Ενεργειακές εξελίξεις - part 4: "Πράσινη ενέργεια" και αγορά ρύπων

Είχαμε αναφερθεί πριν λίγες μέρες στη "φούσκα" της "πράσινης ενέργειας", λέγοντας τα εξής:

Δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η "πράσινη ενέργεια" διαφημίστηκε -και επιδοτήθηκε- σε τεράστιο βαθμό, ως μια "διέξοδος από την κρίση". Άλλωστε, ο καπιταλισμός βασίζεται στη "δημιουργική καταστροφή", δηλαδή από τη μία θα βγει από την κρίση του καταστρέφοντας ό,τι δεν αποδίδει τα επιθυμητά κέρδη, αλλά από την άλλη πρέπει και να δημιουργήσει και κάτι, να βρει δηλαδή κάποιους κλάδους της παραγωγής ώστε να επενδυθούν εκεί κεφάλαια και να αποδώσουν κέρδος, ώστε να "κινηθεί η αγορά". Ο #1 κλάδος που προωθήθηκε ήταν η "πράσινη ενέργεια" (αιολικά, ηλιακά, κτλ).

Μόνο που η αποδοτικότητα της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας είναι τόσο χαμηλή σε σχέση με τα λεφτά που απαιτούνται για την επένδυση, που τελικά καταντά...οικονομικά ασύμφορη. Δηλαδή όποιος επενδύσει σε αυτό τον κλάδο θα έχει χασούρα. Άσε που πλέον αποδεικνύεται και στην πράξη (όχι μόνο σε θεωρητικές μελέτες) ότι το ρεύμα που παράγεται δεν είναι σταθερό, δεν μπορεί να αποθηκευτεί εύκολα/φτηνά, κτλ.

Οπότε ο κλάδος της "πράσινης ενέργειας" δεν αποδίδει - στην πραγματικότητα, ποτέ δεν απέδιδε, απλά ήταν -και είναι- κερδοφόρος για τους "αεριτζήδες" που πουλάνε "πράσινη ενέργεια" μόνο και μόνο επειδή είναι επιδοτούμενοι. 

Με λίγα λόγια, ΟΛΑ τα αιολικά και ηλιακά πάρκα θα είχαν χρεωκοπήσει αν δεν τσέπωναν ένα σωρό επιδοτήσεις, και αν οι κυβερνήσεις δεν φρόντιζαν παράλληλα να...ποινικοποιήσουν τη χρήση των "συμβατικών" πηγών ενέργειας (από το κάρβουνο μέχρι τον άνθρακα και το λιγνίτη). Δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι κυβερνήσεις έχουν δημιουργήσει την "αγορά ρύπων", οπότε αν κάποιος θέλει να αποφύγει την πράσινη ενέργεια και να χρησιμοποιεί μόνο πετρέλαιο...πληρώνει πρόστιμο! Δηλαδή όχι μόνο τα κράτη δίνουν ένα σωρό λεφτά στην "πράσινη ενέργεια", αλλά...βάζουν και πρόστιμα αν δεν την υιοθετήσεις (πρόσφατο παράδειγμα η Κύπρος, που μέσα σε όλα τα άλλα έφαγε πρόστιμο αυτές τις μέρες γιατί δεν έχει επενδύσει επαρκώς σε αιολικά και ηλιακά πάρκα).

Όσο για τις επιδοτήσεις, στην Ελλάδα τις ξέρουμε όλοι νομίζω, μιας και το κράτος πληρώνει ένα σωρό λεφτά σε όσους παράγουν "πράσινη ενέργεια", και πολλοί αγρότες (και μη) έχουν φτάσει στο σημείο να "φυτεύουν φωτοβολταϊκά" και να τσεπώνουν τις επιδοτήσεις αυτές. Η ΔΕΗ είναι υποχρεωμένη βάση νόμου να αγοράζει το ρεύμα που παράγουν (ενώ παράλληλα η ΕΕ πιέζει για κατάργηση πχ του λιγνίτη), και επειδή το ρεύμα της "πράσινης ενέργειας" είναι ακριβό λόγω των επιδοτήσεων, η ΔΕΗ ακριβαίνει διαρκώς τις τιμές, ώστε να μετακυλίσει στους πελάτες της (δηλαδή σε εμάς) το αυξημένο αυτό κόστος. Έτσι, ο έτσι και αλλιώς φτωχοποιημένος κόσμος δυσκολεύεται ακόμα περισσότερο να τα φέρει βόλτα, ενώ και η βιομηχανία στενάζει, μιας και το αυξημένο ενεργειακό κόστος είναι πρόβλημα και για τις επιχειρήσεις.

Σήμερα λοιπόν ήρθε μια νέα εξέλιξη να "ταράξει τα νερά", δίνοντας ένα μεγάλο χτύπημα στην "αγορά ρύπων" που είχαμε αναφέρει. Προφανώς η Γερμανία και γενικά οι βιομήχανοι της Ευρώπης δεν αντέχουν άλλο τις διαρκείς αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος προκειμένου να επιδοτούνται τα φωτοβολταϊκά και οι ανεμογεννήτριες, και τώρα βλέπουμε την αντεπίθεση τους:

Το Eυρωκοινοβούλιο "μειώνει" τους λογαριασμούς της ΔΕΗ

Απερρίφθη πριν από λίγη ώρα από την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το περίφημο backloading. Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί τη μείωση του κόστους αγοράς δικαιωμάτων ρύπων για τη ΔΕΗ και υπό κανονικές συνθήκες θα πρέπει άμεσα να συνυπολογιστεί από την κυβέρνηση και το  ΥΠΕΚΑ προκειμένου να εφαρμοστεί όχι αύξηση αλλά μείωση στα τιμολόγια ρεύματος των χειμαζόμενων καταναλωτών αλλά και των επιχειρήσεων και των βιομηχανιών που κλήθηκαν να πληρώσουν προκαταβολικά την αύξηση του κόστους που είχε προϋπολογιστεί για τους ρύπους με αυξημένες τιμές.

Το λεγόμενο backloading είναι η πρόταση να αποσυρθούν από την αγορά ρύπων περίπου 900 εκατ. δικαιώματα εκπομπής ούτως ώστε μέσω της τεχνητής έλλειψης να εκτιναχθούν προς τα πάνω οι τιμές στο χρηματιστήριο των ρύπων. Ωστόσο το βέτο που έθεσε με την αρνητική του ψήφο το ΕΚ επιστρέφει την πρόταση ως μη αποδεκτή και αποτελεί μια συντριπτική ήττα της Κομισιόν και του Συμβουλίου.

Η είδηση για την απόρριψη του backloading οδήγησε σε νέα κατάρρευση την αγορά δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων στην ΕΕ όπου κατεγράφη νέο χαμηλό στα 2,93 ευρώ ο τόνος, ενώ σημαντική μείωση καταγράφει στα χρηματιστήρια της ενέργειας και η τιμή του ηλεκτρισμού (3% στη Γερμανία στα 39,6 ευρώ η μεγαβατώρα).

Υπογραμμίζεται ότι η ΔΕΗ είχε προϋπολογίσει το κόστος των ρύπων με τιμές στα 7 ευρώ ο τόνος, ποσό που είχε εγκριθεί από την κυβέρνηση και είχε περάσει στους λογαριασμούς του ρεύματος κατά τις αυξήσεις των τιμολογίων του Ιανουαρίου. Δηλαδή στην πράξη, με τις τιμές κάτω από τα 3 ευρώ, προκύπτει ένα περίσσευμα 4 ευρώ για κάθε δικαίωμα, ως πλεόνασμα που θα πρέπει να επιστραφεί στους καταναλωτές ή να συνυπολογιστεί στις επικείμενες αναπροσαρμογές των τιμολογίων το Μάιο και τον Ιούλιο. Επίσης με τα νέα δεδομένα οι προϋπολογισμένες αυξήσεις (για το Μάιο και τον Ιούλιο όπως έχει ήδη συμφωνηθεί με την τρόικα και έχει ανακοινωθεί από τον περασμένο Ιανουάριο) θα πρέπει να επανυπολογιστούν και πιθανόν οι επιβαρύνσεις για τους καταναλωτές να είναι μηδενικές.

Σημειώνεται ότι η απόρριψη έγινε με 15 ψήφους διαφορά και στο ΕΚ δόθηκε μια μεγάλη μάχη μεταξύ των υποστηρικτών και των πολέμιων της πρότασης. Πρωταγωνιστικό ρόλο στις αντιδράσεις διαδραμάτισε η ομάδα των Φιλελευθέρων και ο έλληνας ευρωβουλευτής Θόδωρος Σκυλακάκης.

Πλεόν η πρόταση για το backloading θα επιστρέψει στις επιτροπές του Ευρωκοινοβουλίου για περαιτέρω διαβούλευση. Αξίζει να αναφερθεί ότι η αγορά δικαιωμάτων ρύπων αποτελεί την καρδιά του συστήματος χρηματοδότησης της πράσινης ενέργειας. Οι υπολογισμοί που είχαν γίνει για τη δεύτερη φάση λειτουργίας της αγοράς δικαιωμάτων ρύπων (ETS) στην Ευρώπη, είχαν βασιστεί σε τιμές της τάξης των 30 ευρώ ο τόνος, ωστόσο η κρίση αλλά και ο περιορισμός της ζήτησης έχουν οδηγήσει σε αδιέξοδο το σύστημα. Σύμφωνα με αναλυτές στην αγορά υπάρχει υπερπροσφορά δικαιωμάτων της τάξης των 1,7 δις δικαιωμάτων ρύπων. Το σύστημα καλύπτει 12000 μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και εργοστάσια. Η πτώση της βιομηχανικής παραγωγής εξαιτίας της κρίσης έχει μειώσει σημαντικά τη ζήτηση.

Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα η τρόικα συνεχίζει να πιέζει για την πώληση λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ σε ιδιώτες (αυτή την πρόταση την προωθεί εδώ και χρόνια, πχ δείτε ένα παλιότερο άρθρο που είχαμε δημοσιεύσει πριν μερικά χρόνια):

ΞΕΠΟΥΛΑΝΕ ΜΟΝΑΔΕΣ ΤΗΣ ΔΕΗ ΣΕ ΙΔΙΩΤΕΣ

Τόσο οι εκπρόσωποι των ιδιωτών ηλεκτροπαραγωγών όσο και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Α. Ζερβός συμφώνησαν με τις προτάσεις της ΡΑΕ για εκχώρηση, μέσω δημοπρασιών, λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής της ΔΕΗ σε ιδιώτες προκειμένου να υπάρξουν ίσοι όροι ανταγωνισμού.  Ο Ζερβός ζήτησε, ωστόσο, να θεσπιστούν ελάχιστες τιμές που θα καλύπτουν το κόστος παραγωγής συν ένα εύλογο κέρδος. Τόνισε επίσης ότι η ΔΕΗ θα ήθελε να έχει μερίδιο αγοράς στη λιανική 70%, όσο είναι το μερίδιό της στην παραγωγή για να μην υποχρεώνεται να αγοράζει ενέργεια από ιδιώτες σε υψηλές τιμές.

Από το ίδιο άρθρο όμως διαβάζουμε και κάτι άλλο πολύ ενδιαφέρον:

 Ο Μπενρουμπής επεσήμανε ακόμη τα προβλήματα που δημιουργεί η αυξημένη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ιδίως των φωτοβολταϊκών στο ενεργειακό ισοζύγιο. Το επιπλέον κόστος όπως είπε φθάνει στα 2 δισ. ευρώ το χρόνο ενώ κατά τις ημέρες με μεγάλη ηλιοφάνεια εμφανίζεται ήδη το λεγόμενο sunset effect, δηλαδή η απότομη απώλεια της ηλιακής παραγωγής την ώρα που δύει ο ήλιος και η ανάγκη αναπλήρωσής της από θερμικές μονάδες, κατάσταση που δοκιμάζει το σύστημα ηλεκτροπαραγωγής.

Τέλος πάντων, αυτό που άμεσα ενδιαφέρει τους περισσότερους για το ηλεκτρικό ρεύμα είναι η τσέπη τους, καθώς η απόφαση του ευρωκοινοβουλίου ανοίγει το δρόμο για μειώσεις στην τιμή του ρεύματος. Θα πρέπει να περιμένουμε την αντίδραση της ΔΕΗ και της κυβέρνησης - προς το παρόν πάντως, πάρτε άλλη μια από τις προαποφασισμένες αυξήσεις που -συμπτωματικά- ανακοινώθηκε περίπου την ίδια ώρα που το ευρωκοινοβούλιο ψήφισε για την αγορά ρύπων. Και μην ξεχνάτε ότι σε κάτι Βουλγαρίες, κτλ ΔΕΝ έχουν όλοι ρεύμα, και θεωρείται "φυσιολογικό" το να υπάρχουν ένα σωρό άνθρωποι που ζουν στα σκοτάδια:

Αυξήσεις από την 1η Μαΐου στα τιμολόγια της ΔΕΗ και απελευθέρωση τιμών από 1ης Ιουλίου

Χαμηλές αυξήσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ από 1ης Μαΐου και απελευθέρωση των τιμών από 1ης Ιουλίου ανήγγειλε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Μάκης Παπαγεωργίου, μιλώντας σήμερα στο συνέδριο του Economist.

Επίσης, ακόμα και στην Ελλάδα προωθούνται πλέον μειώσεις στις επιδοτήσεις των φωτοβολταϊκών::

Έρχεται νέα μείωση στις ταρίφες των φωτοβολταϊκών

Σε βόμβα έτοιμη να εκραγεί έχουν μετατραπεί τα ελλείμματα του Λειτουργού της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενεργείας (ΛΑΓΗΕ) που ανήκει κατά 100% στο Δημόσιο. Η τρόικα ήδη διαμήνυσε με τη χθεσινή της ανακοίνωση ότι ζητά «μεταρρυθμίσεις του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας ώστε να διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα και να αποφευχθεί η συσσώρευση χρέους».  Η κατάσταση στο χώρο της ενέργειας είναι δραματική και προκαλεί παράπλευρες απώλειες, δεδομένου ότι βάζει τρικλοποδιές στις αποκρατικοποιήσεις παγίων και εταιρειών του κλάδου.  Η κυβέρνηση ήδη καταστρώνει σχέδιο περιορισμού των ελλειμμάτων, από το οποίο «θύματα» θα είναι οι επενδυτές στα φωτοβολταϊκά. Απειλούνται με νέα μείωση στις ταρίφες που εισπράττουν οι οποίες θα επιβληθούν με νομοσχέδιο που ετοιμάζεται.

Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, το ΥΠΕΚΑ ετοιμάζει νέο νομοσχέδιο, για το οποίο ας σημειωθεί πιέζει και η τρόικα, που προβλέπει νέες περικοπές στις ταρίφες των φωτοβολταϊκών.
Ωστόσο, οι νέες περικοπές δεν θα είναι οριζόντιες, αλλά θα κλιμακώνονται ανάλογα με τον χρόνο κατασκευής των φωτοβολταϊκών μονάδων, καθώς όσο πιο παλαιές, τόσο και πιο ακριβές είναι. Έτσι θα είναι πολύ μικρότερες στις μονάδες προ του 2009 και θα αυξάνουν όσο πλησιάζουν στο 2013.

Τα φωτοβολταϊκά που εγκατέστησε η Γερμανία μέσα στο 2012 ήταν...κατά 88% λιγότερα σε σχέση με το 2011. Την ίδια ώρα, ετοιμάζεται να δημιουργήσει περισσότερα εργοστάσια που καίνε κάρβουνο που είχε εδώ και μια εικοσαετία

Τελειώνοντας, μερικές "συμπληρωματικές" ειδήσεις από την απόρριψη των [πανάκριβων/οικονομικά ασύμφορων] αιολικών και ηλιακών μονάδων ανά την Ευρώπη. Ίσως σε μερικά χρόνια να γίνει κάποια μεγάλη τεχνολογική πρόοδος και να συμφέρουν περισσότερο. Προς το παρόν πάντως, η "πράσινη ενέργεια" δεν συμφέρει, και δε θα περπατήσει άλλο.

• Η Ισπανία σκέφτεται να μειώσει τις επιδοτήσεις που δίνει στις εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών.
• Το ίδιο θέλει να κάνει και η Ρουμανία.
• Η Ρωσία, σε μια άλλη εξέλιξη, δεν υπόγραψε πριν λίγους μήνες τη συνθήκη του Κυότο για το περιβάλλον, καθώς δε θέλει να περιορίζεται, όταν η Αμερική και η Κίνα δεν την υπογράφουν ούτε αυτές, και μπορούν να ρυπαίνουν όσο θέλουν, χωρίς να πληρώνουν πρόστιμα και άλλα τέτοια. Γενικά, μπροστά στα κέρδη τους οι καπιταλιστές δε λογαριάζουν ούτε περιβάλλον ούτε τίποτα, οπότε αφού η Ρωσία βλέπει τους ανταγωνιστές να μην υπογράφουν, σου λέει "και γιατί να υπογράφω μόνο εγώ; Κορόιδο είμαι;"