Friday, November 22, 2013

Ακόμα παγιδευμένοι στον Νότη και την Δέσποινα: Πώς στρώθηκε ο δρόμος για τον φασισμό

Αν μου ζητούσαν να επιλέξω μια φράση-κλειδί που ακουγόταν πολύ στην Ελλάδα τις προηγούμενες δυο δεκαετίες, δεν θα είχα κανένα ενδοιασμό: «Δεν με ενδιαφέρει η πολιτική». Ακούστηκε πολλές φορές από χιλιάδες χείλη απλών πολιτών. Μπορεί να την είπες κι εσύ. «Δεν με ενδιαφέρει η πολιτική». Ακούστηκε, ως απάντηση, από εκατοντάδες «καλλιτέχνες» και ηθοποιούς, όταν ερωτήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια για τα όσα συνέβαιναν στη χώρα μας. Το πίστευαν; Το έλεγαν γιατί ήθελαν να τα έχουν καλά με όλους και να μη χάσουν «πελάτες»; Πάντως, το έλεγαν.

Τις προηγούμενες δεκαετίες, η πολιτική στην Ελλάδα δεν ήταν τόσο δημοφιλής όσο είναι σήμερα. Αν ξεκινούσες πολιτική συζήτηση, οι άνθρωποι δυσανασχετούσαν. Ήταν «βαρετό».
Κάτι ακόμα που δεν ήταν διόλου δημοφιλές στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες ήταν η γνώση και η πνευματικότητα. Ο χαρακτηρισμός «κουλτουριάρης» σου ερχόταν αμέσως σαν ταμπέλα όχι αν προσπαθούσες να πεις κάτι πολύ βαρύ και ασήκωτο αλλά αν έκανες το λάθος να ξεφύγεις λίγο από το Κλικ, το Nitro, το ποδόσφαιρο και τα τηλεοπτικά κλισέ.

Αν δεν άκουγες Βίσση, Ρέμο, Σφακιανάκη, Ρουβά και Χατζηγιάννη, ήσουν κουλτουριάρης. Κι έτσι φτάσαμε κάποια στιγμή να θεωρούνται κουλτουριάρικα τα λαϊκά τραγούδια του Τσιτσάνη και του Χατζιδάκι.

Μιλώντας με νέους ανθρώπους, συνειδητοποιείς πως δεν έχουν διαβάσει σχεδόν τίποτα. Εντάξει, δεν ήμασταν ποτέ ένας λαός βιβλιολάγνων που δεν άφηναν το βιβλίο από το χέρι αλλά οι παλαιότερες γενιές όλο και κάτι είχαν διαβάσει. Έστω, τους κλασικούς συγγραφείς. Σε κάθε περίπτωση πάντως, δεν κορόιδευαν αυτούς που αγαπούσαν το διάβασμα.

Δεν είναι τυχαία η επιτυχία του «Αλχημιστή» του Πάολο Κοέλιο στη χώρα μας. Αφενός το βιβλίο ήταν μικρό και αφετέρου περιείχε μια φράση που οι Έλληνες αποστήθισαν μαζικά: «Όταν επιθυμείς κάτι, ολόκληρο το σύμπαν συνωμοτεί για να το αποκτήσεις». Πώς; Μόνο με την επιθυμία; Χωρίς κόπο; Χωρίς πόνο; Χωρίς διάβασμα; Χωρίς γνώση; Ό,τι κι αν εννοούσε ο Κοέλιο, οι παθητικοί -και λόγω Ορθοδοξίας- Έλληνες καθησυχάστηκαν, αφέθηκαν στο σύμπαν και το περίμεναν να συνωμοτήσει υπέρ τους. Το σύμπαν δεν συνωμότησε.

Η αδιαφορία για την πολιτική και η απόλυτη αντιπνευματικότητα οδήγησαν στην χρεοκοπία. Πρώτα στην κοινωνική, ηθική και πολιτιστική χρεοκοπία και μετά στην οικονομική.

Ακόμα κι αν διαφωνεί κάποιος πως η αδιαφορία της πλειοψηφίας των πολιτών για την πολιτική και η αποστροφή τους για την γνώση οδήγησαν στην οικονομική χρεοκοπία, δεν θα διαφωνήσει στο ότι οι πολίτες καλούνται σήμερα να αντιμετωπίσουν την χρεοκοπία με τα πνευματικά εφόδια που απέκτησαν όλα αυτά τα χρόνια. Δηλαδή, με τον Σφακιανάκη, τη Μενεγάκη, τα ζώδια, τους μάγειρες, τις συνταγές και ό,τι άλλο πρόβαλε η ιδιωτική τηλεόραση.

Κοίταξε τα cd που αγόρασες όλα αυτά τα χρόνια, τα βιβλία που διάβασες (αν διάβασες), θυμήσου τις ταινίες, τις θεατρικές παραστάσεις και τις συναυλίες που παρακολούθησες (αν παρακολούθησες), γιατί είναι αυτά τα όπλα με τα οποία θα αντιμετωπίσεις την χρεοκοπία. Αυτός είσαι.
Βέβαια, ένα μεγάλος αριθμός Ελλήνων αντιμετωπίζει την χρεοκοπία με μόνο εφόδιο την αποβλάκωση που του πρόσφερε η ελληνική τηλεόραση. Και συνεχίζει να αποβλακώνεται.
Χρειάζονται εφόδια για να σκεφτείς. Και αυτά τα εφόδια δεν θα τα βρεις στην τηλεόραση.

Η τηλεόραση δεν έχει καμία σχέση με την παιδεία, την γνώση και το πνεύμα. Είναι ένα μέσο που μπορεί κάποιες φορές –και υπό προϋποθέσεις- να είναι ενδιαφέρον και ψυχαγωγικό αλλά στην Ελλάδα δεν συνέβη ούτε αυτό. Η ελληνική τηλεόραση απευθύνεται στα χαμηλά ένστικτα και –με ελάχιστες εξαιρέσεις- είναι ένας σκουπιδοτενεκές, με ξεπουλημένα λαμόγια, χαζογκόμενες, βιζιτούδες και διάφορους άλλους φελλούς.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι οι Έλληνες που σέβονται τον εαυτό τους δεν εμφανίζονται στην τηλεόραση. Ίσως, να δέχτηκαν να εμφανιστούν σε κάποια αξιοπρεπή εκπομπή της κρατικής τηλεόρασης αλλά μέχρι εκεί.

Το να μην εμφανίζεσαι στην τηλεόραση σημαίνει -μεταξύ άλλων- πως δεν πιστεύεις πως πάνω απ’ όλα είναι το κέρδος. Γιατί η τηλεόραση έχει να κάνει με πολλά χρήματα.

Όλα αυτά τα χρόνια, τα πρόσωπα της ελληνικής τηλεόρασης δεν ενδιαφέρονταν, βέβαια, για την πολιτική. Ήταν εθνικοί σταρ, οπότε ανήκαν σε όλους τους Έλληνες και δεν έπαιρναν ποτέ θέση για τίποτα. Επίσης, τα πρόσωπα της τηλεόρασης –τουλάχιστον αυτά που κυριάρχησαν- είναι βαριά αμόρφωτα.

Σε μια χώρα που μεγάλο μέρος των πολιτών δεν ενδιαφέρονταν για την πολιτική και την γνώση -και η «εκπαίδευσή» τους ήταν τηλεοπτική-, δεν θα πρέπει να κάνει σε κανέναν εντύπωση το γεγονός ότι η Χρυσή Αυγή εκφράζει σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες μας.

Αν δεν σε ενδιέφερε ποτέ η πολιτική και, παράλληλα, έχεις την εντύπωση πως ο Καζαντζάκης είναι ποδοσφαιριστής, είναι απόλυτα λογικό –όταν χρειαστεί- να εκφραστείς πολιτικά με το απόλυτο σκοτάδι, τον φασισμό, τους ψευτοτσαμπουκάδες, τις μαγκιές, τις κλωτσιές, τα ουρλιαχτά και όλη αυτήν την κτηνωδία που εκπροσωπεί η Χρυσή Αυγή. Το κτήνος το εκφράζουν τα κτήνη.

Φυσικά, δεν είναι καθόλου τυχαία η συμπάθεια των τηλεοπτικών προσώπων για τους βουλευτές της Χρυσής Αυγής. Μαζί τους αισθάνονται πολύ άνετα, αφού πνευματικά βρίσκονται στην ίδια κατάσταση: σε αυτή του χιμπαντζή.

Η Χρυσή Αυγή δεν ήρθε τώρα. Ο νεοναζισμός δεν ήρθε τώρα. Ο φασισμός δεν ήρθε τώρα. Θα έπρεπε να τον είχες διακρίνει στον ναρκισσισμό της Ελένης, στην εγωπάθεια του Σάκη, στη ρηχότητα της Ρούλας και του Γρηγόρη, στον αδίστακτο κυνισμό του Θέμου και στην κτηνώδη βλακεία που κουβαλάνε όλα αυτά τα εγωκεντρικά ανθρωποειδή που θεοποίησαν το εύκολο κέρδος, προώθησαν την ιδιωτεία και πούλησαν τη ψυχή τους στον διάολο.

Κι αν αυτοί έβγαλαν πολλά χρήματα, αυτοί που τους παρακολουθούσαν μαγεμένοι –και τους παρακολουθούν ακόμα αφού είναι πια ανάπηροι πνευματικά- παίρνουν για τρόπαιο τη Χρυσή Αυγή.

Οι πολίτες έχουν χρέος να ασχολούνται με τα κοινά και να ενδιαφέρονται για την πολιτική.
Οι πολίτες έχουν χρέος να φροντίζουν την ψυχή τους και το μυαλό τους, να επιζητούν την γνώση και να αποφεύγουν τα σκουπίδια.

«Μας πρόδωσαν οι πολιτικοί» λένε οι πολίτες. Ναι, αλλά πολύ πριν, οι πολίτες είχαν προδώσει τους εαυτούς τους. Το πρώτο δεν θα είχε συμβεί, αν δεν είχε συμβεί το δεύτερο.

Ο φασισμός είναι εδώ. Μέσα μας.

(Στη φωτογραφία -με ελληνική φορεσιά- είναι ο Όσκαρ Ουάιλντ. Αν και τα βιβλία του Όσκαρ Ουάιλντ υπάρχουν πια παντού -και στο διαδίκτυο-, εκατομμύρια Έλληνες στη διάρκεια της ζωής τους δεν θα διαβάσουν ούτε μια φράση του επειδή το σύμπαν δεν θα συνωμοτήσει.)
 ---

Αναδημοσίευση από "πιτσιρίκο", ενός κειμένου που είχε γράψει πριν ένα χρόνο, αλλά αξίζει. Δε θα σταθούμε σε επιμέρους μικρές διαφωνίες, ούτε θα ασχοληθώ με το ότι άλλα κείμενά του δεν με εκφράζουν (πχ όταν λέει ότι έχει έρθει "το τέλος της εργασίας" μου φαίνεται χειρότερος και από αυτούς που λένε ότι έχει έρθει "το τέλος του κόσμου" και χαμογελάω πικρά). Αλλά λέει και μερικά σωστά πράγματα, και νομίζω ότι σε αυτό το κείμενο λέει πολλά σωστά -και επίκαιρα- πράγματα, μιας και στην Ελλάδα ακόμα και την αντίσταση στο φασισμό πρέπει να την κάνει...η Δέσποινα Βανδή.

5 comments:

  1. Ο Ιησουίτης Ιγνάτιος Λογιόλα έλεγε, η θυσία που επιθυμεί ο Κύριος περισσότερο από εσένα, είναι η θυσία της διάνοιάς σου.
    Ο φασισμός ζητάει κάτι αντίστοιχο, καθώς αν τον αποδεχθείς υποτάσσεσαι ολοκληρωτικά στη θέληση του Αρχηγού.
    Η παιδεία δεν είναι ένα τρόπος για διαφέρεις, αλλά ένας δρόμος για να αφουγκραστείς την διαφορετικότητά σου και με αυτήν να εμπλουτίσεις την κοινότητα.
    Πολλές διαφορετικότητες φτιάχνουν μια ξεχωριστή κοινωνία.
    Πολλές ομοιότητες φτιάχνουν ένα κοπάδι.
    Δεν είναι κακό να μοιάζεις, κακό είναι να μοιάζεις χωρίς να το έχεις επιλέξει.
    'Η ακόμα χειρότερα να μοιάζεις επειδή σου το έχουν επιβάλλει.
    Ο φασισμός νομίζω πως είναι ακριβώς αυτό.
    Η επιβεβλημένη ομοιότητα.

    Φάνης



    ReplyDelete
    Replies
    1. "Η παιδεία δεν είναι ένα τρόπος για διαφέρεις, αλλά ένας δρόμος για να αφουγκραστείς την διαφορετικότητά σου και με αυτήν να εμπλουτίσεις την κοινότητα.
      Πολλές διαφορετικότητες φτιάχνουν μια ξεχωριστή κοινωνία.
      Πολλές ομοιότητες φτιάχνουν ένα κοπάδι.
      Δεν είναι κακό να μοιάζεις, κακό είναι να μοιάζεις χωρίς να το έχεις επιλέξει.
      'Η ακόμα χειρότερα να μοιάζεις επειδή σου το έχουν επιβάλλει.
      Ο φασισμός νομίζω πως είναι ακριβώς αυτό.
      Η επιβεβλημένη ομοιότητα."

      Τι να πω περισσότερο...Εύγε... Τίποτε άλλο...

      Δημήτρης

      Delete
  2. Δεν μου αρέσουν οι αφορισμοί των διαφόρων μεγαλο-πιτσιρίκων επειδή αποτελούν ακριβώς την αντιστροφή του κομπασμού για την ιδιαιτερότητα του μεγαλείου του "έλληνα", του "ελληνικού τρόπου ζωής" και άλλων τέτοιων παπαριων, ήδη ξεχασμένων. Τα σούργελα της ελληνικής τηλεόρασης, του τύπου και του θεάματος είναι εν πολλοίς εισαγόμενο κακέκτυπο δυτικόφερτου σκουπιδαριού με αμπαλάζ λαδόκολλα για πίτα-γύρο και χαρτοπετσέτες στο σκυλάδικο. Ό,τι καταμαρτυρεί ο μεγαλο-πιτσιρίκος για την ελληνική τηλεόραση έχει πλασαριστεί δεκαετίες πριν στην Ιταλία και κάνει θραύση, οι σκανδαλοθηρικές εφημερίδες του κάθε γελοίου αλητάμπουρα έχουν πρότυπο τις αγγλικές ταμπλόιντ και την Bild κι εκεί είναι δεκάδες εκατομμυρια οι αμμόρφωτοι που δινουν βάση, τα εγχωρια ινδάλματα της κυνοφιλικής "μουσικής" χύνονται στα καλούπια των προιόντων του mtv, ο ηδονισμός, ο εαυτουλισμός, ο καταναλωτισμός, το shopping therapy των 90'ς είναι μπάσταρδο κι αυτό της ιδεολογικής πόρνης του καπιταλισμού που είναι διαρκώς έγκυος.

    Η μόνη σημαντική διαφορά που έχει η μικροαστική Ελλάδα του πιτσιρίκου από την μικροαστική Δύση (την οποία ο πιτσιρίκος, φοβάμαι, ότι καλοβλέπει και ξερογλείφεται) είναι ότι η πρώτη σε αντίθεση με τη δεύτερη πέρασε στη μιζέρια και στην επιταχυνόμενη αποκτήνωση χωρίς να βιώσει την αυταπάτη της διαρκούς ευδαιμονίας και να μάθει να συμπεριφέρεται με την ψευδαίσθηση ότι ζεί σε μια πολιτισμένη αστική κοινωνία.

    ReplyDelete
  3. «Χρειάζονται εφόδια για να σκεφτείς.»

    Δεν μπορούν όλοι να σκεφτούν. Γι' αυτό και στρέφονται στον θυμό, στη βία, στον αυταρχισμό.
    Αυτά τα εφόδια έχουν.

    ReplyDelete
  4. στο ανωνυμο 12και 56, ο Λογιολα δεν ενοουσε αυτο που καταλαβες ενοουσε να μην εμπιστευεσε παντοτε την λογικη σου σε οτι εχει σχηματισει η διανοια σου σαν σωστο

    ReplyDelete