Δύο μικρές παρατηρήσεις για την κατάσταση σήμερα

Όσοι διαβάζατε αυτό το blog και παλιότερα, θα έχετε ίσως παρατηρήσει ότι πλέον ασχολούμαι λιγότερο με το να γράφω για κάθε νέο μέτρο που περνάει η κυβέρνηση, και τα αποτελέσματα που αυτά φέρνουν (ανεργία, λουκέτα, κτλ).

Αυτό δεν οφείλεται μόνο σε έλλειψη χρόνου, αλλά και στο ότι έχω την εντύπωση ότι όλα αυτά τα γεγονότα έχουν πλέον λιγότερη σημασία και αξία απ' ότι παλιά (άσε που πλέον μπορείτε να τα βρείτε και σε ένα σωρό άλλα sites, δε θα μείνετε δηλαδή και ανενημέρωτοι αν δεν γράψω εγώ κάτι).

Ο βασικός πάντως λόγος που το να αναφέρεις "δημοσιογραφικά" όλα αυτά τα μέτρα εναντίον μας έχει πλέον μικρότερη αξία απ' ότι παλιά είναι διότι ο κόσμος το ξέρει πια ότι "πάμε για ένα νέο μεσαίωνα".

Παλιότερα, στην αρχή της κρίσης, η πλειοψηφία του κόσμου ειλικρινά πίστευε ότι θα έχουμε απλά μια μικρή αναταραχή, που πάντως θα την ξεπεράσουμε σχετικά γρήγορα, και μετά θα γυρίσουμε πίσω στην γνωστή κατάσταση που ξέραμε τόσα χρόνια. Αν δηλαδή έλεγες στον πολύ κόσμο για ένα νέο "Κραχ του 1929" σε κοίταζε σαν εξωγήινο (το ξέρω από προσωπική εμπειρία).

Γι' αυτό και ήταν πολύ αναγκαίο και σημαντικό το να δείξεις ακριβώς τι σόι μέτρα έρχονταν, τι αποτελέσματα έφερναν, και που οδηγούσαν, ώστε να σπάσεις -όσο μπορείς- την προπαγάνδα της άρχουσας τάξης περί "ανάκαμψης", κτλ.

Πλέον, υπάρχουν βέβαια ακόμα αρκετοί που δεν έχουν καταλάβει τι γίνεται, όπως υπάρχουν και ακόμα περισσότεροι που ναι μεν έχουν καταλάβει ότι όντως είμαστε σε ένα "νέο Κραχ του 1929", αλλά δεν έχουν και αυτοί κατανοήσει πλήρως τι σημαίνει αυτό (πχ πολύς κόσμος λέει "έχουμε ήδη 5 χρόνια κρίσης από το 2008. Πόσο ακόμα θα βυθιζόμαστε;", χωρίς να σκέφτεται ότι το 1929 είχαμε -χονδρικά- μια δεκαετία λιτότητας, και μετά ως "τελική λύση" είχαμε τον Β' Παγκόσμιο, ώστε ο καπιταλισμός να πετύχει το απαραίτητο επίπεδο καταστροφής, και μετά να αρχίσει να ξανα-αναπτύσεται). Πάντως, σιγά-σιγά όλο και περισσότεροι καταλαβαίνουν τι έρχεται.

Υπάρχει λοιπόν και σήμερα η ανάγκη να παρουσιάζουμε και να αναλύουμε πχ τα κυβερνητικά μέτρα, την ανεργία, τα "σκάνδαλα", κτλ. Αυτή η ανάγκη εξάλλου δε θα εξαφανιστεί ποτέ (αυτό μας έλειπε).

Ωστόσο, τα πράγματα έχουν σήμερα αλλάξει: Το βασικό πρόβλημα δεν είναι πλέον ότι ο κόσμος δε ξέρει τι γίνεται ή τι έρχεται (αν και υπάρχει και αυτό), αλλά ότι ο κόσμος αποδέχεται αυτή την κατάσταση.

Δηλαδή ναι μεν ο κόσμος βλέπει ότι μας οδηγούν σε "μεσαιωνικές" καταστάσεις, με λίγους "φεουδάρχες" και πολλούς "κολίγους", αλλά...σκύβει το κεφάλι και αποδέχεται το ρόλο του κολίγου.

Παλιά, όταν η επίπλαστη έστω "οικονομική ευημερία" έκρυβε την πραγματική κατάσταση, όλοι θα σου έλεγαν ότι "εγώ κολίγος δεν γίνομαι, και αν τυχόν έρθει κάποιος και με κάνει κολίγο, θα πάρω τα όπλα αν χρειαστεί". Δηλαδή ο κόσμος σου έλεγε ότι "ΟΚ, μπορεί να μην είμαι ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, αλλά πάντως δε θα δεχτώ και γίνω και πάμφτωχος σκλάβος!".

Μόνο που σήμερα όντως προσπαθούν να μετατρέψουν τη συντριπτική πλειοψηφία του κόσμο σε "πάμφτωχους σκλάβους" - και ξαφνικά διαπιστώνουμε ότι...οι περισσότεροι πλέον το αποδέχονται.

Γι' αυτό κι μάλλον είναι λάθος το να εστιάσουμε σε μια "δημοσιογραφικού τύπου" παρουσίαση της κατάστασης, διότι ναι μεν αυτό το πράγμα έχει αξία, αλλά...δεν αρκεί.

Το πρόβλημα δεν είναι πλέον το να δείξεις στον κόσμο ότι κάποιοι (οι περισσότεροι) θα ζήσουν την υπόλοιπη ζωή τους ως "σύγχρονοι κολίγοι", διότι -πλέον- το έχουν πάρει χαμπάρι.

Το πρόβλημα είναι να δείξεις ότι μπορούν να ζήσουν και κάπως αλλιώς, κάπως καλύτερα. Δεν είναι η πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία που ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού υποφέρει από την εκμετάλλευση (κάθε άλλο). Όπως όμως γίνεται πάντα, έτσι και σήμερα υπάρχουν πολλοί "υπάκουοι σκλάβοι, που ποτέ δεν πρόκειται να ξυπνήσουν, υπάρχουν σκλάβοι που όμως έχουν επίγνωση της θέσης τους και επίγνωση της εκμετάλλευσης που δέχονται αλλά φοβούνται να παλέψουν και δεν ξέρουν το πως, και υπάρχουν και σκλάβοι που ξέρουν ότι είναι σκλάβοι και θέλουν να παλέψουν.

Το πρώτιστο λοιπόν καθήκον για εμάς δεν είναι τόσο το να πούμε στο σκλάβο ότι είναι σκλάβος, γιατί αυτό οι περισσότεροι το έχουν καταλάβει κι από μόνοι τους. Το πρώτιστο καθήκον είναι να περιγράψουμε στον κόσμο το πως θα σταματήσει να είναι σκλάβος, και το πως θα οργανωθεί και θα παλέψει νικηφόρα για αυτό.

***

Σήμερα κάνει το γύρο του διαδικτύου μια έρευνα της Ελευθεροτυπίας ότι πολλοί πλέον "νοσταλγούν τη χούντα" - αμφιβάλλω για τα νούμερα που δίνει, όπως διαφωνώ και με τις επικίνδυνες σοσιαλδημοκρατικές αρλούμπες της Ελευθεροτυπίας, που...εγκαλεί τους πολιτικούς ότι έχουν γκρεμίσει "τα θεμέλια της δημοκρατίας" (και η χούντα πχ βγήκε στην εξουσία επειδή "οι πολιτικοί ήταν ανίκανοι να διαχειριστούν τα πράγματα σωστά και έπρεπε να βάλουν τη χώρα στο "γύψο" ώστε να επανέλθει "στα ίσα της"").

Τέλος πάντων, αυτό που θέλω να πω, είναι ότι τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς, υπάρχει άνοδος του εθνικισμού, του φασισμού, της ακροδεξιάς, και παράλληλα μια "νοσταλγία" για τις χούντες (πχ δείτε εδώ για μια αντίστοιχη έρευνα στην Αυστρία για το Χίτλερ).

Αυτή η "νοσταλγία" όμως δεν είναι μόνο "πολιτική", και είναι σοβαρό λάθος να τα ρίχνουμε όλα στους "άχρηστους πολιτικούς". Ο φασισμός, με λαμπρότερο παράδειγμα του ναζί του Χίτλερ στη Γερμανία, ανεβαίνει λόγω φτώχειας, και όταν οι περισσότεροι λένε πχ σήμερα στην Ελλάδα ότι νοσταλγούν τη χούντα, εννοούν ότι νοσταλγούν την εποχή που είχαν μια δουλειά, που του έδινε χρήματα για να γεμίσουν το ψυγείο τους και να έχουν ένα πιάτο φαΐ να φάνε.

Μην το υποτιμάτε αυτό, το φαί είναι πρωταρχικό ζήτημα για κάθε άνθρωπο, και προκειμένου να το εξασφαλίσουν, εννοείται ότι πολλοί θα ψήφιζαν οτιδήποτε.

Το ζήτημα είναι βέβαια ότι σήμερα βρισκόμαστε σε μια άλλη κατάσταση: Άσχετα με το πολίτευμα (αστική δημοκρατία ή δικτατορία), το ψυγείο των περισσότερων δε μπορεί να γεμίσει. Πριν κάποιες δεκαετίες, η χούντα βγήκε και έκανε ότι έκανε με την υπόσχεση ότι "αν κάτσεις φρόνιμα και κάνεις ότι σου πούμε, τότε θα έχεις ψωμί για να φας". Και πράγματι, πολλοί "κάθισαν φρόνιμα" και δεν έδειξαν ενδιαφέρον ούτε για τους διωγμούς των αριστερών, ούτε τον πνευματικό ακρωτηριασμό ενός λαού, ούτε για τίποτα άλλο. Είχαν φαγητό στο ψυγείο τους, και αυτό τους αρκούσε.

Σήμερα ο καπιταλισμός δε μπορεί καν να δώσει αυτή τη δωροδοκία στον κόσμο - δηλαδή υπάρχουν και σήμερα πολλοί που είναι έτοιμοι να δωροδοκηθούν με ένα πιάτο φαΐ, και άνετα θα δέχονταν μια "χούντα" (ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων), αλλά το πρόβλημα για τον καπιταλισμό είναι ότι θέλει να κάνει μια τεράστια καταστροφή πριν ξανά-αναπτυχθεί (θυμίζουμε και αυτό που λέγαμε πριν για το ότι στην προηγούμενη μεγάλη κρίση, χρειάστηκε μια δεκαετία λιτότητας και μετά ένας παγκόσμιος πόλεμος).

Η γενιά αυτή είναι μια "χαμένη γενιά" όπως την αποκαλούν. Σε μεγάλο βαθμό, εγώ θα έλεγα ότι είναι και μια γενιά που δεν έχει -προς το παρόν τουλάχιστον- ταξική συνείδηση, και γι' αυτό και θα μπορούσε να δεχτεί μια δωροδοκία ώστε να επιβιώσει στο υπάρχων καθεστώς, παρά να πολεμήσει για κάτι άλλο.

Η "τραγική ειρωνεία" είναι ότι ούτε οι αστοί "δημοκράτες", ούτε οι αστοί δικτάτορες μπορούν να τους προσφέρουν δουλειά, δηλαδή ο περισσότερος κόσμος νοσταλγεί ακόμα και τη χούντα, περιμένοντας όμως η χούντα αυτή να του γεμίσει και το ψυγείο, κάτι που όμως δεν πρόκειται να γίνει (και όποιος τάζει στον κόσμο ότι θα φέρει πίσω τις παλιές καλές μέρες ευημερίας και θα μας γυρίσει πίσω στην προηγούμενη κατάσταση κοροϊδεύει και καταντά όχι μόνος ψεύτης αλλά και αντιδραστικός; Ναι, το λέω και για εσάς Συριζαίοι που και εσείς νοσταλγείτε πράγματα που δεν υπάρχουν και δεν μπορούν να ξαναυπάρξουν, πχ την πασοκική Ελλάδα του '80 ή του '90).

Πάντως, η "νοσταλγία" μιας "χούντας" δεν αρχίζει και δεν τελειώνει με τις υποσχέσεις να δώσει ψωμί στους εργάτες.

Για παράδειγμα, ας πάρουμε τη χούντα των συνταγματαρχών εδώ στην Ελλάδα, που έκανε ένα σωρό διωγμούς αριστερών. Αυτό είναι ένα κλασσικό παράδειγμα όπου η άρχουσα τάξη εξοντώνει όσους εμποδίζουν την "εύρυθμη λειτουργίας της καπιταλιστικής μηχανής". Αυτό είναι μια "διαχρονική αξία" για τους κεφαλαιοκράτες:

Δηλαδή η άρχουσα τάξη λέει πχ σήμερα στους εργάτες"εγώ θέλω υπάρξει παραγωγή πλούτου, και στο υπάρχων σύστημα, για να είμαστε ανταγωνιστικοί και να έχουμε επενδύσεις και παραγωγή πλούτου, πρέπει να δεχτείτε μισθούς πείνας".

Προφανώς αυτό το καταγγέλλουν και το πολεμούν οι αριστεροί (το πόσο αποτελεσματικοί είναι είναι μια άλλη ιστορία). Από τη στιγμή που η αριστερά φέρνει αντιρρήσεις, η άρχουσα τάξη την αντιμετωπίζει ως εμπόδιο στην παραγωγή πλούτου, που "δεν αφήνει τη χώρα να πάει μπροστά". Οι "χούντες", όλα αυτά τα φασιστικά ή ήμι-φασιστικά καθεστώτα προωθούνται μεταξύ άλλων και για να πειθαρχήσουν τους εργάτες (πχ εκτός από τη Μανωλάδα, δείτε εδώ και την "υπεράνω κάθε υποψίας" Amazon, που είχε προσλάβει ακροδεξιούς για να κρατά υπό έλεγχο τους αλλοδαπούς εργάτες που είχε προσλάβει στις αποθήκες της στη Γερμανία, και τους είχε να δουλεύουν κάτω από άθλιες συνθήκες. Βέβαια, όταν το θέμα βγήκε στην επιφάνεια, η Amazon τους έδιωξε, αλλά πάντως το παράδειγμα δείχνει ότι η ακροδεξιά μπορεί να προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες, ειδικά αν ο εργάτης δείχνει σημάδια ότι θέλει να ξεφύγει από την εκμετάλλευση του)

Η άρχουσα τάξη έχει στο μυαλό της μόνο έναν τρόπο παραγωγής πλούτου, τον δικό της, που της εξασφαλίζει τεράστια κέρδη (δείτε σήμερα τους δείκτες της ανισότητας που σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και θα καταλάβετε). Όσο όμως κέρδη και να βγάζει, θέλει κι άλλα. Σήμερα ζητά "μεσαιωνικού" τύπου εκμετάλλευση, και πράγματι μόνο έτσι θα υπάρξει καπιταλιστική ανάπτυξη από εδώ και πέρα. Δηλαδή μόνο αν και όταν οι εργάτες δεχτούν να ζήσουν σαν "μοντέρνοι κολίγοι" θα ξαναέχουμε επενδύσεις, θέσεις εργασίας, κτλ, αφού πρώτα έχει θυσιαστεί μια ολόκληρη γενιά.

Οι καπιταλιστές είναι νομίζω πλέον ξεκάθαροι: "Εμείς αυτά θέλουμε, και άμα σας αρέσουν, αλλιώς καθίστε άνεργοι και ψοφήστε της πείνας".

Επειδή λοιπόν η κατάσταση είναι αυτή που είναι, με την άρχουσα τάξη να εκβιάζει, και επειδή και η αριστερά των τελευταίων χρόνων δεν ήταν -και δεν είναι- στο ύψος των περιστάσεων, πολλοί εργάτες αποδέχονται την κατάσταση και "σκύβουν το κεφάλι".

Γι' αυτό και λέω ότι πλέον δεν έχει και τόοοση αξία όσο παλιά το να δείχνεις στο φτωχό τη φτώχεια του και στο σκλάβο τη σκλαβιά του. Τα ξέρει ήδη, τα έχει καταλάβει. Το πρόβλημα είναι...ότι τα έχει και αποδεχτεί. 

Γι' αυτό και πολλοί θα αποδεχτούν το "κυνήγι μαγισσών" εναντίον των "κακών αριστερών", που εμποδίζουν τη χώρα να επανέλθει στο δρόμο της ανάπτυξης". Διότι οι περισσότεροι δε μπορούν σήμερα καν να σκεφτούν άλλο δρόμο για "ανάκαμψη" πέρα από αυτόν που τους δείχνουν οι κεφαλαιοκράτες.

Ως εκ τούτου, σαφώς και η αριστερά θα πρέπει να καταγγέλλει, σαφώς και θα πρέπει να παρουσιάζει με στοιχεία και ειδησιογραφία το τι γίνεται , αλλά πάντως αυτά δεν θα αρκέσουν.

Ο καπιταλισμός είναι ξεκάθαρος ότι "δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική" πέρα από τη δική μας μόνιμη κατάσταση φτώχειας και μιζέριας για να έρθει η ανάκαμψη. Και, στα πλαίσια αυτού του συστήματος, έχουν δίκιο. Γι' αυτό και η αριστερά που μπορεί να αντέξει και να είναι νικηφόρα είναι μόνο η κομμουνιστική, αυτή που θα μιλήσει για έναν διαφορετικό τρόπο οργάνωσης. Η αριστερά που νοσταλγεί τα 80's και τα 90's θα φαγωθεί με τα κρεμμυδάκια και δε θα λείψει και σε πολλούς, διότι απλά γκρινιάζει για υπαρκτά μέν προβλήματα, χωρίς όμως να μπορεί να προσφέρει λύσεις.

Μόνη λύση είναι σήμερα ο αποκεφαλισμός αυτών που μας εκμεταλλεύονται - ο καπιταλισμός στα νιάτα του έκοψε τα κεφάλαι των φεουδαρχών, και όντως έδωσε ανάπτυξη στην ανθρώπινη κοινωνία. Δείτε πχ την τεράστια τεχνολογική πρόοδο που έχει επιφέρει.

Κι όμως, ο καπιταλισμός έχει πλέον γίνει βαρίδι, οι καπιταλιστές εμποδίζουν τεχνητά και για το δικό τους συμφέρον την περαιτέρω πρόοδο της ανθρωπότητας - για παράδειγμα, πώς θα βρουν δουλειά οι εργάτες όταν η πρόοδος της τεχνολογίας καταστρέφει σήμερα περισσότερες θέσεις εργασίας απ' ότι δημιουργεί (ειδικά σε δουλειές απλών χειρωνακτών εργατών η κατάσταση θα "οργιάσει" σε μερικά χρόνια, με ρομπότ, 3d εκτυπωτές, κτλ);

Η μόνη λύση είναι οι λιγότερες ώρες εργασίας, ώστε να υπάρξει δουλειά για όλους - μόνο που οι λιγότερες ώρες εργασίας στο υπάρχων σύστημα, ακόμα και όπου εφαρμόζονται, εφαρμόζονται με ακόμα χαμηλότερους μισθούς, ώστε να μη θιγεί το κέρδος του κεφαλαιοκράτη. Καλώς ή κακώς όμως, κάτι θα πρέπει να θιγεί, και αν οι εργάτες δε θίξουν τους κεφαλαιοκράτες και το κέρδος που αυτοί αποσπούν, αν δηλαδή οι εργάτες δεν αναλάβουν μόνοι τους την παραγωγή, τότε ας ετοιμαστούν για τη ζωή του "μοντέρνου κολίγου", αν είναι από τους "τυχερούς" που θα βρουν δουλειά.

Όσο για την αριστερά, ήδη είναι πολύ πίσω, και έχει χάσει πολύτιμο χρόνο. Ήδη πολλοί έχουν σκύψει το κεφάλι, μιας και δεν έχουν ακούσει κάτι το πειστικό για το πως θα μπορούσε να οργανωθεί η κοινωνία, και απλά αντιμετωπίζουν τα όσα λέει η αριστερά ως "ανούσιες φλυαρίες" ("γιατί λοιπόν να μην έρθει και μια 'χούντα' να μας απαλλάξει από αυτούς, που όλο γκρινιάζουν;"). Παρόλα αυτά, πάντα υπάρχουν και αυτοί που έχουν συνείδηση της σκλαβιάς τους, και θέλουν να ξεφύγουν από αυτή. Αυτό θα πρέπει να το καλλιεργήσουμε και να το "μεταλαμπαδεύσουμε" και σε όσους περισσότερους μπορούμε. Αν η αριστερά το κάνει αυτό, και δώσει στον εργάτη και ένα σχέδιο-οργάνωση, τότε έχει μέλλον. Αλλιώς, όλες οι υπόλοιπες εκφάνσεις της αριστεράς θα αποτύχουν, και δε θα λείψουν καν από τον περισσότερο κόσμο.

 Το τέλος της κυριαρχίας του φεουδαρχικού τρόπου παραγωγής. Η τότε αριστερά του Ροβεσπιέρου έκοβε κεφάλια. Σήμερα, τι ακριβώς κάνει;