Μην ανησυχείτε πολύ, γιατί όταν γεράσετε θα υπάρχουν και θα σας περιμένουν τα λεφτά της σύνταξης (χαχα, εδώ γελάνε)

Υπάρχουν ένα σωρό θέματα που τρέχουν, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, αλλά διάλεξα στον περιορισμένο χρόνο που έχω, να ασχοληθώ με...ένα άρθρο του Forbes για το συνταξιοδοτικό των ΗΠΑ! Μην σας ξενίζει όμως που το θέμα αφορά τις "μακρινές" ΗΠΑ, διότι στην πραγματικότητα οι βασικές αρχές ισχύουν και για την Ελλάδα και για όλη τη Δύση. Και επίσης δεν αφορά μόνο το συνταξιοδοτικό, αλλά τη γενικότερη πορεία των δυτικών -κυρίως- κρατών προς το σάπισμα.

Το Forbes είναι ένα από τα πιο γνωστά ΜΜΕ της ελίτ στην Αμερική (είναι ευρύτερα γνωστό για τις λίστες που βγάζει κάθε χρόνο με τους 100 ή τους 1000 πιο πλούσιους ανθρώπους του κόσμου και κάτι τέτοια). Στο συγκεκριμένο άρθρο, περιγράφει με ομολογουμένως μεγάλη ειλικρίνεια την κατάσταση που θα επικρατήσει στο μέλλον για τους συνταξιούχους στην Αμερική.

Περιληπτικά, το άρθρο λέει ότι ένα μεγάλο μέρος των σημερινών εργατών δε θα μπορέσει καν να πάρει σύνταξη, ένα άλλο μέρος θα πάρει σύνταξη πείνας που δε θα του επιτρέπει να ζήσει, ενώ οι "τυχεροί" θα είναι όσοι "απλά" αναγκαστούν να δουλέψουν μέχρι τα βαθιά γεράματα και να βγουν σε πολύ μεγαλύτερη ηλικία σε σύνταξη. Επίσης προβλέπει ότι κάποιοι συνταξιούχοι θα αναγκαστούν, αν βέβαια μπορούν, να ξαναπιάσουν δουλειά (διότι...δε θα παίρνουν σύνταξη, ή αν παίρνουν θα είναι υπερβολικά μικρή για να τους καλύπτει). (Επίσης, να σημειωθεί ότι ειδικά για την Αμερική το Forbes προφανώς δε λογαριάζει το πόσο πολύ θα πρέπει να υποτιμηθεί η αξία του δολαρίου, ώστε να "καλυφθεί" έτσι όλο αυτό το τύπωμα πληθωριστικών $ που συμβαίνει εδώ και χρόνια. Στην πραγματικότητα δηλαδή, η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη για τους εργάτες ειδικά των ΗΠΑ απ' ότι λέει το Forbes).

Δυστυχώς, οι περισσότεροι σήμερα ΔΕΝ έχουν συνειδητοποιήσει την κατάσταση (άσε που οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν καν τα οικονομικά δεδομένα, μιας και τα κυρίαρχα ΜΜΕ σπάνια μιλούν τόσο ειλικρινά όσο μιλά σε αυτό το άρθρο του το Forbes, προτιμώντας -για ευνόητους λόγους- να δίνουν στους εργάτες ψεύτικες ελπίδες και υποσχέσεις ότι τάχα θα βγουν σε σύνταξη περίπου όπως η προηγούμενη γενιά και μετά θα έρχεται ο ταχυδρόμος με τα λεφτά κάθε μήνα και αυτοί απλά θα παίζουν με τα εγγονάκια τους. Αλλά και η αριστερά γενικά δεν έχει συνειδητοποιήσει ακόμα τη νέα οικονομική πραγματικότητα, και τις καταιγιστικές πολιτικές-οικονομικές εξελίξεις που αυτή αναγκαστικά θα φέρει είτε προς τη μία είτε προς την άλλη κατεύθυνση. Γι' αυτό και η αριστερά παγκοσμίως ζητά πχ να μην πειραχτούν οι συντάξεις, κάτι αδύνατο, μιας και όταν έχουν πειραχθεί όλα τα όλα που υποστηρίζουν και χρηματοδοτούν τις συντάξεις, είναι προφανές ότι αργά ή γρήγορα θα πειραχτούν και οι συντάξεις. Στην πραγματικότητα, η μόνη ελπίδα για όσους επιβιώσουν μετά από τις σκληρές μάχες του μέλλοντος, θα είναι να παλέψουν από τώρα για ένα άλλο σύστημα, και όχι να ζητούν από τους καπιταλιστές να τους δώσουν αυτά που τους έδιναν μέχρι τώρα. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί, και στη συνέχεια της ανάρτησης θα δούμε και μερικά στοιχεία για το γιατί).

Ας δούμε καταρχήν το άρθρο του Forbes, ώστε να το διαβάσετε και εσείς, και μετά προχωράμε στα υπόλοιπα:

The Greatest Retirement Crisis In American History

Spoiler:

We are on the precipice of the greatest retirement crisis in the history of the world. In the decades to come, we will witness millions of elderly Americans, the Baby Boomers and others, slipping into poverty. Too frail to work, too poor to retire will become the “new normal” for many elderly Americans. That dire prediction, which I wrote two years ago, is already coming true. [...] With the average 401(k) balance for 65 year olds estimated at $25,000 by independent experts – $100,000 if you believe the retirement planning industry - the decades many elders will spend in forced or elected “retirement” will be grim.  (Update: In response to readers’ questions about the lower number, Teresa Ghilarducci, a professor of economics at the New School for Social Research, estimates that 75% of Americans nearing retirement in 2010 had less than $30,000 in their retirement accounts.)

Corporate America and the financial wizards behind the past three decades of so-called retirement innovations, most notably titans of the pension benefits consulting and mutual fund 401(k) industries, are down-playing just how bad things are already and how much worse they are going to get.

Americans today are aware that corporate pensions have been virtually eliminated and that the few remaining private, as well as the nation’s public pensions, are in jeopardy. Even if you are among the lucky few that have a pension, you cannot rest assured that it will be there for all the years you’ll need it. Whether you know it or not, someone is busy trying to figure how to screw you out of your pension.

The signs of the coming retirement crisis are all around you. Who’s bagging your groceries: a young high school kid or an older “retiree” who had to go back to work to supplement his income or qualify for health insurance?
The impending crisis will come in what I call “waves,” as opposed to a tsunami hitting all at once. With each successive wave, more elderly will be drowned. The older you are, the harder it is to recover from a set-back.

Wave 1: Retirees Come Back To Work
Workers who retired post-2000 realize they cannot possibly live on their meager retirement savings, virtually no interest and limited health benefits and conclude they must go back to work full-time. For example, one of my clients, a sheriff’s office, has already seen retirees coming back to work largely for health insurance coverage. While these retirees do have pensions, the cost of health insurance, when not subsidized by an employer, is far greater than they had anticipated. For those who are physically and mentally capable of going back to work and are welcomed by their former employers or other employers, this is a plausible survival strategy.

Wave 2: Workers Delay Full Retirement
Many current workers realize they have not saved enough to retire and postpone retirement for a certain number of years. They still believe, however, that someday they will be able to retire and live off their savings. This strategy makes sense for workers who can hang onto their jobs at the same (or better) pay and are healthy enough to keep working. On the other hand, older workers who are forced by employers to agree to demotions, pay cuts or part-time status to stay on, may feel demoralized.

Wave 3: Full Retirement Is Unachievable
Many current workers and retirees at some point realize that they can never fully retire, i.e., stop working altogether, and commit to working part-time for as many of their golden years as possible.
The problem is, of course, that each year more elderly people become too frail to work and fewer employers are interested in hiring them, even on a part-time basis. Remember those ads that said, “It’s hell to be forty and out of work?” Try looking for work at 70 or 80.

Wave 4: Drowning
At some point, lack of savings, lack of employment possibilities and failing health will catch up with the overwhelming majority of the nation’s elders.  Let me emphasize that we’re talking about the overwhelming majority, not a small percentage who arguably made bad decisions throughout their working lives.

Given the certainty that a retirement crisis is headed toward our shores, you’d think that our elected officials would be hard at work preparing a response. Of course, that’s not happening. To the contrary, conservatives are trying to pare back so-called entitlements that will mushroom in the near future and liberals have failed to acknowledge the crisis or propose any solutions.
Eventually the pain will be so widespread that the crisis will be impossible to ignore.

Δείτε επίσης και ένα σχετικό άρθρο από το CNN:

More Americans delaying retirement until their 80s

Spoiler:

As they struggle to save for retirement, a growing number of middle-class Americans plan to postpone their golden years until they are in their 80's.

Nearly one-third, or 30%, now plan to work until they are 80 or older -- up from 25% a year ago, according to a Wells Fargo survey of 1,000 adults with income less than $100,000. Overall, 70% of respondents plan to work during retirement, many of whom plan to do so because they simply won't be able to afford to retire full time. 

But working well into your 70's, 80's or even 90's, isn't always realistic, said Ready. Nearly three-quarters of those who plan to work into their 80's say their employer won't want them working when they're that old, for example. Other roadblocks, like health issues, could arise as well. 
[...]
As a result, there's a huge disparity between what people need and what they have saved. While respondents said they will need a median of $300,000 in total savings to support themselves in retirement, the average amount saved is only $25,000.
Overall, 53% of Americans say they don't know whether they will have enough saved for retirement -- up from 42% last year.

Μη ξεχάσεις να πάρεις και την εφημερίδα με τις μικρές αγγελίες να βρω καμιά δουλειά - με απέλυσαν πάλι

Ας δούμε τώρα τη βασικότερη αιτία για την οποία σήμερα δεν μπορεί πλέον ο εργάτης να περιμένει να πάρει σύνταξη όπως η προηγούμενη γενιά: Δε θα σας πω γενικότητες του στιλ "φταίει ο καπιταλισμός, διότι ο καπιταλισμός ναι μεν φταίει, αλλά πάντως έδωσε -σε γενικές γραμμές- συντάξεις στην προηγούμενη γενιά, έτσι δεν είναι; Γιατί λοιπόν να μη δώσει και σε αυτή; Ειδικά αν κάνουμε μερικές πορείες και απεργίες, και γενικά αν τους πιέσουμε, ίσως να αναγκάσουμε τις κυβερνήσεις να μη βάλουν χέρι στις συντάξεις μας. Μόνο που το πρόβλημα είναι πολύ βαθύτερο από το τι θέλει και το τι δε θέλει ο κάθε πολιτικάντης, και γι' αυτό σας λέω ότι δεν αρκούν διαμαρτυρίες υπεράσπισης των σημερινών συντάξεων, αλλά απαιτείται πολύ συνολικότερη ανατροπή.

Το συνταξιοδοτικό πρόγραμμα, ειδικά στις ευρωπαικές χώρες όπου προχώρησε περισσότερο το λεγόμενο "κοινωνικό κράτος", βασίζεται στην εξής αρχή:

Η κάθε γενιά εργατών που έρχεται, παράγει πλούτο μέσα από την εργασία της, και ένα μέρος αυτού του πλούτου συγκεντρώνεται στα ασφαλιστικά ταμεία των εργαζομένων, ώστε να πληρωθούν οι συντάξεις των παλιότερων εργατών που τώρα έχουν βγει στη σύνταξη. Με λίγα λόγια, η κάθε γενιά εργατών που βγαίνει στη σύνταξη, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον πλούτο που θα παράξει και θα αποταμιεύσει η επόμενη γενιά εργατών στο μέλλον, ώστε να γεμίσουν τα ασφαλιστικά ταμεία και να μπορέσουν να καταβάλλουν τις συμφωνημένες συντάξεις.

Ο καπιταλισμός στη Δύση πέρασε μερικές δεκαετίες σχετικά "ομαλής" και "συνεχόμενης" ανάπτυξης (εντάξει, υπήρχαν και διάφορα σκαμπανεβάσματα, όπως πχ η πετρελαική κρίση του 1973, που τέλος πάντων ξεπεράστηκε μέσω της αύξησης της πίστωσης/δανείων και συνοδεύτηκε από την κυριαρχία των τραπεζών). Επειδή λοιπόν ο καπιταλισμός βρισκόταν σε αυτή την φάση "ανάπτυξης",  η γενιά των παππούδων μας μπόρεσε να βγει σε σύνταξη, διότι η επόμενη γενιά εργατών (οι γονείς μας) μπόρεσε να βρει δουλειές, και μάλιστα  με "σχετικά καλούς" μισθούς, ώστε να παράγει πλούτο και να γεμίσει τα ασφαλιστικά ταμεία.

Μέχρι τώρα λοιπόν το σύστημα των συντάξεων δούλευε (ή τουλάχιστον έτσι φαινόταν). Τώρα όμως τα πράγματα άλλαξαν: Η νεότερη γενιά εργατών δε μπορεί εύκολα να βρει δουλειά, ή αν βρει δουλειά είναι κακοπληρωμένη, με λίγα ή και καθόλου ένσημα. Άρα, τα ασφαλιστικά ταμεία δε γεμίζουν πλέον, και άρα αργά ή γρήγορα θα σταματήσουν να έχουν τα απαραίτητα χρήματα για να δίνουν τις συντάξεις που έδιναν ή που υποτίθεται ότι θα δώσουν σε κάποιον "ανυποψίαστο και φουκαρά" εργάτη, που περιμένει πώς και πώς να βγει στη σύνταξη.

Επίσης, θα πρέπει να δούμε και μερικούς άλλους σημαντικούς παράγοντες, που ισχύουν τόσο στη Ελλάδα (όλα θυμόμαστε τα "δομημένα ομόλογα" που οδήγησαν σε μεγάλες ζημιές τα ασφαλιστικά ταμεία, ή το κούρεμα των Ελληνικών ομολόγων που επίσης οδήγησε τα ταμεία σε μεγάλες απώλειες), όσο και παγκοσμίως:

Όπως έχουμε εξηγήσει πολλές φορές, ο καπιταλισμός στη Δύση έχει χάσει την "ανταγωνιστικότητα" του, με το βιομηχανικό κεφάλαιο να μεταναστεύει εδώ και χρόνια προς Ασία. Προκειμένου να "καλυφθεί" αυτή η φυγή, τα δυτικά κράτη πολλαπλασίασαν τον τραπεζικό δανεισμό και την πίστωση. Μέσα στα πολλά που έκαναν, ήταν να επενδύσουν και τα χρήματα που είχαν συσσωρεύσει οι εργαζόμενοι στα ασφαλιστικά τους ταμεία σε κρατικά ομόλογα, ή "δομημένα ομόλογα", ή ξέρω και εγώ τι άλλο. Αντί δηλαδή τα κεφάλαια αυτά να "λιμνάζουν" και να μην "αξιοποιούνται" προκειμένου να "κινηθεί η αγορά", τα χρήματα αυτά επενδύθηκαν (χωρίς βέβαια να ερωτηθούν ή έστω να ενημερωθούν οι εργαζόμενοι, που νόμιζαν ότι τα λεφτά τους είναι ασφαλισμένα).

Το πρόβλημα είναι πως αυτές οι επενδύσεις δεν πάνε καλά, διότι οι "δυτικές οικονομίες" πάνε από το κακό στο χειρότερο (το βιομηχανικό κεφάλαιο εξακολουθεί να μην κάνει επενδύσεις στη Δύση, και έτσι όχι μόνο δεν παράγεται αρκετός νέος πλούτος για να ικανοποιήσει και τους καπιταλιστές (που προφανώς είναι αχόρταγοι) και τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά πλέον η Δύση έχει να αντιμετωπίσει και ένα σωρό δάνεια που είχαν δωθεί στο παρελθόν και τώρα δε μπορούν να εξοφληθούν). Δεν είναι μόνο "ελληνικό" το πρόβλημα, είναι παγκόσμιο - πχ πριν λίγες μέρες διαβάσαμε την είδηση ότι το 97% των χρημάτων ενός ασφαλιστικού ταμείου στην Ισπανία έχει επενδυθεί...σε ομόλογα του Ισπανικού δημοσίου!

Πόσο καλή είναι αυτή η επένδυση για τους εργαζόμενους; Προφανώς είναι χάλια, και συμφέρει μόνο το Ισπανικό κράτος, που βγήκε επενδυτή πρόθυμο να αγοράσει τα ομόλογα του χωρίς καν να χρειαστεί να ψάξει (μιας και το ίδιο το ισπανικό κράτος ελέγχει άμεσα ή έμμεσα τα ασφαλιστικά ταμεία). Αυτά τα ομόλογα όμως νομοτελειακά θα κουρευτούν κάποια στιγμή (μιας και η Ισπανία δεν παράγει αρκετό πλούτο για να εξοφλήσει πλήρως όλα αυτά τα ομόλογα). Τότε τα ασφαλιστικά ταμεία θα χάσουν πολλά χρήματα, όπως έχει ήδη γίνει στην Ελλάδα (μάλιστα, εμείς ως πιο "έμπειροι" θυμόμαστε και κάτι ακόμα: Ότι την ίδια ώρα που οι κυβερνήσεις έδιναν και δίνουν αμύθητα ποσά για να μην καταρρεύσουν οι τράπεζες, και επίσης φρόντισαν να εξαιρέσουν από το κούρεμα των ομολόγων μερικούς μεγάλους διεθνείς ομολογιούχους, άφησαν επίτηδες τα ταμεία απροστάτευτα, ή και τα ανάγκασαν να επενδύσουν σε ομόλογα, ώστε αρχικά να χρηματοδοτήσουν το κράτος με τα λεφτά των εργατών, και μετά να "τινάξουν στον αέρα" τα ασφαλιστικά ταμεία, ώστε να επιβάλλουν ως "αναγκαίες" τις περικοπές των συντάξεων).

Πάντως, θα "αντισταθούμε στον πειρασμό" να επικεντρωθούμε στα "δομημένα ομόλογα", διότι όπως αναφέραμε και πιο πάνω τα λεφτά των ασφαλιστικών ταμείων επενδύθηκαν κατ' αυτό τον τρόπο ώστε να ενισχύσουν τον τραπεζικό δανεισμό, και να υποκαταστήσουν έτσι το βαθύτερο πρόβλημα για τη Δύση, που είναι η φυγή του βιομηχανικού κεφαλαίου προς Ασία.

Αν πχ ρίξουμε μια ματιά στην οικονομία των ΗΠΑ, θα δούμε ότι έχει εμπορικά ελλείμματα σε ύψη ρεκόρ, που διαρκώς μεγαλώνουν, και μάλιστα τα 4 τελευταία χρόνια είναι υψηλότερα από 1 ΤΡΙΣ δολάρια/έτος (δηλαδή όχι απλά η Αμερική τεράστια ελλείμματα, αλλά κάθε χρόνο τα ελλείμματα αυτά μεγαλώνουν κατά τουλάχιστον 1 τρις δολάρια ακόμα, καθώς η κρίση του 2088 έχει οξύνει και έχει φέρει στην επιφάνεια την αποσάθρωση του παραγωγικού τους ιστού). Παρόμοια είναι η κατάσταση και σχεδόν σε όλη τη Δύση, με τη Γερμανία βέβαια να επιβάλλει λιτότητα στην ευρωζώνη ώστε να κοπούν αυτά τα ελλείμματα, αντί να διαιωνίζονται με της εκτύπωσης χρήματος (που οδηγεί σε υπερπληθωρισμό αν δεν αντιστοιχεί σε αντίστοιχη αύξηση της παραγωγής πλούτου).

Το διάγραμμα δείχνει την πτώση του βιομηχανικού τομέα στις ΗΠΑ τις τελευταίες δεκαετίες, και την παράλληλη άνοδο των "υπηρεσιών" (κυρίως των χρηματοπιστωτικών υπηρεσίων βέβαια, γιατί κάποιες υπηρεσίες είναι πράγματι παραγωγικές, χρήσιμες και απαραίτητες...)

Χθες είδαμε μάλιστα και μερικά χρήσιμα άρθρα επί του θέματος, που έδειχναν ότι ο #1 αναπτυσσόμενος κλάδος εργασίας στην Αμερική είναι πλέον...η φροντίδα ηλικιωμένων! Υπάρχουν πολλά τέτοια παρόμοια άρθρα (πχ δείτε ακόμα ένα, όπου φαίνεται ότι ο αριθμός των Αμερικάνων εργατών που δουλεύει σε εστιατόρια, fast-food, μπαρ, κτλ είναι σήμερα μεγαλύτερος από ποτέ, όπως και ο αριθμός των Αμερικάνων που ζει με κουπόνια σίτισης, ή με επιδόματα αναπηρίας, κτλ).

Μη με παρεξηγήσετε, όλες αυτές οι δουλειές είναι δουλειές με μόχθο, και δεν έχω τίποτα εναντίον των εργατών που τις κάνουν. Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι όλες αυτές οι δουλειές, από τη φροντίδα ανάπηρων και ηλικιωμένων, μέχρι το να δουλεύεις σε εστιατόριο ή μπαρ, είναι κυρίως "υποστηρικτικές δουλειές", δηλαδή υπάρχουν για να υποστηρίζουν την παραγωγή (ο καπιταλισμός εξάλλου δίνει φαγητό και φροντίδα στον εργάτη μόνο και μόνο για να μπορέσει μετά αυτός να εργασθεί και να παράγει προιόντα και υπηρεσίες. Αν ο εργάτης δεν εργάζεται, τότε γιατί να φάει σε εστιατόριο ή να έχει λεφτά για φροντίδα αν είναι ηλικιωμένος; Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που τα λεφτά για το ταμείο των αναπήρων στην Αμερική φτάνουν μέχρι το 2016, όπως μας λέει η Wall Street Journal, διότι αν οι πλούσιοι δεν πληρώνουν φόρους (που σιγά μην πληρώσουν, ακόμα και να τους φορολογήσεις απλά θα πάνε αλλού), και οι εργάτες δε βρίσκουν δουλειές ώστε να καταβάλλονται ένσημα στα ταμεία, τότε προφανώς τα ταμεία οδηγούνται στον οικονομικό μαρασμό. Άσε που έχουν και τη μία χασούρα μετά την άλλη, αφού τα όποια χρήματα είχαν συγκεντρώσει τα είχαν επενδύσει σε κρατικά ομόλογα και άλλες τέτοιες επενδύσεις που έως σήμερα"κινούσαν την αγορά", αλλά τώρα είναι πλέον φανερό ότι δε μπορούν να αποπληρωθούν).