Με αφορμή κάτι πρόσφατες εξελίξεις σε Βενεζουέλα, μερικές γενικότερες σκέψεις

Η παραπάνω εικόνα είναι από μια ατμομηχανή, που λειτουργεί με κάρβουνο - ίσως να έχετε δει τέτοιες μηχανές σε ταινίες με παλιά τραίνα ή ατμόπλοια, που λειτουργούσαν με αυτό τον τρόπο, φτυαρίζοντας κάρβουνα, ξύλα, κτλ.

Η μηχανή χρειάζεται κάρβουνο για να λειτουργήσει και να προχωρήσει το τραίνο - αυτό είναι σίγουρο. Είναι επίσης προφανές ότι όσο πιο πολύ κάρβουνο ρίχνουμε, και όσο καλύτερη είναι η ποιότητα του, τόσο πιο γρήγορα θα πάει το τραίνο, και τόσα περισσότερα βαγόνια με εμπορεύματα και ανθρώπους θα μπορέσει να μεταφέρει στον προορισμό του.

Κάπως έτσι είναι και για την "καπιταλιστική ατμομηχανή" - χρειάζεται και αυτή "κάρβουνο" να πέσει στη φωτιά ως καύσιμη ύλη, προκειμένου να κινηθεί.

Το πρόβλημα είναι βέβαια ότι το "κάρβουνο" αυτής της συγκεκριμένης "μηχανής" είναι [και] η εργατική δύναμη. Χρειάζονται προφανώς και πρώτες ύλες (πχ σίδερο, ενέργεια, κτλ) που βρίσκονται στη φύση, αλλά χρειάζεται να εκμεταλλευτούμε και τον εργάτη, φτυαρίζοντας μέσα στον κλίβανο της ατμομηχανής την εργατική του δύναμη.

Όσο πιο γρήγορα θέλουμε να πάει το τραίνο, και όσο πιο πολλά βαγόνια θέλουμε να κουβαλήσει, τόσο περισσότερο "κάρβουνο" πρέπει να ρίχνουμε μέσα στον κλίβανο.

Και αν τυχόν αποφασίσουμε να μειώσουμε το "κάρβουνο" που ρίχνουμε σε ένα βαρυφορτωμένο τραίνο με πολλά βαγόνια, τότε αυτό "δεν τραβάει", και αν τυχόν βρεθεί σε καμιά ανηφόρα, θα δυσκολευτεί να την ανέβει.

Η μεταφορά μου αυτή είναι λίγο χοντροκομμένη ίσως, ωστόσο αυτό λίγο-πολύ προτείνει σήμερα η αριστερά τύπου Τσάβεζ, και γενικότερα η αριστερά της Λατινικής Αμερικής.

Δεν λέω, στα πλαίσια του ταξικού πολέμου "όλα επιτρέπονται", και έχει μερικές φορές νόημα και αξία να "παρενοχλούμε" τον αντίπαλο, να τον ακινητοποιούμε. Θα έλεγα μάλιστα ότι κάποιες φορές πρέπει οπωσδήποτε να το κάνουμε αυτό - άλλωστε, μια γενική απεργία διαρκείας αυτό ακριβώς κάνει, παραλύει την "καπιταλιστική ατμομηχανή", με τους εργάτες να αρνούνται να δώσουν την εργατική τους δύναμη ώστε οι καπιταλιστές να την ρίξουν ως "κάρβουνο" στον κλίβανο και να κινηθεί το "τραίνο".

Παρόλα αυτά, τα όσα συμβαίνουν αυτή τη στιγμή στην Λατινική Αμερική (και θα τα δούμε σε λίγο) αποτελούν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να πούμε και κάτι παραπάνω:

Η αριστερά [και] στην Ελλάδα δηλώνει αλληλέγγυα με την αριστερά τύπου Τσάβεζ, και έως ένα σημείο το αποδέχομαι. Αλλά πουθενά, ούτε στη Βενεζουέλα, ούτε στη Βολιβία, ούτε στον Ισημερινό, ούτε οπουδήποτε αλλού δε θα πρέπει να ξεχνάμε μία βασική αλήθεια - ότι όσο υπάρχει καπιταλισμός, είτε σε μια νεοφιλελεύθερη είτε σε μια σοσιαλδημοκρατική εκδοχή του, οι εργάτες είναι "κάρβουνο" στα μάτια του καπιταλιστή, και άρα ΔΕΝ αρκεί να περιορίζουμε το φτυάρισμα, μειώνοντας την ταχύτητα του "τραίνου".

Αυτό από μόνο του απλά θα προκαλεί μικρά-αλλά-ελέγξιμα προβλήματα στους καπιταλιστές, οι οποίοι μετά θα πηγαίνουν και στους μικρομεσαίους επιβάτες του τραίνου και θα τους λένε "βλέπετε τι κάνουν αυτοί; Δε μας αφήνουν να πάμε στον προορισμό μας", στρέφοντας τους εναντίον μας.

Όλες λοιπόν αυτές οι κινήσεις που περιορίζουν το "φτυάρισμα" πρέπει να ειδωθούν και να χρησιμοποιηθούν ως βήματα για να φτάσουμε σε έναν άλλο, ανώτερο τελικό σκοπό, την καταστροφή αυτής της μηχανής και όσων καλοπερνούν στο τραίνο με τις σαμπάνιες και τα γλυκά τους, την ίδια ώρα που εμείς πεταγόμαστε στον κλίβανο ως "κάρβουνο".

Αυτά όλα τα λέω σε μια κρίσιμη στιγμή στη Βενεζουέλα, καθώς μετά το θάνατο του Τσάβεζ η αντιπολίτευση σήκωσε κεφάλι, και κάνει "τσαμπουκάδες" εντός και εκτός κοινοβουλίου, προσπαθώντας να ανατρέψει με κάθε νόμιμο και παράνομο τρόπο το κόμμα του Τσάβεζ που ξανακέρδισε τις εκλογές, έστω και χωρίς αυτόν.

Εν ολίγοις, η αντιπολίτευση αυτή εκπροσωπεί τα συμφέροντα των πλουσίων, που θέλουν να επαναφέρουν την "καπιταλιστική μηχανή" στην καλύτερη δυνατή λειτουργία της.

Ο Τσάβεζ, αξιοποιώντας και το πλεονέκτημα να ελέγχει μια χώρα με μεγάλα ενεργειακά κοιτάσματα, πήρε τα λεφτά του πετρελαίου και άρχισε να δίνει επιδόματα (μερικά από αυτά είναι αμφίβολης αποτελεσματικότητας, και περισσότερο μοιάζουν με "κρατική φιλανθρωπία" παρά με οτιδήποτε άλλο, αλλά τέλος πάντων), αλλά και να τα επενδύει σε θέσεις εργασίας, αλλά και σε εκπαίδευση, υγεία, κτλ. Ειδικά η εκπαίδευση είναι σημαντική, διότι προφανώς αυξάνει τις δεξιότητες και τις παραγωγικές δυνατότητες των νέων εργατών, και άρα στην πραγματικότητα είναι μια αρκετά καλή "καπιταλιστική επένδυση" μακροπρόθεσμα (άλλο αν ούτε αυτό αρέσει στη σνομπ και ελιτίστικη άρχουσα τάξη της Βενεζουέλας που δε θέλει να χάσει το μονοπώλιο που έχει στον πλούτο και την εξουσία να απειλείται από την άνοδο των φτωχότερων τάξεων, και προτιμά να τις βυθίζει στον πάτο, παρότι μακροπρόθεσμα θα την βοηθούσε ένας "αστικός εκσυγχρονισμός", σε έναν κλάδο όπως η εκπαίδευση. Αλλά αυτοί σκέφτονται ως "κλειστή κοινωνία", και όχι μακροπρόθεσμα, οπότε ούτε καν αυτό, είναι δηλαδή εντελώς σάπιοι).

Τέλος πάντων, για να μην ξεφεύγω άλλο από το θέμα, αυτό που θέλω να τονίσω είναι πως η αριστερά τύπου Τσάβεζ πήρε αυτά τα μέτρα που πήρε, και περιόρισε το "φτυάρισμα του κάρβουνου", χωρίς όμως να μπορεί ή να θέλει να ανατρέψει πλήρως την "καπιταλιστική μηχανή".

Αυτό είναι λάθος νοοτροπία, διότι αργά ή γρήγορα θα υπάρξει γκρίνια για τη συνεχιζόμενη "δυστοκία". Δηλαδή κάποια στιγμή θα πει ο κόσμος "ή να ανατρέψουμε εντελώς το σύστημα, ή να μην το ανατρέψουμε, αλλά να ρίξουμε πολύ κάρβουνο στη μηχανή, ώστε τουλάχιστον το τραίνο να τρέχει γρήγορα και εύρυθμα".

Αν παρατηρήσετε, θα δείτε ότι στις τελευταίες εκλογές το ποσοστό του κόμματος του Τσάβεζ έπεσε, κάτι που σίγουρα βέβαια οφείλεται και στο θάνατο του Τσάβεζ. Όμως, η αλήθεια είναι πως το ποσοστό του στις εκλογές εδώ και χρόνια πέφτει, φανερώνοντας μια "δυστοκία" - δε μπορείς επ'άπειρον "απλά" να βάζεις εμπόδια στην λειτουργία της μηχανής, πρέπει κάποια στιγμή είτε να την ανατρέψεις, είτε να επιτρέψεις το πλήρες "φτυάρισμα", ώστε η μηχανή να λειτουργήσει σωστά (έστω και αν αυτό οδηγεί προφανώς και σε "ανθρωποθυσίες" κάποιων).

Δείτε πχ την παρακάτω είδηση από τη Βενεζουέλα:

Venezuelans Scrambling to Find Scarce Toilet Paper

Venezuelans scrambled to stock up on toilet paper Thursday as fears of a bathroom emergency spread despite the socialist government's promise to import 50 million rolls.

After years of economic dysfunction, the country has gotten used to shortages of medicines and basic food items like milk and sugar but the scarcity of bathroom tissue has caused unusual alarm.

"Even at my age, I've never seen this," said 70-year-old Maria Rojas. She said she had been looking for toilet paper for two weeks when she finally found it at a supermarket in downtown Caracas.

"Here there's a shortage of everything — butter, sugar, flour," she said. But the latest shortage is particularly worrisome "because there always used to be toilet paper."

Economists say Venezuela's shortages of some consumer products stem from price controls meant to make basic goods available to the poorest parts of society and the government's controls on foreign currency.

President Nicolas Maduro, who was selected by the dying Hugo Chavez to carry on his "Bolivarian revolution," claims that anti-government forces, including the private sector, are causing the shortages in an effort to destabilize the country.

Many factories operate at half capacity because the currency controls make it hard for them to pay for imported parts and materials. Business leaders say some companies verge on bankruptcy because they cannot extend lines of credit with foreign suppliers.

Η κυβέρνηση Τσάβεζ (και των διαδόχων του πλέον) έχει επιβάλλει πχ πλαφόν στις τιμές των προϊόντων ("price controls"), ώστε αυτά να μην είναι ακριβά και να μπορούν να τα αγοράζουν και "οι φτωχοί" της Βενεζουέλας. Αντί δηλαδή να τους θυσιάσει ως "κάρβουνο", τους βοηθά (λίγο έστω) με το να ελαττώνει τις τιμές των προϊόντων.

Αυτό όμως προκαλεί "δυσλειτουργία" στην "καπιταλιστική μηχανή", διότι αντί ο καπιταλιστής να βγάλει το αναμενόμενο κέρδος του, βγάζει λιγότερο (ή και καθόλου). Ως απάντηση, ο καπιταλιστής αυτός δεν εισάγει πλέον τα συγκεκριμένα εμπορεύματα, ούτε τα παράγει, οπότε παρατηρούνται αυτές οι ελλείψεις στην αγορά.

Ουισιαστικά ο καπιταλιστής λέει "άφησε με να βγάλω το κέρδος μου, και εγώ θα κάνω εισαγωγές και θα ξαναγεμίσω τα ράφια και με χαρτί υγείας, και με τρόφιμα, και με φάρμακα και με ότι άλλο θες. Αλλά αν δε με αφήνεις να βγάλω το κέρδος μου, αν δεν ρίχνεις το κάρβουνο που χρειάζεται η ατμομηχανή, τότε και εγώ δε θα εισάγω τίποτα από όλα αυτά τα εμπορεύματα".

Είναι προφανές λοιπόν ότι αυτού του είδους οι πολιτικές ΔΕΝ μπορούν να συνεχίζονται για πάντα, έχουν ημερομηνία λήξης, και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο ως "ενδιάμεσοι" και "προσωρινοί" κόμβοι προκειμένου να φτάσουμε στον τελικό στόχο: Την ανατροπή του συστήματος της ατομικής ιδιοκτησίας, που για να λειτουργεί απαιτεί κάποια θα θυσιάζονται ως "κάρβουνο", για να περνά καλά μια μικρή μειοψηφία που ελέγχει "το τραίνο".

Όλα αυτά τα λέω διότι και στην Ελλάδα υπάρχει η σκέψη από κομμάτι της αριστεράς να μπουν πλαφόν στις τιμές, κτλ, στα πλαίσια ίσως και του παραδείγματος της Βενεζουέλας. Η πραγματικότητα δείχνει ότι αυτά τα μέτρα ΔΕΝ μπορούν να λειτουργήσουν για πάντα, και είτε θα τα αξιοποιήσουμε, ειδικά στην αρχή, για λίγο, προκειμένου να πάμε στον τελικό στόχο, είτε η άρχουσα τάξη θα νικήσει και θα μας "φτυαρίσει" στον απαιτούμενο βαθμό προκειμένου να "τραίνο" να συνεχίσει χωρίς "διακοπές" την πορεία του.