"Δεν μπορούμε ποτέ να βγάζουμε αρκετά κέρδη"

Το κεφάλαιο δεν είναι παρά νεκρή εργασία που σαν βρυκόλακας, ζει μόνο επειδή ρουφάει το αίμα της ζωντανής εργασίας. Και τόσο περισσότερο ζει όσο περισσότερο από αυτό το αίμα ρουφάει. 
- Καρλ Μαρξ, Το Κεφάλαιο

Παραθέτουμε, μεταφρασμένο στα ελληνικά, ένα άρθρο του BusinessInsider με μερικές πολύ αποκαλυπτικές δηλώσεις του διευθυντή της Caterpillar (της γνωστής πολυεθνικής εταιρίας που φτιάχνει μπουλντόζες, γερανούς και άλλα τέτοια είδη για κατασκευές, οικοδομές, κτλ). Νομίζω οι δηλώσεις αυτού του καπιταλιστή είναι πολύ εύγλωττες και -επιτέλους- ειλικρινείς:

***

Τα κέρδη των επιχειρήσεων βρίσκονται σε άνοδο εδώ και χρόνια, αλλά οι μισθοί παραμένουν στάσιμοι (στην καλύτερη περίπτωση).

H Caterpillar, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής στον κόσμο του εξοπλισμού ορυχείων και των κατασκευών, είναι ένα καλό παράδειγμα αυτής της τάσης.
 
Η εταιρεία έχει μια εμφανώς δύσκολη σχέση με την εργασία , και πρόσφατα έκλεισε και μετέφερε ένα εργοστάσιο στο Οντάριο μετά από της άρνηση των συνδικάτων να δεχτούν μείωση κατά 50% των μισθών, έκανε περικοπές στις παροχές σε ένα εργοστάσιο στο Joliet του Ιλινόις προκαλώντας μια απεργία πέρυσι, και αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε μάχη με τους εργάτες σε ένα εργοστάσιο στο Μιλγουόκι.
 
 Όλες αυτές οι ενέργειες μπορεί να φαίνονται σαν τις ενέργειες μιας εταιρείας που δεν τα πάει και πολύ καλά, και αγωνίζεται να επιβιώσει κάνοντας περικοπές. Αλλά εκτός από την αρχή της ύφεσης το 2008, η Caterpillar βρίσκεται σε αρκετά καλή κατάσταση.

Σε αφιέρωμα του Bloomberg BusinessWeek για την εταιρεία, ο διευθυντής της Caterpillar  Doug Oberhelman εξήγησε το γιατί η εταιρεία ακολουθεί μια τέτοια σκληρή γραμμή:
 

"Πρέπει να είμαστε ανταγωνιστικοί αν θέλουμε να κερδίσουμε. Και ειλικρινά, αν δεν είμαστε ανταγωνιστικοί ... δεν θα είμαστε εδώ για τα επόμενα 30 χρόνια. Αυτό είναι ένα απλό μήνυμα, αλλά"- αρχίζει να χτυπάει το χέρι του στο τραπέζι, τονίζοντας τα λόγια του με χτυπήματα- "Είναι πολύ... πολύ ... δύσκολο". Μετά από μια παύση, αφήνει το χέρι του κάτω.

«Προσπαθώ πάντα να περάσω στους ανθρώπους μας τη νοοτροπία ότι δεν μπορούμε ποτέ να βγάλουμε αρκετά χρήματα," εξηγεί ο Oberhelman. "Δεν μπορούμε ποτέ να βγάζουμε αρκετά κέρδη."

 

Αυτή είναι μια μεγάλη απάντηση των επιχειρήσεων. Αλλά αγνοεί την ανθρώπινη πραγματικότητα των μισθών και των παροχών που διαρκώς πέφτουν προς τα κάτω.

• Ένας εργαζόμενος είπε στο Businessweek ότι ορισμένοι από τους συναδέλφους του εξαρτώνται πλέον από τα κουπόνια σίτισης για να τα φέρνουν βόλτα και να στηρίζουν τις οικογένειές τους.
• Σε εργοστάσια στο νότο όπου δεν υπάρχουν συνδικάτα, ένας άλλος εργαζόμενος λέει ότι οι εργάτες είναι "ουσιαστικά αναλώσιμοι", επειδή υπάρχουν πέντε άλλοι άνθρωποι που θέλουν τη δουλειά.
• Δεδομένου ότι η εταιρεία συνέχισε να εκμεταλλεύεται μέχρι τέλους τους εργαζομένους της, ο μισθός τουOberhelman ως διευθυντή αυξήθηκε κατά 60% και έφτασε το 2011 να είναι πάνω από 16 εκατομμύρια δολάρια, ενώ πέρυσι ξεπέρασε τα 22 εκατομμύρια δολάρια.

Το άρθρο του BusinessWeek τονίζει την απόκλιση αυτή με μια ενδιαφέρουσα ιστορία: Κατά τη διάρκεια της απεργίας στο Joliet, οι εργαζόμενοι κλήθηκαν σε συνάντηση με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο. Ένας υπάλληλος ρώτησε πότε οι εργάτες θα μπορούσαν να πάρουν μια αύξηση, και ο Oberhelman απάντησε χρησιμοποιώντας τον μισθό του (σ.σ. που ξαναθυμίζουμε ότι ξεπερνάει τα 22.000.000$/έτος!) ως παράδειγμα ανταγωνιστικού μισθού, επισημαίνοντας ότι παίρνει λιγότερα απ'ότι οι CEOs σε κάποιους μικρότερους ανταγωνιστές.Ο συγκεκριμένος εργαζόμενος, ένας πατέρας χωρίς γυναίκα ο οποίος δεν είχε πάρει αύξηση εδώ και πάνω από μια δεκαετία, έμεινε άφωνος.
 
Η εταιρεία υποστηρίζει ότι θα πρέπει να αποταμιεύσει κάποια από τα κέρδη της για τους δύσκολους καιρούς που μας περιμένουν στο μέλλον.
 
Οι κατασκευαστικές εταιρείες συνήθως διαμαρτύρονται ότι δεν υπάρχει αρκετό ειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Ωστόσο, δεν υπάρχει το παραμικρό κίνητρο για να αφιερώσει ένας εργάτης τη ζωή του για να εξειδικευτεί στον κλάδο αυτό αν οι μισθοί παραμένουν τόσο χαμηλοί.
 
Είναι ένα παράδοξο. Μια κερδοφόρα εταιρεία δημιουργεί περισσότερες θέσεις εργασίας και περισσότερη ευημερία. Αλλά οι μισθοί πρέπει να παραμείνουν αρκετά χαμηλοί ώστε οι εταιρείες να μην "εξαναγκαστούν" να φύγουν μακρυά από τις Ηνωμένες Πολιτείες για να παραμείνουν ανταγωνιστικές.

***

Ο διευθύνων σύμβουλος της Caterpillar είναι αποκαλυπτικός - τα δικά του κέρδη αυξάνονται διαρκώς, αλλά οι εργάτες "πρέπει" να ζουν τα όρια στης φτώχειας, και να φτάνουν μάλιστα στο σημείο να "συμπληρώνουν" το μισθό τους με κρατικά κουπόνια σίτισης, ώστε να τα φέρουν βόλτα. Δηλαδή ο μισθός τους από μια κερδοφόρα εταιρία-κολοσσό όπως η Caterpillar είναι τόσο χαμηλός, που δεν τους φτάνει, και η Caterpillar τους παραπέμπει ουσιαστικά στα ταμεία του κράτους (δηλαδή στους φόρους που πληρώνουμε όλοι μας) για να πάρουν λίγα ακόμα χρήματα, ως χαμηλόμισθοι! Και μάλιστα όλα αυτά είναι και μια..."σχετικά καλή" περίπτωση, διότι οι συγκεκριμένοι εργάτες έχουν δουλειά (δεν είναι άνεργοι), και τυχαίνει το κράτος να τους παρέχει και μερικά κουπόνια σίτισης. Θα πρέπει δηλαδή να τους θεωρούμε και ανάμεσα στους..."τυχερούς"!

Ακόμα πιο αποκαλυπτικό είναι και το σχόλιο του ότι όσο κέρδη και να βγάζει, ποτέ δεν είναι αρκετά. Εδώ όμως βλέπουμε τελικά και τη αντίφαση του ίδιου του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής: Μια εταιρεία, όπως σωστά και ειλικρινώς παραδέχεται ο Oberhelman,, έχει σκοπό να βγάζει ολοένα και μεγαλύτερα κέρδη. Όμως, αν πετύχει το σκοπό της, και μαζέψει στα ταμεία της όλα τα λεφτά του κόσμου, μετά δε μένει σχεδόν τίποτα για τους υπόλοιπους, και έτσι οι κατανάλωση πέφτει, οπότε ξεσπά μια τεράστια κρίση, όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα.

Και κάτι ακόμα: Έχει δίκιο ο Oberhelman όταν λέει ότι πάντα πρέπει να ζητάς κι άλλα, και αυτό είναι μια σωστή νοοτροπία που σου επιτρέπει να προχωρήσεις και να μη γίνεις "μαλθακός", την ίδια ώρα που οι ανταγωνιστές σου μοχθούν για να σε ξεπεράσουν. Αν εσύ "αράξεις", θα μείνεις πίσω στη μάχη της ανταγωνιστικότητας, και θα σε ισοπεδώσουν (δείτε πχ το πως οι εργάτες και η κομμουνιστική αριστερά υποφέρουν σήμερα, διότι εδώ και χρόνια ήταν "εκτός τόπου και χρόνου", και τώρα άντε να βρεθούν στο ύψος των περιστάσεων).

Δηλαδή ναι, πρέπει να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε, αντί να μένουμε στατικοί. Εξάλλου ζούμε σε έναν κόσμο όπου "τα πάντα ρει", δηλαδή ζούμε σε ένα κόσμο που απεχθάνεται τη στατικότητα. Μόνο που όταν οι καπιταλιστές "βελτιώνονται", αυτό δε σημαίνει τίποτα άλλο από την..."βελτιστοποίηση" του ρημάγματος του εργάτη, που πλέον γίνεται στο μέγιστο δυνατό βαθμό.

Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, μη ζητάτε από τους καπιταλιστές να δείξουν "αυτοσυγκράτηση", αυτά είναι για τους αφελείς, και ευτυχώς που υπάρχει και ο διευθυντής της Caterpillar να μας πει ότι "όσα κέρδη και να βγάζουμε δεν είναι ποτέ αρκετά", γιατί ένα μεγάλο μέρος των εργατών ακόμα πιστεύει ότι τάχα μπορούμε να βρούμε έναν "συμβιβασμό", και να δεχτούν οι καπιταλίστες να σταματήσουν το άρμεγμα μας. Και εκεί βάζω και ένα μεγάλο κομμάτι της σημερινής αριστεράς, που ταΐζει με αυτό το κουτόχορτο τους εργάτες και αποδεικνύεται 1000 φορές πιο ψεύτικη και υποκριτική από ειλικρινείς καπιταλιστές όπως ο συγκεκριμένος της Caterpillar, που και μόνο για την ειλικρίνεια και την ξεκάθαρη ανάλυση του...σχεδόν αξίζει τα 22.000 δολάρια που παίρνει κάθε χρόνο (εντάξει, πλάκα κάνω, μια θέση στην γκιλοτίνα του αξίζει, αλλά τέλος πάντων, αυτά απαιτούν και εργάτες που είναι συνειδητοποιημένοι και οργανωμένοι).