Οι "αγγλοσάξωνες" θέλουν πιστώσεις, η Γερμανία λέει όχι. Τι σημαίνει αυτό για εμάς;

"Τι θέλετε; Πίστωση; Θα σας έλεγα τι θα πάρετε, αλλά θα συγκρατηθώ για να μη λέτε μετά ότι είμαι και αγενής"

Γενικά, για να βγει ένα κράτος από μια ύφεση, στα πλαίσια πάντα του συστήματος του αγοράς, χρειάζεται να γίνουν επενδύσεις ώστε να παραχθεί πλούτος, να βρουν οι εργάτες δουλειά, ώστε μετά να έχουν χρήματα να ξοδέψουν και να "κινηθεί η αγορά". Εννοείται βέβαια ότι όσο πιο "αποδοτικές" είναι οι επενδύσεις, τόσο το καλύτερο, όπως επίσης εννοείται ότι οι επενδύσεις μπορεί να αποδειχθούν και αποτυχημένες, κτλ. Όπως και να έχει πάντως, το σίγουρο είναι ότι ανάπτυξη στον καπιταλισμό χωρίς επενδύσεις δεν υπάρχει.

Στη σημερινή συγκυρία, είναι επιλογή των κεφαλαιοκρατών το να μην γίνονται πολλές επενδύσεις - κρατάνε τα κεφάλαια τους (ειδικά σε μορφή χρυσού που μένει και σταθερός) και απλά περιμένουν μέχρι να πεινάσουν οι εργάτες από την ανεργία, ώστε να δεχτούν τελικά να δουλέψουν με μικρότερους μισθούς, χειρότερα ωράρια, κτλ. Άλλωστε, δεν υπάρχουν και πολλοί "διέξοδοι", δηλαδή δεν υπάρχουν νέοι, καινοτόμοι κλάδοι που να προσφέρουν υψηλό κέρδος (ακόμα και η "πράσινη ενέργεια" που διαφημιζόταν ως ένας τέτοιος κλάδος τότε αποδεικνύεται εντελώς "κατώτερη των προσδοκιών"). Οπότε οι κεφαλαιοκράτες απλά περιμένουν να πέσουν οι μισθοί λόγω πείνας, και θα επενδύσουν τότε ξανά (το ότι οι εργάτες θα πεινάσουν, θα υποφέρουν και μερικοί θα ψοφήσουν κιόλας εννοείται ότι είναι "ατυχές, αλλά απαραίτητο", προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της μέγιστης δυνατής κερδοφορίας για τους ίδιους. Μακάρι και οι εργάτες να είχαν την ίδια αποφασιστικότητα όταν διεκδικούν τα δικά τους συμφέροντα. Βέβαια, μακάρι οι εργάτες να είχαν και μια ξεκάθαρη εικόνα του ποια ακριβώς είναι τα συμφέροντα τους, μιας και ούτε αυτό πολυυπάρχει σήμερα, αλλά τέλος πάντων...).

Τέλος πάντων, για να μην τα πολυλογούμε, έχουμε ξαναγράψει ότι ειδικά στην Ευρώπη, είναι ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει καμία σκέψη καν για να ένα κευνσιανό έστω πρόγραμμα επενδύσεων σε υποδομές, σε εκπαίδευση σε νέες τεχνολογίας ή οτιδήποτε άλλο "αναπτυξιακό". Αντίθετα, ειδικά στην Ευρώπη υπάρχει ξεκάθαρη προσήλωση, ελέω Γερμανίας, σε ένα πρόγραμμα άγριας "λιτότητας" (έχουμε εξηγήσει και τον βαθύτερο οικονομικό στόχο της Γερμανίας, που θέλει ένα "σταθερό" και μη-πληθωριζόμενο ευρώ ως αντικαταστάτη του δολαρίου στην παγκόσμια σκηνή).

Μη νομίζετε βέβαια ότι και οι άρχουσες τάξεις των υπόλοιπων κρατών δε θέλουν τη λιτότητα - μια χαρά τα εφαρμόζουν τα μέτρα πχ εδώ στην Ελλάδα, και απλά αντιδρούν μόνο όταν θίγονται και κάποιοι εξ αυτών (πχ η Εκκλησία αντιδρά στη φορολόγηση της, οι εγχώριοι τραπεζίτες δε θέλουν να χάσουν τον έλεγχο της Εθνικής Τράπεζας, κάποιοι πλούσιοι δε θέλουν το χαράτσι γιατί έχουν πολλά ακίνητα, κτλ).

Αυτή όμως η δήλωση που έκανε ο Σόιμπλε χθες είναι "από άλλο πλανήτη" - διαβάστε την, και μετά σχολιάζουμε:

Έκκληση Σόιμπλε προς ΕΚΤ για μείωση της διαθέσιμης ρευστότητας

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δήλωσε σήμερα ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) θα έπρεπε να προσπαθήσει να περιορίσει την ποσότητα της διαθέσιμης ρευστότητας στην ευρωζώνη, αν και αναγνώρισε παράλληλα την «επισφαλή» οικονομική κατάσταση ορισμένων χωρών της ευρωζώνης.  

«Υπάρχει πολύ χρήμα στην αγορά, κατά την άποψή μου πάρα πολύ χρήμα», είπε ο Σόιμπλε σε μια συνέντευξή του στην εβδομαδιαία γερμανική οικονομική επιθεώρηση Wirtschaftswoche.

«Εμείς στη Γερμανία δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες βρίσκονται ακόμα σε μια επισφαλή κατάσταση σε ό,τι αφορά την οικονομική ανάπτυξη», πρόσθεσε ο ίδιος. Αλλά η διοχέτευση μεγάλων ποσοτήτων ρευστού στις οικονομίες τους χωρίς βαθιές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις δεν θα δημιουργούσε συνθήκες για βιώσιμη ανάπτυξη, εκτίμησε ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας.

Ούτε λίγο-ούτε πολύ, ο Σόιμπλε ζητά να περικοπούν ακόμα περισσότερο οι πιστώσεις που έχουν δωθεί! Βέβαια, παρατηρεί και ο ίδιος ότι αυτό θα αποτελέσει τη "χαριστική βολή" για κράτη όπως πχ τα PIIGS, διότι όπως είπαμε και πριν, χωρίς επενδύσεις δεν έρχεται ανάπτυξη στον καπιταλισμό. Τι θα γίνει λοιπόν αν περικοπούν και οι πιστώσεις; Η ύφεση θα διογκωθεί, διότι ένα μεγάλο μέρος της -όποιας- ρευστότητας υπάρχει "στην αγορά" προέρχεται από τις πιστώσεις (δάνεια) που δίνουν οι τράπεζες.

Έχουμε εξηγήσει πολλές φορές ότι η φυγή του βιομηχανικού κεφλαίου προς Κίνα, αλλά και η γενικότερη πτώση της κερδοφορίας του, θα είχαν οδηγήσει τη Δύση σε μεγάλη κρίση εδώ και χρόνια.

Προκειμένου να το αποφύγουν αυτό, τα δυτικά κράτη άνοιξαν τις κάνουλες του δανεισμού, και έδωσαν -μέσω των τραπεζών- ένα σωρό πιστώσεις.

Αυτές οι πιστώσεις δε μπορούν να αποπληρωθούν πλήρως - εξ ου και τα "τοξικά δάνεια" των τραπεζών που είναι χρεωκοπημένες και αρπάζουν το ένα "πακέτο σωτηρίας" μετά το άλλο.

Το σύστημα αυτό προφανώς δε θα μπορούσε να συνεχιστεί για πού ακόμα. Είναι μάταιο -και λάθος- να προσπαθούμε να το υπερασπιστούμε.

Η Γερμανία όμως "έχει ξεφύγει", και πιέζει με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο για περισσότερη λιτότητα και λιγότερες πιστώσεις. Η λιτότητα υποτίθεται ότι θα κάνει πιο ανταγωνιστικό τον εργάτη (λόγω χαμηλών μισθών), ώστε να προσελκυσθούν επενδύσεις, ενώ οι λιγότερες πιστώσεις θα βάλουν φρένο στα δάνεια που δίνονταν αφειδώς από τους τραπεζίτες.

Μόνο που το άμεσο αποτέλεσμα αυτής την πολιτικής θα είναι ένα άνευ προηγουμένου "φούντωμα" της κρίσης σε κράτη όπως πχ η Ελλάδα, όπου η λιτότητα έχει ήδη δημιουργήσει μια "χιονοστιβάδα"-ντόμινο λουκέτων που δεν ανακόπτεται με τίποτα. Η Γερμανία δηλαδή δε σταματά με τίποτα, και προκειμένου να πετύχει τα σχέδια της για "ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς", κάλυψη των ελλειμμάτων χωρίς εκτύπωση πληθωριστικού χρήματος, κτλ, δε λογαριάζει τίποτα (όπως είπαμε και πριν, μακάρι οι εργάτες να είχαν το μισό έστω πάθος και αποφασιστικότητα όταν παλεύουν για τα δικά τους σχέδια και συμφέροντα).

Εδώ και ο Ντράγκι, ο πρόεδρος της ΕΚΤ, με μερικά ενδιαφέροντα σχόλια επί του θέματος:

Ντράγκι: Οι τράπεζες της Ευρώπης φοβούνται να δανείσουν χρήματα

Οι τράπεζες της Ευρώπης φοβούνται να δανείσουν χρήματα καθώς αμφιβάλουν για το κατά πόσο οι πελάτες τους θα έχουν τη δυνατότητα να αποπληρώσουν τα χρέη τους, δήλωσε σήμερα από την Ουάσινγκτον ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι.

"Οι τράπεζες έχουν αμφιβολίες για τη φερεγγυότητα των πελατών τους, φοβούνται ότι οι πελάτες δεν θα ξεπληρώσουν τα χρέη τους», δήλωσε ο Ντράγκι σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά τη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της G20. «Συνεχίζουμε τις προσπάθειες» για να αλλάξει αυτή η κατάσταση, συνέχιζε.

Ωστόσο ο Ντράγκι διευκρίνισε ότι ο βασικός λόγος απουσίας πιστώσεων στην ευρωζώνη, κυρίως στις πιο «ευπαθείς» χώρες είναι η «έλλειψη ζήτησης» λόγω του οικονομικού μαρασμού. Το πρόβλημα αυτό είναι «πολύ σοβαρό» παραδέχτηκε από την πλευρά του και ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Όλι Ρεν.

Εδώ βλέπουμε το σημείο-κλειδί οποιασδήποτε πίστωσης: Πρέπει καταρχήν ο πιστωτής να πειστεί ότι αν δώσε λεφτά σε έναν ιδιώτη, ή σε ένα κράτος, κτλ, θα μπορέσει μετά να πάρει πίσω τα συμφωνημένα. Αλλιώς, δεν επενδύει. Πλέον, οι τράπεζες δε δίνουν πίστωση, ακόμα και σε "υγιείς" επιχειρήσεις ή ιδιώτες, που θα μπορούσαν ίσως να δημιουργήσουν αρκετό πλούτο στο μέλλον ώστε αποπληρώσουν τα δάνεια αυτά, διότι δεν υπάρχει πλέον καμία τέτοια εμπιστοσύνη.

Το ίδιο ισχύει και για τη Γερμανία, που θέλει γενικά να δώσει ένα τέλος στο να ζουν με δανεικά και πιστώσεις ένα σωρό κράτη, που τώρα είναι φανερό ότι δε μπορούν να πληρώσουν τις πιστώσεις του παρελθόντος. Έτσι όμως απλά θα αγριέψει την κρίση, δηλαδή απλά δώσει την χαριστική βολή σε οποιαδήποτε προσπάθεια ανάκαμψης (το ξέρω ότι ο Σαμαράς λέει ότι τάχα "ξεπεράσαμε τον σκόπελο", αλλά εντάξει, τι άλλο θα έλεγε; Σιγά μη σας πει ότι τα επόμενα χρόνια θα είναι ακόμα πιο άγρια. Κορόιδο είναι; Καλύτερα να πει ψέματα, ειδικά αν βλέπει ότι, χάρη και στα κυρίαρχα ΜΜΕ, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που τον πιστεύουν).

Εσύ τώρα τι θέλεις ρε Κάμερον; Θέλεις η Αγγλία να χρηματοπιστωτικό κέντρο του κόσμου και να κονομάει από εκεί; Τώρα θα δεις και εσύ!

Μια άλλη πρόταση που προωθεί η Γερμανία στα πλαίσια της ΕΕ είναι και ο λεγόμενος φόρος Tobin. Αυτός ο φόρος δεν αφορά -άμεσα- τους "απλούς πολίτες" ή τις επιχειρήσεις, καθώς επιβάλλεται επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Δηλαδή κάθε φορά που γίνεται μια συναλλαγή στις χρηματιστηριακές αγορές της Ευρώπης, θα πρέπει να πληρώνεται και ένας (μικρός) φόρος στο κράτος. 

Είναι και αυτή μια μέθοδος για να μπει ένα "χαλινάρι" από τη Γερμανία στην πίστωση, ώστε να οδηγηθούν μια ώρα αρχύτερα στη χρεωκοπία όσοι δεν έχουν να πληρώσουν, και παράλληλα να βγάλει και μερικά χρήματα το κάθε κράτος, ώστε να μη χρειαστεί να τυπωθούν ευρώ για να καλυφθούν οι ζημιές και οι τρύπες του ισολογισμού τους.

Το πρόβλημα με τον φόρο Tobin, που είναι παλιά πρόταση αλλά δεν είχε εφαρμοστεί, είναι ότι οι τραπεζίτες και οι χρηματιστές προφανώς ΔΕΝ τον θέλουν (διότι δε θέλουν να πληρώσουν τίποτα σε φόρους προς το κράτος).

Ως απάντηση λοιπόν σε αυτά τα σχέδια της Γερμανίας, που τα στηρίζει και η Γαλλία, αλλά και άλλες δυνάμεις, οι χρηματιστές απειλούν εδώ και καιρό ότι θα φύγουν εκτός Ευρώπης, και θα κάνουν τις  συναλλαγές τους από τα χρηματιστήρια άλλων χωρών. Η Γερμανία όμως προχωράει χωρίς να υπολογίζει τίποτα - τώρα το αν υπερεκτιμά τις δυνάμεις της ή όχι, αυτό μένει να αποδειχθεί.

Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι μέσα στην ΕΕ είναι και η Αγγλία, η οποία είναι το μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό κέντρο της Ευρώπης, και ένα από τα μεγαλύτερα του κοσμου (μάλιστα, λόγω και της ιστορίας της Αγγλίας ως παγκόσμιας υπερδύναμης, εκεί εδράζεται ακόμα το κέντρο της παγκόσμιας αγοράς χρυσού (COMEX), καθώς και ένα σωρό τράπεζες, με την οικονομία της Αγγλίας να είναι ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ από όλο αυτό το χρηματοπιστωτικό οικοδόμημα).

Αν λοιπόν οι χρηματιστές πραγματοποιήσουν τις απειλές τους και φύγουν εκτός Ευρώπης, η Αγγλία θα είναι η "μεγάλη χαμένη", διότι θα χάσει ένα "βασικό μοχλό της οικονομίας της", που βασίζεται πού στις πιστώσεις που δίνουν και στα κεφάλαια που εισέρχονται στη χώρα ώστε να γίνουν αγοραπωλησίες σε όλες αυτές τις τράπεζες. Βέβαια, η Αγγλία δεν είναι και τόοοσο εξαρτημένη όσο πχ ήταν η Κύπρος από τις τράπεζες και τα ξένα κεφάλαια που εισέρχονται στη χώρα, αλλά πάντως το χτύπημα θα ήταν σημαντικό, και γι' αυτό η Αγγλία τα έχει πάρει εναντίον των Γερμανών, υπερασπιζόμενη με πάθος τους χρηματιστές, και -κυρίως- τα κεφάλαια και τις πιστώσεις που αυτοί φέρνουν. 

Άλλωστε, όπως έχουμε ξαναδεί, η Αγγλία είναι στο "κλαμπ" εκείνο των χωρών που μαζί με την Αμερική και Ιαπωνία τυπώνουν χρήμα και έχουν ελλείμματα, με αποτέλεσμα να τρώνε πλέον απανωτές υποβαθμίσεις (δείτε εδώ το τελευταίο κρούσμα, με ένα ακόμα οίκο αξιολόγησης να μη δίνει στην Αγγλία "ΑΑΑ"), διότι αμφισβητείται σιγά-σιγά η ικανότητα τους να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Αν λοιπόν η Αγγλία χάσει τους χρηματιστές της, τότε θα χάσει έναν βασικό πυλώνα και άντε να βρει άκρη:

Βρετανική προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά του φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών

Η βρετανική κυβέρνηση υπέβαλε προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατά του προτεινόμενου φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών που σκοπεύουν να επιβάλουν ένδεκα κράτη της Ένωσης, ανακοίνωσε χθες Παρασκευή το βράδυ ο υπουργός Οικονομικών Τζορτζ Όσμπορν.

Παρά το γεγονός ότι η Βρετανία δεν έχει την πρόθεση να εφαρμόσει τον φόρο αυτό, οι επικριτές του φοβούνται ότι θα επηρεάσει τις βρετανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα κράτη τα οποία θα τον θέσουν σε εφαρμογή- συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Γερμανίας-και ως αποτέλεσμα αυτού θα μειώσει την ανάπτυξη της χώρας.

Η πρόταση της Επιτροπής, που δημοσιοποιήθηκε στα μέσα Φεβρουαρίου, προβλέπει την επιβολή φόρου 0,1% για τις μετοχές και τα ομόλογα και 0,01% για τα παράγωγα. (σ.σ. την ίδια ώρα που οι λαοί πεινάνε, οι χρηματιστές δε θέλουν να πληρώσουν ούτε 0.01% για τα παράγωγα!!!)

Πάντως, οι χρηματιστές ήδη κατάφεραν μια σημαντική νίκη πριν λίγο καιρό, και η Αγγλία είχε τότε ανακουφιστεί: Εδώ λοιπόν και καιρό, υπάρχει μια πρόταση με τίτλο "Basel III", που σκοπό είχε να αναγκάσει τις τράπεζες να μοχλεύουν λιγότερο τα κεφάλαια τους, και παράλληλα να έχουν και περισσότερα κεφάλαια στην κατοχή τους, ώστε να μη χρεωκοπούν με την πρώτη δυσκολία. Με λίγα λόγια, ήταν μια πρόταση "κομμένη και ραμμένη" στα σχέδια της Γερμανίας για έναν καπιταλισμό με λιγότερες πιστώσεις, και δεν άρεσε καθόλου στους χρηματιστές.

Όμως, μετά από πολλές μάχες, τα λόμπι των χρηματιστών κέρδισαν, και το συγκεκριμένο νομοσχέδιο πήρε αναβολή μέχρι το 2019 μέχρι να εφαρμοστεί (ήταν να εφαρμοστεί το 2015).

Banks get new year's boost as liquidity rules relaxed

Spoiler:

Indeed in 2010 Lord Turner, chairman of the Financial Services Authority, was calling for "tighter capital and liquidity controls on all banks".

Yet on Sunday night banks wrung a crucial concession from international banking regulators based in the Swiss city of Basel who gave them another four years to build up enough cash to survive a 30-day credit crunch. The banks could hardly contain their glee, describing the announcement from the Bank for International Settlements committee of banking supervisors as a "twelfth night present". Little wonder that the impression is that the banks have once again outwitted their regulators.  

The decision by the 27 bodies that make up the Basel committee to give banks a further four years to build up their liquidity buffers – and count more types of assets as "liquid" – comes after months of lobbying.

Τέλος πάντων, δε μπορούμε από πριν να γνωρίζουμε το κατά πόσο θα εφαρμοστούν τα σχέδια της Γερμανίας. Είναι όμως ξεκάθαρο ότι μιλάμε για το -επίσημο πλέον- "τέλος εποχής" [και] για την "ανάπτυξη μέσω δανεικών". Τα χρέη και τα δανεικά που έχουν συσσωρευτεί είναι αδύνατον να αποπληρωθούν, οπότε κάποιος θα πρέπει να πληρώσει το μάρμαρο, και, όπως βλέπετε, οι κεφαλαιοκράτες είναι πολύ ξεκάθαροι και αποφασισμένοι να μην πληρώσουν αυτοί. Οπότε θα ρίξουν τα βάρη στους εργάτες, με τη Γερμανία να τορπιλίζει παράλληλα την οικονομία της μίας αδύναμης χώρας μετά την άλλη (και όχι μόνο - μέχρι και με την Αγγλία τα έβαλαν πλέον), με σκοπό τη δική της οικονομική και πολιτική κυριαρχία και το τέλος των πιστώσεων (που προφανώς κρατάνε ψηλά και τις ΗΠΑ - αυτός είναι ο "μεγάλος στόχος" των Γερμανών στην παγκόσμια σκακιέρα, να περιορίσουν τις πιστώσεις στις τράπεζες, στο paper gold, και όπου αλλού, ώστε να πιέσουν -τελικά- και τους Αμερικάνους).