Η ΕΚΤ μείωσε το επιτόκιο δανεισμού - αλλά τι ακριβώς σημαίνει αυτό;

Θα ακούσατε ίσως ότι σήμερα η ΕΚΤ μείωσε τα επιτόκια δανεισμού της (στο 0.5% από 0.75% που ήταν).

Επειδή η παρουσίαση του θέματος αυτού (όπως και πολλών άλλων) γίνεται με τρόπο μάλλον ακατανόητο από τα κυρίαρχα ΜΜΕ, και επειδή πριν λίγες μέρες με ρώτησε κιόλας και κάποιος αναγνώστης για το θέμα (η σημερινή κίνηση της ΕΚΤ συζητιόταν επί μέρες), αποφάσισα να κάνω αυτή την ανάρτηση.

Καταρχήν λοιπόν, να πούμε ότι όλες οι κεντρικές τράπεζες του κόσμου έχουν πλέον εντελώς χαμηλά επιτόκια δανεισμού - είναι πιο χαμηλά από ποτέ άλλοτε στην ιστορία!

Μάλιστα, πρωταθλήτρια είναι μάλλον η FED, η αμερικανική κεντρική τράπεζα, που έχει εδώ και χρόνια επιτόκια δανεισμού στο 0.25%, και μάλιστα που και που εμφανίζονται διάφοροι αναλυτές και "παίκτες" της αγοράς που ζητούν να ρίξει κι άλλο το επιτόκιο της, φτάνοντας...στο απόλυτο μηδέν, ή και πέφτοντας κάτω από το μηδέν (δηλαδή αρνητικά επιτόκια).

Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά;

Είναι απλό: Όλα τα κράτη σήμερα ειδικά τα δυτικά, βάσιζαν την ανάπτυξη τους ολοένα και περισσότερο στην πίστωση, αντί για τη βιομηχανία. Αυτό γινόταν εδώ και πολλά χρόνια, με την παραγωγική βάση να μεταναστεύει σε μεγάλο βαθμό προς Ασία, και τη Δύση να σπάει το ένα ρεκόρ χρέους-πίστωσης μετά το άλλο.

Η πίστωση αυτή, είτε μιλάμε πχ για κρατικά ομόλογα για τα κράτη, είτε μιλάμε πχ για στεγαστικά δάνεια για τον κόσμο, επέτρεψε στη Δύση να αναπτυχθεί χωρίς να πέσει ιδιαίτερα το "βιοτικό της επίπεδο", παρά τη συνεχιζόμενη μετανάστευση της παραγωγής για αλλού.

Τώρα όμως είναι πλέον φανερό ότι η πίστωση δεν μπορεί να αποπληρωθεί, και έτσι η πίστωση σταματά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να καταρρέει απότομα η "εθνική οικονομία" όλων των χωρών της Δύσης, διότι αυτό είχαν ως βασικό μοχλό ανάπτυξης εδώ και δεκαετίες, την πίστωση.

Προκειμένου λοιπόν να μην "καταρρεύσει το σύστημα", τα κράτη εφαρμόζουν μέτρα λιτότητας, και τυπώνουν νόμισμα (άλλες δυνάμεις δίνουν περισσότερο έμφαση στην πρώτη στρατηγική, άλλες δίνουν περισσότερη έμφαση στη δεύτερη. Έχουμε ήδη εξηγήσει το πως και το γιατί).

Η εκτύπωση νομίσματος ουσιαστικά αποτελεί μια μέθοδο να "συνεχιστεί η πίστωση" - βέβαια, το νόμισμα που τυπώνεται δεν πηγαίνει στην αγορά ώστε "η αγορά να κινηθεί" όπως πρώτα, αλλά πηγαίνει στις τράπεζες, προκειμένου να αποφύγουν τη χρεωκοπία.

Μία άλλη, δευτερεύουσα, μέθοδος για να "συνεχιστεί η πίστωση", είναι και η μείωση των επιτοκίων δανεισμού, η οποία λειτουργεί ως εξής:

Στο σημερινό νομισματικό σύστημα, η κεντρική τράπεζα μιας χώρας (πχ FED, ΕΚΤ) έχει κάποια αποθέματα χρυσού, αλλά μπορεί να τυπώσει όσα νομίσματα θέλει.

Είναι επίσης γνωστό ότι μια κεντρική τράπεζα μπορεί να δώσει λεφτά στις τράπεζες, είτε μέσω απευθείας "πακέτων σωτηρίας", είτε μέσω τραπεζικού δανεισμού.

Για παράδειγμα, αν μία τράπεζα έχει οικονομικό πρόβλημα, μπορεί να ζητήσει ένα δάνειο από την ΕΚΤ ή την FED, και να πάρει τα λεφτά που χρειάζεται, πληρώνοντας βέβαια και τον ανάλογο τόκο.

Το επιτόκιο αυτό είναι το επιτόκιο δανεισμού, το επιτόκιο δηλαδή με το οποίο δανείζει η κεντρική τράπεζα!

Σήμερα, το επιτόκιο αυτό βρίσκεται σε εντελώς χαμηλά επίπεδα, ώστε να βοηθήσει τις χρεωκοπημένες τράπεζες να πάρουν όσα λεφτά χρειάζονται, χωρίς να χρειάζεται να πληρώσουν πολλά λεφτά σε τόκους. Και γι' αυτό και ζητούν συνεχώς αυτό το επιτόκιο να πέφτει, ή να μηδενιστεί, ή ακόμα και να γίνει...αρνητικό (υπό του μηδενός): Αυτό θα σημαίνει ότι η FED...θα πληρώνει τις τράπεζες για να τις δανείσει αντί να τους ζητά έναν μικρό έστω τόκο!

Η "επίσημη" λογική είναι πάντως η εξής:

Αν μια οικονομία έχει γερές βάσεις, δηλαδή έχει πλεονάσματα, είναι ανταγωνιστική, κτλ, τότε δεν χρειάζεται να έχουμε τόσο χαμηλά επιτόκια δανεισμού, διότι δεν χρειάζονται να δίνονται και πολλές πιστώσεις από τις τράπεζες. Άσε που και αυτές οι πιστώσεις που δίδονται, είναι "υγιείς", δηλαδή χρησιμοποιούνται κυρίως από "ανταγωνιστικές" επιχειρήσεις, που έχουν κέρδη και άρα μπορούν να τις εκμεταλλευτούν, να μεγαλώσουν και μετά να τις ξεπληρώσουν. Για πιο λόγο λοιπόν να δίνονται πολλές πιστώσεις, και μάλιστα με μικρά επιτόκια; (άσε που αν μια τράπεζα δανειστεί πολλά λεφτά, μετά μπορεί να τα μοχλεύσει και να μοιράσει πολύ περισσότερα δάνεια, προκαλώντας μια "υπερπληθώρα ρευστότητας" στην αγορά χωρίς να χρειάζεται. Δείτε και μια πρόσφατη δήλωση της Μέρκελ που λέει ότι η Γερμανία θα ήθελε μια..αύξηση του επιτοκίου, όχι μια μείωση, αλλά θα κάνει ένα βήμα πίσω για χάρη των πιο αδύναμων κρατών. Μας κάνει και χάρη δηλαδή! Στην πραγματικότητα, η Γερμανία απλά κάνει λίγο πίσω, ώστε να αποφύγει προς το παρόν να τυπώσει ευρώ. Προτιμά δηλαδή να "αυξήσει τις πιστώσεις" μέσω του τραπεζικού δανεισμού, ως μια έσχατη λύση αποφυγής του τυπώματος ευρώ).

Τέλος πάντων, η σημερινή κατάσταση είναι διαφορετική, διότι οι "εθνικές οικονομίες" της Δύσης παραπαίουν, και άρα θα ήταν χρήσιμο να δωθούν δάνεια και πιστώσεις ώστε να "κινηθεί η αγορά". Έτσι, η "επίσημη λογική" είναι να δώσει η κεντρική τράπεζα πολλά και φτηνά δάνεια στις τράπεζες, και αυτές να μοχλεύσουν όλα αυτά τα λεφτά που παίρνουν, δίνοντας με τη σειρά τους πολλά δάνεια σε ιδιώτες, επιχειρήσεις, κτλ.

Αν παρατηρήσετε, θα δείτε ότι πχ η σημερινή μείωση επιτοκίων της ΕΚΤ έγινε επισήμως διότι η ύφεση έχει γίνει πιο βαθιά στην ευρωζώνη, και άρα "πρέπει να δανείσουμε ακόμα πιο φτηνό χρήμα στις τράπεζες, ώστε και αυτές να δώσουν μετά περισσότερα δάνεια στην αγορά", κτλ.

Αυτό βέβαια στην πράξη δεν συμβαίνει, για δύο πολύ σημαντικούς λόγους:

1) Οι τράπεζες είναι χρεωκοπημένες, έχοντας δώσει ένα σωρό "τοξικά" δάνεια, δηλαδή δάνεια που δε μπορούν να αποπληρωθούν. Οπότε απλά αρπάζουν ότι λεφτά βρίσκουν για να σωθούν, και σιγά μη δώσουν δάνεια προς "την αγορά"

2) Δεν υπάρχει πλέον η περιβόητη "εμπιστοσύνη στις αγορές". Οι τράπεζες πχ δεν εμπιστεύονται η μία την άλλη (διότι η μία ξέρει ότι η άλλη είναι χρεωκοπημένη, άρα φοβούνται να κάνουν συνδιαλλαγές μεταξύ τους, γιατί δεν ξέρουν αν η άλλη τράπεζα θα είναι σε θέσει να τους εξοφλήσει στο μέλλον). Το ίδιο συμβαίνει και με επιχειρηματικά δάνεια προς ιδιώτες ή επιχειρήσεις, ή στεγαστικά δάνεια, κτλ. Ακόμα και φερέγγυος να είναι κάποιος, οι τράπεζες ΔΕΝ τον εμπιστεύονται πλέον, πόσο μάλλον αν είναι και αφερέγγυος. Δηλαδή οι τράπεζες ουσιαστικά λένε ότι "δεν πιστεύουμε ότι όντως θα δημιουργήσετε αρκετό πλούτο στο μέλλον για να μας ξεπληρώσετε, και γι' αυτό και δεν σας δανείζουμε" (σε πολλές περιπτώσεις βέβαια δεν έχουν και άδικο σε αυτό που λένε, όντως πολλοί είναι αφερέγγυοι, ωστόσο ούτε οι τράπεζες θα δημιουργήσουν πλούτο στο μέλλον, αλλά χρηματοδοτούνται με απίστευτα μεγάλα ποσά ώστε να μη χρεωκοπήσουν...)

Η "ειρωνεία" είναι ότι σύμφωνα με την "επίσημη" λογική, οι τράπεζες παίρνουν όλα αυτά τα δάνεια (αλλά και τα πακέτα σωτηρίας) με σκοπό να δώσουν έτσι περισσότερα δάνεια και να κινήσουν την αγορά.

Στην πραγματικότητα βέβαια, οι τράπεζες ΔΕΝ το κάνουν αυτό, δεν δίνουν δάνεια και απλά τσεπώνουν τα λεφτά προκειμένου να μη χρεωκοπήσουν. Και αυτό είναι κάτι που ΟΛΟΙ οι κυβερνητικοί παράγοντες γνωρίζουν, ειδικά όσοι βρίσκονται στα σχετικά πόστα, αλλά όλοι κάνουν τον ανήξερο και υπόσχονται να ξανανοίξουν τις "κάνουλες του δανεισμού" στις κοινωνίες που τον περιμένουν σαν τους ναρκομανείς που περιμένουν τη δόση τους. Οι μόνοι που όντως θα πάρουν τη "δόση" τους όμως και θα διασωθούν, είναι οι τράπεζες, ειδικά οι μεγάλες. Αυτές θα διασωθούν, γιατί όντως αυτές έχουν πρόσβαση σε φτηνό (ή και δωρεάν - πακέτα σωτηρίας) χρήμα από την κεντρική τράπεζα.

Οι υπόλοιποι απλά θα αφεθούν να ψοφήσουν σε τεράστιο βαθμό.