Χρυσός: Η Σάλμα Χάγιεκ έχει δίκιο (σχεδόν)

Μεταξύ σοβαρού και αστείου, δείτε το παραπάνω βίντεο που έστειλε ένας αναγνώστης, από μια χολυγουντιανή ταινία, στην οποία...η Σάλμα Χάγιεκ και η Πηνέλοπι Κρουζ ετοιμάζονται να κάνουν μια μεγάλη ληστεία (εντάξει, ξαναλέω ότι η ταινία είναι χολυγουντιανή).

Δε γνωρίζω λεπτομέρειες για την ταινία, αλλά απ' ότι φαίνεται από αυτό το -σύντομο- απόσπασμα, βρισκόμαστε στην εποχή του Φαρ Ουέστ, και η Σάλμα Χάγιεκ και η Πηνέλοπι Κρουζ θέλουν να ληστέψουν τα κρατικά αποθεματικά.

Διαπιστώνουν ότι το κράτος θέλει να μετακινήσει το χρυσό του, κάνοντας δύσκολη τη ληστεία, και η Πηνέλοπι Κρουζ προτείνει να εγκαταλείψουν το χρυσό, και να ληστέψουν τα δολάρια.

Η Σάλμα Χάγιεκ όμως είναι προφανώς η πιο ξύπνια από τις δύο, και αμέσως της λέει ότι δεν έχει νόημα να ληστέψουν τα χαρτονομίσματα χωρίς το χρυσό, διότι "το νόμισμα αντιπροσωπεύει την αξία του χρυσού, [...] χωρίς το χρυσό, το χάρτινο νόμισμα δεν έχει καμία αξία".

Αυτό είναι [περίπου] σωστό! Ή τέλος πάντων είναι σωστότερο σε σχέση με πολλά που ακούγονται σήμερα:

Για να είμαστε πιο ακριβής, σήμερα δεν ισχύει πλέον ο "κανόνας του χρυσού", και άρα πλέον δεν ισχύει αυτό που έλεγε ο Σάλμα Χάγιεκ στο Φαρ Ουέστ ότι "το νόμισμα αντιπροσωπεύει την αξία του χρυσού".

Τι αντιπροσωπεύει όμως το νόμισμα σήμερα; Αν όχι το χρυσό, τότε τι;

Την απάντηση την έχουμε ξαναπεί, και θα την ξαναπούμε:

Το νόμισμα πλέον είναι μια μορφή πίστωσης, και η αξία του καθορίζεται από το αν και κατά πόσο υπάρχει εμπιστοσύνη των επενδυτών (δηλαδή όσων των κατέχουν) στην ικανότητα ενός κράτους να παράγει αρκετό πλούτο ώστε να καλύψει όλα αυτά τα νομίσματα που τύπωσε (δηλαδή να καλύψει όλη αυτή την πίστωση που πήρε).

 Σκεφτείτε το ως εξής:

Έστω ότι έχουμε ένα κράτος που δεν έχει καθόλου χρυσό στην κατοχή του. Όμως, αυτό το κράτος έχει ένα σωρό εκπαιδευμένους εργάτες, που παράγουν με σχετικά χαμηλό εργατικό κόστος ένα σωρό εμπορεύματα και υπηρεσίες, από ρούχα και παπούτσια μέχρι ηλεκτρονικά και ηλεκτρικά είδη.

Πόσο αξίζει το νόμισμα που έχει τυπώσει αυτό το κράτος;

Θα αξίζει πολύ, διότι το κράτος αυτό έχει πλούτο, και έχει και ικανότητα μελλοντικής παραγωγής πλούτου. Ίσως να μην έχει χρυσό, αλλά έχει εμπορεύματα/υπηρεσίες, που τα πουλάει στην αγορά και βγάζει κέρδος. Όλα τα εμπορεύματα και υπηρεσίες αξίζουν κάτι σε χρήμα - και το χρήμα είναι ο χρυσός. Δηλαδή το κράτος μπορεί να μην έχει χρυσό, αλλά έχει πλούτο, και ο πλούτος μπορεί να μετατραπεί σε χρυσό (και αντίστροφα). Πχ το κράτος αυτό μπορεί να βγει στην αγορά και να πουλήσει εκεί τα εμπορεύματα του, παίρνοντας -τελικά- ως αμοιβή χρυσό από τους πελάτες του.


Αντίθετα, ας δούμε τώρα μια άλλη περίπτωση, με ένα άλλο κράτος, που έχει πολύ χρυσό, αλλά δεν έχει και πολύ μεγάλη παραγωγική βάση. Αυτό το κράτος μάλιστα, αν ίσχυε ο "κανόνας του χρυσού", θα μπορούσε πχ να τυπώσει 1000 δολάρια σε μια σταθερή ισοτιμία με το χρυσό που κατέχει.

Τώρα όμως, το κράτος αυτό έχει τυπώσει πχ 100.000 δολάρια, χρηματοδοτώντας ότι γουστάρει, από παραγωγικές επενδύσεις μέχρι πολέμους, και από χλιδάτες διακοπές μέχρι (σχετικά) υψηλούς μισθούς.

Πόσο αξίζει το νόμισμα που έχει τυπώσει αυτό το κράτος; Όχι και τόσο πολύ, έτσι δεν είναι;


Όπως όλες οι πιστώσεις, έτσι και αυτές πρέπει να καλυφθούν. Αν δε μπορούν να καλυφθούν, τότε έρχονται τα 'κουρέματα', και τελικά η χρεωκοπία, ή ο υπερπληθωρισμός, αν το κράτος επιλέξει να αποπληρώσει όλα του τα παλιά χρέη, απλά τυπώνοντας όσα χρήματα (νομίσματα) του λείπουν, χωρίς αυτά τα νομίσματα να αντιστοιχούν σε κάποιον πλούτο.


Υπάρχουν ακόμα πολλοί που εμπιστεύονται τις παραγωγικές ικανότητες των ΗΠΑ, και γενικά της Δύσης, διότι δεν έχουν κατανοήσει πόσο πολύ έχουν μειωθεί αυτές οι ικανότητες, αλλά και ούτε πόσο μεγάλα είναι τα χρέη και τα ελλείμματα που -πλέον- υπάρχουν.

Επιπρόσθετα, υπάρχουν ακόμα πολλοί που δεν πιστεύουν ότι ένα κράτος μπορεί να χρεωκοπήσει, ή ότι ένα νόμισμα μπορεί να υπερπληθωριστεί. Εξάλλου, οι τελευταίες δεκαετίες ήταν αρκετά σπάνιες από ιστορικής άποψης, με την έννοια ότι δεν είχαμε τέτοιου είδους καταστάσεις (τουλάχιστον όχι στη Δύση), ούτε και πόλεμο (που είναι η άλλη "εναλλακτική λύση").

Προς το παρόν λοιπόν, ο κόσμος δείχνει εμπιστοσύνη και στα κράτη της Δύσης, και προς τα νομίσματα της.

Από την άλλη βέβαια, η Κίνα, Ρωσία, πετρελαιάδες, κτλ έχουν αρχίσει να μαζεύουν χρυσό, προτιμώντας να αποταμιεύουν τα κέρδη τους από τα εμπορεύματα που πουλάνε σε αυτή τη μορφή, και όχι σε δολάρια.

Πολλοί δεν πίστευαν ότι τα ομόλογα τους θα κουρεύονταν, ή ότι μια τράπεζα θα τους άρπαζε τις καταθέσεις για να διασωθεί. Έγινε όμως.

Σε μερικά χρόνια, ολοένα και περισσότερος κόσμος θα ρωτάει επίμονα τη Δύση όχι μόνο για τις τράπεζες και τα ομόλογα της, αλλά και για τα νομίσματα της. Ειδικά όσο τα κράτη της Δύσης συνεχίζουν να καλύπτουν όλα τους τα χρέη και τα ελλείμματα τυπώνοντας νόμισμα "με τη σέσουλα".

Εξαίρεση βέβαια η Γερμανία (ευρωζώνη), που έχει υιοθετήσει μια άλλη στρατηγική, έχοντας και έναν άλλο σκοπό στο μυαλό της, όπως έχουμε επανειλημμένα αναλύσει.