" η "ευρωπαϊκή αλληλεγγύη" (εκτός και αν είσαι τραπεζίτης ή κάτι τέτοιο).

Τέλος, άλλη μια (χιλιοειπωμένη) σημείωση, μιας και όλοι πλέον ουσιαστικά παρακαλούν για εκτυπωμένα δολάρια/ευρώ/γιεν,στερλίνες, κτλ:

Πολλά μπορεί να πει κανείς για τη Γερμανία, αλλά πάντως είναι οργανωμένοι: Με την τακτική τους να τυπώνουν σημαντικά λιγότερο σε σχέση με τους Αμερικάνους, κάνουν το ευρώ ένα νόμισμα που δεν είναι κατάλληλο για νέες επενδύσεις, δάνεια, κτλ, αλλά που είναι κατάλληλο για αποθήκευση πλούτου (διότι δεν πληθωρίζεται, τουλάχιστον όχι τόσο όσο όλα τα υπόλοιπα "μεγάλα" νομίσματα παγκοσμίως).

Άρα, αυτοί που έχουν πλούτο, δηλαδή οι πετρελαιάδες (που πουλάνε πετρέλαιο), και οι Κινέζοι (που πουλάνε...όλα τα άλλα σχεδόν, μιας και σχεδόν όλα εκεί παράγονται πλέον) καλοβλέπουν το ευρώ. Έως πότε θα δέχονται να πληρώνονται σε δολάρια, δηλαδή σε ένα νόμισμα που διαρκώς πληθωρίζεται, ως αντάλλαγμα για το πετρέλαιο και τα εμπορεύματα τους;

Eurogroup: Συμβιβαστική λύση με απόφαση για 540 δισ. και σχέδιο νέου Ταμείου που θα αποφασίσει η Σύνοδος Κορυφής

Μερικές ακόμα ειδήσεις που αξίζουν της προσοχής μας:

Ακολουθεί η επόμενη αναδημοσίευση από παλιότερα άρθρα μας - το άρθρο που θα δούμε σήμερα γράφτηκε στις 25 Μαρτίου 2013:

***


[….] μια σύντομη ανασκόπηση για το πως φτάσαμε ως εδώ:

1)
  Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, μπαίνουμε στη λεγόμενη "εποχή της παγκοσμιοποίησης". Αυτό πρακτικά σημαίνει πως εισέρχονται στην παγκόσμια αγορά εργασίας δισεκατομμύρια νέοι εργάτες, ειδικά από την Ασία. Οι εργάτες αυτοί είναι (αρχικά τουλάχιστον, γιατί τώρα βελτιώνονται) χωρίς ιδιαίτερη εξειδίκευση, αλλά έστω και έτσι, είναι πάρα πολύ ανταγωνιστικοί, διότι δουλεύουν πολύ σκληρά με ελάχιστο μισθό.

2) Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι κεφαλαιοκράτες να αρχίσουν να επενδύουν τα κεφάλαια τους εκεί, και όχι στη Δύση (ειδικά αν μιλάμε για επιχειρήσεις που αφορούν χειρωνακτική εργασία), μιας και ως γνωστόν ο κεφαλαιοκράτης ψάχνει να μεγιστοποιήσει το δικό του ατομικό ποσοστό κέρδους. Η αλήθεια είναι πως στη Δύση υπήρχαν έτσι και αλλιώς προβλήματα από πριν (μη λέμε δηλαδή ότι όλα πήγαιναν "μέλι-γάλα" - καμία σχέση), αλλά πάντων η "εποχή της παγκοσμιοποίησης" όξυνε την ταξική πάλη σε τεράστιο βαθμό. Μοναδική εξαίρεση στην παρακμή της Δύσης είναι η Γερμανία, που ναι μεν έχει σχετικά "μεγάλους μισθούς" σε σχέση πχ με την Κίνα, αλλά παρόλα αυτά την ανταγωνίζεται με επιτυχία, διότι αντισταθμίζει το ακριβότερο εργατικό κόστος με υψηλότερη ποιότητα και τεχνογνωσία στα προϊόντα της.

3) Παρά τη φυγή αυτή του κεφαλαίου προς την Ασία, η Δύση φαινόταν να μην έχει ιδιαίτερο πρόβλημα. Αυτό το κατάφερε διότι άρχισε να υποκαθιστά τη φυγή της παραγωγικής της βάσης...με χρέος. Εδώ και πολλά χρόνια, "η αγορά κινιόταν" με δάνεια, είτε μιλάμε για δάνεια που έπαιρναν τα κράτη για να καλύψουν τους ελλειμματικούς τους προϋπολογισμούς, είτε μιλάμε για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, που έδιναν δουλειά σε οικοδόμους, πολιτικούς μηχανικούς ή υπαλλήλους πολυκαταστημάτων που πουλάνε
plasma TV και gadget, κτλ.

4) Το πρόβλημα είναι βέβαια ότι κάποια στιγμή το πραγματικό εισόδημα των εργατών είχε μειωθεί τόσο πολύ, και ο δανεισμός είχε αυξηθεί τόσο πολύ, που πλέον ήταν φανερό ότι...τα δάνεια δεν μπορούσαν να αποπληρωθούν.

5) Τα δάνεια αυτά, που συχνά τα ονομάζουν "τοξικά", είναι μεγάλο πρόβλημα για τις τράπεζες (δείτε και την περίπτωση της
Lehman Brothers), διότι από τη στιγμή που δε μπορούν να εισπράξουν πίσω τα λεφτά που είχαν δανείσει+τους τόκους, είναι αναγκασμένες να καταγράψουν πάρα πολλές απώλειες και ζημιές στους ισολογισμούς τους.

6) Στην πραγματικότητα λοιπόν, όλες λίγο-πολύ οι τράπεζες είναι στα πρόθυρα της χρεωκοπίας, όπως η
Lehman. Και όλες θα χρεωκοπήσουν, ή μάλλον όλες θα είχαν ήδη χρεωκοπήσει, αν δεν δίνονταν "πακέτα σωτηρίας" από τα κράτη.

7) Από που όμως βρίσκονται τα τρισεκατομμύρια που απαιτούνται για τα τραπεζικά "πακέτα σωτηρίας"; Από την μία πλευρά, τα χρήματα αυτά βρίσκονται από περικοπές σε μισθούς/συντάξεις/κοινωνική ασφάλιση/δαπάνες υγείας, κτλ, και από την άλλη βρίσκονται από την εκτύπωση πληθωριστικού χρήματος (νομίσματος). Η ευρωζώνη προτιμά περισσότερο την πρώτη εκδοχή, οι ΗΠΑ/Ιαπωνία/Αγγλία προτιμούν περισσότερο τη δεύτερη, αν και όλοι εφαρμόζουν και τις δύο μεθόδους.

8) Η εκτύπωσης νομίσματος πετυχαίνει όχι μόνο να δημιουργεί νόμισμα ώστε να δωθεί στις τράπεζες ως "πακέτο σωτηρίας", αλλά παράλληλα να ρίξει και την αξία του νομίσματος αυτού. Αυτό είναι "θετικό" για ένα κράτος που θέλει να ρίξει το μισθό του εργάτη, διότι ο εργάτης που πληρώνεται σε αυτό το νόμισμα ουσιαστικά χάνει λεφτά από τη μισθό του (λόγω του πληθωρισμού), αλλά δεν το πολυκαταλαβαίνει (διότι δεν πρόκειται για μια "άμεση" μείωση μισθού, όπως πχ γίνεται κατά κόρον στην ευρωζώνη).

9) Γενικά, η "λύση" για τους ιμπεριαλιστές έχει δύο βασικούς πυλώνες: Καταρχήν, θέλουν να δώσουν αμύθητα ποσά ως "πακέτα σωτηρίας" στις τράπεζες, και δεύτερον θέλουν να μειώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο το μισθό και τις κατακτήσεις των εργατών, ώστε οι εργάτες αυτοί να γίνουν πιο "ανταγωνιστικοί", δηλαδή να πουλήσουν την εργατική δύναμη πάμφθηνα, ώστε να πειστούν οι κεφαλαιοκράτες να (ξανά)επενδύσουν στη Δύση, και όχι πχ στην Ασία ή αλλού.

10) Σε νομισματικό επίπεδο, σήμερα έχουμε το δολάριο να παίζει το ρόλο του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Δηλαδή όποιο κράτος έχει πλεονάσματα (πχ Κίνα, Ρωσία, Σ. Αραβία, κτλ) επιλέγει γενικά να αποταμιεύει τα κέρδη του σε δολάρια, έστω και αν -πλέον- υπάρχει και η λύση του ευρώ, ή υπάρχει ο χρυσός, κτλ. Παρόλα αυτά, μέχρι και το ξέσπασμα της κρίσης, το δολάριο ήταν κυρίαρχο, και δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το δολάριο είναι το μοναδικό νόμισμα στο οποίο γίνονται οι πετρελαϊκές συναλλαγές (δηλαδή όποιος θέλει να αγοράσει πετρέλαιο από τη Σ. Αραβία και τα υπόλοιπα μέλη του ΟΠΕΚ πρέπει υποχρεωτικά να πληρώσει σε δολάρια).

11) Το δολάριο έγινε παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς η Αμερική ήταν η μοναδική χώρα με μεγάλη βιομηχανική βάση (η Αγγλία, που έως τότε ήταν η #1 δύναμη είχε βομβαρδιστεί από τους ναζί, η Γερμανία είχε βομβαρδιστεί από τους Συμμάχους, η Ιαπωνία είχε δεχτεί 2 ατομικές βόμβες, κτλ). Οι Αμερικάνοι είχαν μια μεγάλη και ανέπαφη βιομηχανική βάση, και οι εξαγωγές των ΗΠΑ ήταν πάνω από το 50% των παγκόσμιων εξαγωγών! Δηλαδή μόνο μία χώρα, η Αμερική, είχε περισσότερες εξαγωγές από όλες τις άλλες χώρες μαζί. Επίσης, είχε μεγάλα αποθέματα χρυσού (τότε ίσχυε ο κανόνας του χρυσού και κάθε δολάριο αντιστοιχούσε σε μια συγκεκριμένη ποσότητα χρυσού). Οπότε, θέλοντας και μη, όλοι αναγνώρισαν την ανωτερότητα των ΗΠΑ [και] σε νομισματικό επίπεδο.

12) Καθώς περνούσαν τα χρόνια, η Αμερική άρχισε να χάνει έδαφος στη "μάχη της ανταγωνιστικότητας", ειδικά απέναντι σε χώρες όπως η Γερμανία και η Ιαπωνία, που ανασυγκροτήθηκαν και άρχισαν να έχουν και αυτές μεγάλες εξαγωγές και πλεονάσματα. Η Αμερική έπαψε σιγά-σιγά να έχει πλεονάσματα στους προϋπολογισμούς της, και άρχισε να έχει ελλείμματα.

13) Η "χαριστική βολή" ήταν ο πόλεμος στο Βιετνάμ, που εκτός των άλλων, ήταν και οικονομικά κοστοβόρος. Η Αμερική ήθελε να τυπώσει χρήμα (νόμισμα), ώστε να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο, και παράλληλα αν πληθώριζε το δολάριο, θα μείωνε έτσι και το μισθό των εργατών, ώστε να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί, και να αντιμετωπίσουν έτσι τους ανταγωνιστές τους που ανέβαιναν (κυρίως Γερμανία και Ιαπωνία).

14) Όμως, ίσχυε ο "κανόνας του χρυσού", που δεν επέτρεπε στις ΗΠΑ να τυπώσουν δολάρια - όποτε οι ΗΠΑ τον κατάργησαν (το 1971) και άρχισαν να τυπώνουν δολάρια!

15) Δύο χρόνια μετά, το 1973, ξεσπά η λεγόμενη "πετρελαϊκή κρίση", με τη Σ. Αραβία να κηρύσσει εμπάργκο, σταματώντας δηλαδή να στέλνει πετρέλαιο στη Δύση. Πέρα από την αφορμή (βιαιότητες του Ισραήλ εναντίον μουσουλμάνων), η Σ Αραβία λέει στη Δύση ότι δε θα στείλει πετρέλαιο αν δε πληρωθεί σε ΧΡΥΣΟ, μιας και δεν ήθελε να πληρώνεται σε ένα νόμισμα που πληθωρίζεται και άρα χάνει την αξία του. Τελικά, η λύση βρίσκεται σε μια "απλή" ανατίμηση της ισοτιμίας του πετρελαίου,με την τιμή σου σε δολάρια να...πολλαπλασιάζεται εν μία νυκτί (δηλαδή αφού η Αμερική υποτιμούσε το νόμισμα, η Σ. Αραβία αύξησε την τιμή του πετρελαίου, ώστε το ποσοστό κέρδους της να παραμείνει σχετικά σταθερό).

16) Σήμερα, όλα αυτά τα "ξεχασμένα" ζητήματα επανέρχονται, διότι οι ΗΠΑ τυπώνουν πλέον περισσότερα δολάρια από ποτέ. Και όχι μόνο αυτό, αλλά οι ΗΠΑ έχουν ήδη τυπώσει πάρα πολλά δολάρια. Δε βρισκόμαστε δηλαδή στην αρχή της πίστωσης πλέον. Σκεφτείτε το σα να μην έχετε λεφτά να πληρώσετε τη ΔΕΗ, και να ζητάτε πίστωση. Αρχικά, η ΔΕΗ θα σας δώσει πίστωση, και δε θα σας κόψει αμέσως το ρεύμα. Όμως, αν δει ότι κυλάει ο χρόνος και εσείς δεν έχετε να την πληρώσετε, τότε απλά θα σας κόψει την πίστωση, και μετά σταματά η παροχή ρεύματος.

17) Σε αυτή την κατάσταση είναι (περίπου) η Αμερική, αλλά και η πλειοψηφία των δυτικών κρατών σήμερα. Εδώ και δεκαετίες έχουν συσσωρεύσει τεράστια χρέη, και συνεχίζουν να έχουν ελλείμματα. Γίνεται λοιπόν ολοένα και πιο φανερό ότι δε θα μπορέσουν να αποπληρώσουν τα χρέη τους, και γι' αυτό βλέπουμε πετρελαιάδες όπως ο Σαντάμ ή ο Αχμαντινετζάντ να ζητούν να πληρώνονται σε άλλο νόμισμα από το δολάριο (έχω δώσει λινκ σε παλιότερες αναρτήσεις), γι' αυτό βλέπουμε την Κίνα και τη Ρωσία να αμφισβητούν την πρωτοκαθεδρία του δολαρίου και παράλληλα να αγοράζουν χρυσό, και γι' αυτό βλέπουμε τη Γερμανία να μην τυπώνει και πολλά ευρώ, ώστε να προωθήσει το δικό της νόμισμα ως "αντιδολάριο", μιας και είναι το μοναδικό από τα "μεγάλα" νομίσματα που δεν πληθωρίζεται μέχρι τέλους (και έχει επίσης και τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού να το υποστηρίζουν, αν συνδυάσουμε τα αποθέματα χρυσού όλων των κρατών-μελών της ευρωζώνης).

18) Γενικά, ο καπιταλισμός είναι το "σύστημα της αγοράς", δηλαδή ένα σύστημα ατομικής ιδιοκτησίας, όπου ο καθένας πουλάει τα εμπορεύματα και τις υπηρεσίες του σε κάποιον άλλο (ακόμα και ο εργάτης είναι ένας ιδιότυπος έμπορος, που πουλά την εργατική του δύναμη στον εργοδότη). Όμως, πέρα από το να ανταλλάξω άμεσα ένα "δικό μου" εμπόρευμα σε ένα εμπόρευμα "κάποιου άλλου", μπορώ να τον πληρώσω σε κάποιο χρηματικό ισοδύναμο (που έχει οριστεί να είναι ο χρυσός). Υπάρχει όμως και μια τρίτη επιλογή: Αντί να πληρώσω σε είδος, ή σε χρήμα (χρυσό), μπορώ να υπογράψω ένα γραμμάτιο (δάνειο/πίστωση), και να το ξεπληρώσω στο μέλλον, με κάποιον μελλοντικό πλούτο που υποτίθεται ότι θα αποκτήσω.

19) Αυτό είναι που κάνει σε μεγάλο βαθμό η Αμερική, αλλά και οι περισσότερες χώρες της Δύσης: Έχουν ελλείμματα στους προϋπολογισμούς τους, και πληρώσουν με ομόλογα, με πιστωτικό χρήμα (νόμισμα), κτλ. Δηλαδή εισάγουν εμπορεύματα και υπηρεσίες από άλλα κράτη (πχ από Κίνα), και επειδή οι εξαγωγές τους δε φτάνουν για να καλύψουν τις εισαγωγές, αλλά ούτε θέλουν να πληρώσουν σε χρυσό, πληρώνουν σε νόμισμα (πίστωση). Εννοείται ότι αυτό συμφέρει τις ΗΠΑ, διότι μπορούν -πλέον- να τυπώνουν όσο νόμισμα θέλουν. Αλλά μόλις οι πιστωτές τους μπορέσουν να ξοδέψουν αρκετά από τα δολάρια τους και αποκτήσουν αρκετό χρυσό, γη, πετρέλαια, λιμάνια, κτλ, τότε απλά θα σταματήσουν να δέχονται αυτή την πίστωση. [….]

No comments:

Post a Comment