Καπιταλιστικά ατυχήματα

 

Η παραπάνω φωτογραφία δείχνει την τοποθεσία του εργοστασίου λιπασμάτων στις ΗΠΑ όπου είχαμε μια έκρηξη και τελικά σκοτώθηκαν ένα σωρό άνθρωποι. Τη φωτογραφία τη βρήκα από ένα άρθρο εδώ, και όπως παρατηρεί και ο αρθρογράφος, το εργοστάσιο λιπασμάτων όχι μόνο ήταν κοντά σε κατοικημένη περιοχή με σχολεία, αλλά παράλληλα το εργοστάσιο έχει φροντίσει ώστε να βρίσκεται εκτός σχεδίου πόλης, ώστε ούτε φόρους να πληρώνει, ούτε και να χρειάζεται να δίνει λογαριασμό σε κανέναν και να υπακούει στους ελάχιστους έστω κανόνες ασφαλείας που ισχύουν στο Τέξας, μιας και βρίσκεται...εκτός δικαιοδοσίας των τοπικών αρχών!

Μάλιστα, όπως μας πληροφορεί και το Reuters, στο έλεγχο του εργοστασίου προέκυψε ότι το εργοστάσιο είχε αποθηκευμένη 1350 φορές παραπάνω ποσότητα χημικών από αυτή που επιτρέπει ο νόμος!

Υπάρχουν βέβαια πολλά εργοστάσια που λειτουργούν έτσι, δεν πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό, απλά συνήθως δεν το μαθαίνουμε ποτέ, ή το μαθαίνουμε "κατόπιν εορτής" (μετά δηλαδή από κάποιο "εργατικό ατύχημα").

Βέβαια, υπάρχουν και "ευσυνείδητα" εργοστάσια, δεν λειτουργούν όλα με τον ίδιο τρόπο. Απλά σήμερα περισσότερο από ποτέ φαίνεται καθαρά το που οδηγεί το σύστημα της αγοράς:

Από το "σκάνδαλο με το κρέας αλόγου", μέχρι το ατύχημα με το εργοστάσιο λιπασμάτων στις ΗΠΑ, υπάρχει ως κοινή συνισταμένη το κυνήγι του κέρδους.

Αν το εργοστάσιο χημικών τηρήσει τους κανόνες, θα πρέπει να ξοδέψει λεφτά και πόρους, άρα θα πρέπει ο εργοστασιάρχης να μειώσει το κέρδος τους.

Αν οι παραγωγοί κρέατος δίνουν "κανονικό" κρέας, μεγαλωμένο μάλιστα στα λιβάδια με φυσικό τρόπο, θα έχουν επίσης λιγότερο κέρδος, διότι τώρα μπορούν να δίνουν πχ ορμόνες στις αγελάδες και στα πρόβατα για να μεγαλώνουν πιο γρήγορα, ή να σφάζουν άλογα και να μας σερβίρουν αυτά ως κρέας, κτλ.

Το ακόμα χειρότερο είναι ότι όλα αυτά είναι.."υποχρεωτικό" να συμβούν, στα πλαίσια του ανταγωνισμού που εξυμνούν οι υποστηρικτές της "ελεύθερης αγοράς":

Ας πούμε δηλαδή ότι εγώ είμαι ένας εργοστασιάρχης και λειτουργώ ένα τέτοιο εργοστάσιο λιπασμάτων:

Αν στήσω αυτό το εργοστάσιο σε μια απομακρυσμένη τοποθεσία, μετά θα έχω αυξημένο κόστος μεταφοράς των εμπορευμάτων και των πρώτων υλών.

Αν τηρήσω τους κανόνες ασφαλείας, τότε θα πρέπει κάθε λίγο και λιγάκι να φέρνω νέες (μικρές) ποσότητες χημικών, ώστε να μην ξερνώ το ελάχιστο επιτρεπτό όριο. Άρα, θα έχω μεγαλύτερα μεταφορικά έξοδα σε σχέση με το να φέρνω πολλά χημικά "με τη μία" - άσε που αν έχω μαζέψει στις αποθήκες μου μεγάλες ποσότητες χημικών, τότε ποτέ δε θα αντιμετωπίσω ελλείψεις, ενώ αν έχω λίγα χημικά, τότε μπορεί σε κάποια περίπτωση να ξεμείνω και να μην έχω αρκετά χημικά για να κάνω τη δουλειά μου.

Άρα, αν κάνω αυτές τις παράνομες και "ανήθικες" κινήσεις, τότε θα αποκτήσω ένα πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών μου στην αγορά, διότι θα μπορώ να παράγω περισσότερο και φθηνότερο λίπασμα (λόγω των περισσότερων πρώτων υλών και των φθηνότερων μεταφορικών εξόδων που θα έχω).

Έτσι, θα μπορέσω να κυριαρχήσω στην αγορά, και να οδηγήσω τους υπόλοιπους στη χρεωκοπία, ή ίσως να τους εξαγοράσω και να γίνω ακόμα πιο ισχυρός "παίκτης", κτλ.

Άρα, η μοναδική επιλογή που έχουν οι ανταγωνιστές μου, ακόμα και αν δεν τους αρέσει, είναι να βρουν έναν τρόπο για να με ανταγωνιστούν. Για παράδειγμα, ίσως να βρουν ένα νέο, καλύτερο λίπασμα. Αλλά πάντως, επειδή αυτό είναι γενικά δύσκολο και δεν μπορούν να το κάνουν όλοι, οι περισσότεροι είτε θα οδηγηθούν σε πτώχευση ή σε συγχώνευση, είτε θα αρχίσουν να κάνουν και αυτοί τα ίδια με εμένα.

Γι' αυτό και βλέπουμε σε όλους τους κλάδους, από τα λιπάσματα μέχρι...τους αθλητές στα σπορ, να "ντοπάρονται", να καταφεύγουν διαρκώς σε μειώσεις μισθών, σε χειρότερα ωράρια, σε απανωτές παραβιάσεις των κανόνων ασφαλείας, σε κλεψιές, σε δωροδοκίες και γενικά σε ολοένα και πιο άγριες-επιθετικές κινήσεις ο ένας εναντίον του άλλου. Γιατί έτσι θα αποκτήσουν ένα πλεονέκτημα και θα επικρατήσουν έναντι των αντιπάλων τους, αλλιώς τους περιμένει η χρεωκοπία ή έστω η συρρίκνωση (σημείωση: Μοναδική άλλη διέξοδος είναι για μια επιχείρηση να καινοτομήσει, δηλαδή να παράγει κάτι το ποιοτικά ανώτερο από τους ανταγωνιστές της, ώστε να τους κερδίσει βασιζόμενη στην ποιότητα, και όχι τόσο στο χαμηλό κόστος λειτουργίας. Αυτό όμως ξαναλέμε ότι είναι δύσκολο και σπάνιο).

Υπάρχει και ένα σχετικό παράδειγμα ου ανέφερε ο Μαρξ, για έναν κεφαλαιοκράτη εκείνης της εποχής που ήταν ανθρωπιστής, και προσπάθησε να τηρήσει όλους τους κανονισμούς ασφαλείας,έδωσε καλούς μισθούς στους εργάτες, καλά ωράρια, κτλ. Μετά από λίγο όμως αναγκάστηκε και έβαλε λουκέτο, διότι οι ανταγωνιστές τους έδιναν χαμηλότερους μισθούς και είχαν χειρότερα ωράρια για τους εργάτες, άρα μπορούσαν να παράγουν περισσότερο, με χαμηλότερο κόστος. Οπότε τα δικά τους προϊόντα κυριάρχησαν, και ο ανθρωπιστής κεφαλαιοκράτης...χρεωκόπησε.

Με λίγα λόγια, το σύστημα της αγοράς επιβράβευσε τους άλλους, και τιμώρησε τον κεφαλαιοκράτη που δεν εκμεταλλεύτηκε τον εργάτη όσο θα μπορούσε, ή δεν παραβίασε ότι κανόνες ασφαλείας υπάρχουν. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ανταγωνισμός οδηγεί τελικά σε μονοπώλια, μιας και αργά ή γρήγορα, οι ανταγωνίστριες εταιρίες θα δώσουν τις "μάχες" τους, και κάποιες θα επικρατήσουν, με τις υπόλοιπες να χρεωκοπούν. Τελικό στάδιο είναι η δημιουργία μερικών κολοσσών, δηλαδή μια κατάσταση όπου 3-4 "παίκτες" ελέγχουν κάθε κλάδο ως καρτέλ.

 Έξυπνο το καρτούν, αν και ποτέ δεν εξαφανίζονται πλήρως όλα τα "μικρά ψάρια". Απλά μένουν πολύ λίγα, με αποτέλεσμα να μειώνεται η τροφή των "μεγάλων ψαριών", οπότε τελικά πεθαίνουν και κάποια "μεγάλα ψάρια". Έτσι, τα "μικρά ψάρια" βρίσκουν λίγο ελεύθερο το πεδίο προκειμένου να ξαναπολλαπλασιαστούν. Μετά, τα λίγα "μεγάλα ψάρια" που έχουν απομείνει ξαναρχίζουν πάλι να τρώνε τα μικρά, και ξαναμεγαλώνει ο αριθμός τους, κτλ, κτλ, κτλ (φαύλος κύκλος)

Αυτός ο τρόπος λειτουργίας του συστήματος, που οδηγεί στην επιβίωση-κυριαρχία των λίγων είναι που εξωθεί τους καπιταλιστές στο να πουλάνε κρέας αλόγου, ή να παραβιάζουν όσους κανόνες μπορούν, ώστε να αποκτήσουν κάποιο πλεονέκτημα και να αντεπεξέλθουν στη μάχη τους με τους ανταγωνιστές τους. Αν δε το κάνουν, θα έχουν πρόβλημα! Μερικοί ηθικολόγοι ζητούν από τους καπιταλιστές να σεβαστούν τους κανόνες, διότι δε μπορούν -ή δε θέλουν- να καταλάβουν ότι ο μεγαλύτερος και ο σημαντικότερος κανόνας είναι ότι..."μπροστά στα κέρδη, δεν υπάρχουν κανόνες". Αυτός είναι ο πραγματικός νόμος του ιμπεριαλισμού, έστω και αν είναι άγραφος. Και όποιος δεν τον καταλαβαίνει, μένει πίσω και τον τρώνε λάχανο.

 Γι' αυτό και χρειάζεται η μετάβαση σε ένα άλλο σύστημα, χωρίς ατομική ιδιοκτησία, που εξωθεί τον έναν να ανταγωνίζεται τον άλλον με τα αποτελέσματα που όλοι βλέπουμε. Αν ο εργάτης παράγει με βάση τις ανάγκες του, τότε ασφαλώς και θα λάβει υπόψη του τους κανόνες ασφαλείας, και ασφαλώς δε θα δημιουργεί "διατροφικά σκάνδαλα". Αλλιώς, αν δηλαδή η παραβίαση των κανόνων ασφαλείας ή τα διατροφικά σκάνδαλα είναι "πολύτιμο εργαλεία" του ενός καπιταλιστή στη μάχη του εναντίον των άλλων, τότε αυτά ακριβώς θα έχουμε!

«Ο καπιταλισμός στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο οδηγεί στην πιο ολόπλευρη κοινωνικοποίηση της παραγωγής, τραβάει, μπορούμε να πούμε, τους καπιταλιστές, παρά τη θέληση και τη συνείδησή τους, σε κάποια νέα κοινωνική κατάσταση πραγμάτων, που είναι μεταβατική από την πλήρη ελευθερία του συναγωνισμού προς την πλήρη κοινωνικοποίηση.

Η παραγωγή γίνεται κοινωνική, η ιδιοποίηση όμως μένει ατομική. Τα κοινωνικά μέσα παραγωγής παραμένουν ατομική ιδιοκτησία ενός μικρού αριθμού προσώπων. Τα γενικά πλαίσια του τυπικά αναγνωρισμένου ελεύθερου συναγωνισμού παραμένουν και η καταπίεση των λίγων μονοπωλητών πάνω στον υπόλοιπο πληθυσμό γίνεται εκατό φορές πιο βαριά, πιο αισθητή και πιο αβάσταχτη»
-Λένιν, Ιμπεριαλισμός, το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού