Με αφορμή αυτό, σκέφτηκα να γράψω αυτή την σύντομη ανάρτηση, με ένα διάγραμμα που έχουμε ξαναδεί, αλλά αξίζει να το θυμηθούμε και να το σχολιάσουμε λίγο, ως "τροφή για σκέψη" για το Σαββατοκύριακο. Το διάγραμμα βέβαια δεν αφορά μόνο την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, ούτε ασχολείται με τις [πολλές και σημαντικές] ελληνικές "ιδιομορφίες". Παρ' όλα αυτά, το διάγραμμα ισχύει για ολόκληρη τη Δύση, άρα και για την Ελλάδα (ναι, ακόμα και για τη χούντα, για το ΠΑΣΟΚ του '80, για τη ΝΔ, για τον Τζορτζ Μπους, για τον Μπιλ Κλίντον, για τον Τόνι Μπλερ, για τον Φρανσουά Μιτεράν, για όλους):
Τί ακριβώς βλέπουμε λοιπόν στο διάγραμμα;
Το γράφημα απεικονίζει το πόσο πολύ έχει αυξηθεί η εκτύπωση νομισμάτων παγκοσμίως σε σχέση με το χρυσό, από το 1971 που ο Νίξον κατήργησε τον "κανόνα του χρυσού"μέχρι σήμερα. Παρατηρήστε ότι η αύξηση είναι ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΗ τα τελευταία χρόνια, από τότε που ξέσπασε η κρίση και μετά.
Εκ πρώτης όψεως, το γράφημα δε μοιάζει να είναι και τόσο σημαντικό ή ενδιαφέρον.
Κι όμως, το γράφημα μας δείχνει το πως ο καπιταλισμός αντιμετώπισε το πρόβλημα ανάπτυξης που είχε τη δεκαετία του '70: Το αντιμετώπισε παίρνοντας ολοένα και περισσότερες πιστώσεις.
Αυτό έκαναν όλοι: Η χούντα, το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ, κτλ έκοβαν νόμισμα, έπαιρναν δάνεια, και η καπιταλιστική ανάπτυξη συνεχιζόταν (βέβαια, οι πιστώσεις κάποια στιγμή πρέπει να πληρωθούν...).
Ομοίως βέβαια και σχεδόν σε όλα τα κράτη της Δύσης: Ίσως να μην είναι και τόοοσο άσχημα τα πράγματα, αλλά ειδικά μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και την ενσωμάτωση της Κίνας στην παγκοσμιοποιημένη πλέον αγορά εργασίας, η Δύση έχει χάσει ένα μεγάλο μέρος της παραγωγικής της βάσης, και τώρα αδυνατεί να πληρώσει τις πιστώσεις που έχει λάβει. Μοναδική εξαίρεση η Γερμανία, που έχει και αυτή κάμποσες πιστώσεις, αλλά έχει και ισχυρή παραγωγική βάση για να τις ξεπληρώσει, έστω και αν "παίζει βρώμικα" (κάτι που στον καπιταλισμό βέβαια δεν αποτελεί απαραιτήτως μειονέκτημα...)
Τέλος πάντων, αυτό που θέλω να πω είναι ότι τη δεκαετία του '70, υπήρχε η επιλογή αν είχες πρόβλημα να πας στον τοκογλύφο, και να του ζητήσεις πίστωση (δάνειο).
Σήμερα, η κατάσταση είναι διαφορετική, διότι έχεις ήδη πάει στον τοκογλύφο, σου έχει δώσει μεγάλες πιστώσεις, και τώρα έχει αρχίσει να καταλαβαίνει ότι δε μπορείς να τον αποπληρώσεις (ειδικά από τη στιγμή που πλέον η παραγωγική σου βάση είναι σχετικά μειωμένη όπως είπαμε και πριν).
Βέβαια, αν δείτε το γράφημα, θα δείτε ότι από την κρίση και μετά, οι πιστώσεις έχουν αυξηθεί κατακόρυφα (φτάνουν μέχρι το πάνω μέρος του γραφήματος και σε λίγο θα βγουν εκτός γραφήματος!).
Αυτό γίνεται διότι τα κράτη δεν έχουν ανάγκη να πάνε σε κάποιον τοκογλύφο - μπορούν να δώσουν πίστωση στον εαυτό τους, τυπώνοντας νόμισμα χωρίς κανέναν περιορισμό, αν δε βρίσκουν τοκογλύφους που θα τους δώσουν δάνειο (δηλαδή αν δε βρίσκουν αγοραστές των ομολόγων τους).
Το πρόβλημα είναι ότι αυτό μειώνει την αξία του νομίσματος, και τα άλλα κράτη δεν το θέλουν πλέον, τουλάχιστον όχι στη σημερινή ισοτιμία.
Για να μην ξεφεύγουμε όμως περισσότερο, λέμε το εξής:
Το 1970, όλες οι κυβερνήσεις, "δημοκρατικές" ή μη, είχαν την επιλογή του δανεισμού μέχρι τέλους. Σήμερα αυτό εξαφανίζεται. Αυτό αλλάζει τα πράγματα, και γι' αυτό είναι δυστυχώς "για γέλια και για κλάματα" όσοι νομίζουν ότι "η χούντα δημιούργησε θέσεις εργασίας", ή "το ΠΑΣΟΚ έδωσε ψωμί στο λαό", κτλ, γιατί απλούστατα όλα αυτά έγιναν με δανεικά.
Αν είναι έτσι, και εγώ παίρνω δάνειο και μετά αγοράζω σπίτια και αυτοκίνητα για όλους τους φίλους μου. Μετά βέβαια άντε να δούμε πως θα το ξεπληρώσω.
Να πούμε βέβαια ότι θεωρώ "εκτός πραγματικότητας" και όσους ονειρεύονται ένα "νέο Πολυτεχνείο", εστιάζοντας όμως αποκλειστικά στον πολιτικό, κοινωνικό και ιδεολογικό αγώνα.
Η ανεργία ήδη αγγίζει επίπεδα-ρεκόρ, που δεν έχουν ξαναεμφανιστεί από την εποχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Και όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς. Η επιλογή να πάρεις πίστωση και να αναπτυχθείς έχει ουσιαστικά εκλείψει, και άρα όποια και να είναι η μορφή του πολιτεύματος στον καπιταλισμό, οδεύουμε προς οικονομική εξόντωση ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού, και εξαθλίωση για ένα ακόμα μεγαλύτερο μέρος.
Ο ίδιος ο καπιταλισμός μας αναγκάζει να ψάξουμε για συνολικότερες λύσεις, και πλήρη ανατροπή του. Αλλιώς, οι όποιες αγωνιστικές κινητοποιήσεις θα μένουν λειψές, και ο εργάτης θα απογοητεύεται και "θα σκύβει το κεφάλι" ολοένα και περισσότερο.
No comments:
Post a Comment