"Ο πόλεμος των γενεών"

Σατυρικό καρτούν από τις ΗΠΑ, σχετικά με τον υποτιθέμενο "πόλεμο των γενεών" που υπάρχει σήμερα. Στις ΗΠΑ υπάρχει αρκετή "φασαρία" γύρω από αυτό το θέμα - πχ δείτε εδώ για ένα ενδιαφέρον άρθρο, που δίνει με στοιχεία και γραφήματα το πόσα χρέη έχει κατά μέσο όρο η κάθε γενιά στην Αμερική (μάλιστα το άρθρο έχει και τα συνολικά ποσοστά, που επίσης έχουν ενδιαφέρον, καθώς το συνολικό χρέος των νοικοκυριών στις ΗΠΑ φτάνει τα 11.3 τρισεκατομμύρια δολάρια, με κάθε νοικοκυριό να χρωστά κατά μέσο όρο 15.000$ σε χρέη πιστωτικών καρτών, 150.000$ σε στεγαστικά δάνεια, και περισσότερα από 32.000$ σε σπουδαστικά δάνεια)

Τέλος πάντων, το θέμα του "πόλεμου των γενεών" δεν αφορά μόνο τις ΗΠΑ, αφορά όλη τη Δύση (και την Ελλάδα προφανώς), και έτυχε να το ξανακούσω σήμερα από κάποιον σε μια συζήτηση, εξ ου και αυτή η ανάρτηση.

Πόση αλήθεια κρύβει λοιπόν μέσα του ο υποτιθέμενος αυτός "πόλεμος των γενεών"; Η αριστερά πάντα μίλαγε για πάλη των τάξεων, όχι πάλη...των ηλικιών. Γιατί λοιπόν σήμερα υπάρχει τόση "φασαρία" με τη μία γενιά να κατηγορεί την άλλη;

Όπως έχουμε ξαναγράψει σε άρθρα μας για το συνταξιοδοτικό, η κάθε γενιά εργατών βασίζεται σήμερα σε μεγάλο βαθμό στον πλούτο που θα παράγει η επόμενη.

Για παράδειγμα, η γενιά των παππούδων μας δούλεψε, και όταν γέρασε πήρε μια "σχετικά καλή" σύνταξη, διότι η επόμενη γενιά (αυτή των πατεράδων μας) δούλεψε και αυτή, και έβαλε στα ασφαλιστικά ταμεία αρκετά χρήματα για να καλυφθούν τα όσα είχαν συμφωνήσει οι παππούδες ότι θα πάρουν από το κράτος ως σύνταξη.

Σήμερα όμως, αυτό παύει να ισχύει, καθώς η νέα γενιά δεν βρίσκει δουλειά καλά-καλά για να ζήσει, πόσο μάλλον για να πληρώσει και τα ασφαλιστικά ταμεία (δείτε και την έξαρση της μαύρης εργασίας).

Όμως, οι παλιότερες γενιές είχαν συμφωνήσει με το κράτος να πάρουν μια "σχετικά καλή" σύνταξη, με βάση μια μελλοντική υπόσχεση πλούτου από την επόμενη γενιά εργατών. Και επειδή είχαν πειστεί ότι αυτή η υπόσχεση θα τηρηθεί, ζούσαν και ένα "αρκετά καλό" lifestyle, με ωραία σπίτια, διακοπές, gadgets, κτλ (προφανώς αυτό δεν ισχύει για όλους, και όχι στον ίδιο βαθμό, αλλά πάντως ισχύει).

Με λίγα λόγια, οι προηγούμενες γενιές εργατών είχαν πάρει πολλές πιστώσεις (από στεγαστικά δάνεια μέχρι υποσχέσεις του κράτους για καλές συντάξεις).

Αν η Δύση μπορούσε να παράγει όλον αυτόν τον πλούτο, δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Όμως, αυτό δε συμβαίνει (ή μάλλον συμβαίνει, διότι η Δύση όντως παράγει πάρα πολύ πλούτο, αλλά οι κεφαλαιοκράτες κρατούν τη "μερίδα του λέοντος" και οι εργάτες παίρνουν ελάχιστα χρήματα σε σχέση με την παραγωγικότητα τους. Δείτε και τις ανισότητες-ρεκόρ που υπάρχουν σήμερα για του λόγου το αληθές).

Όπως και να έχει, πολλοί βρίσκονται πλέον σε δύσκολη κατάσταση, είτε μιλάμε για στεγαστικά δάνεια που δε μπορούν να τα αποπληρώσουν, είτε μιλάμε για συντάξεις που μειώνονται μιας και η νέα γενιά εργατών δε μπορεί να βάλει αρκετό χρήμα στα ασφαλιστικά ταμεία, κτλ, κτλ, κτλ.

Το θέμα είναι ότι η νέα γενιά εργατών βρίσκεται στη χειρότερη θέση, και ξεσπάει εναντίον των παλιότερων εργατών:

1) Εδώ και χρόνια οι βιομήχανοι μεταφέρουν την παραγωγική βάση στην Ασία, όπου τα μεροκάματα είναι φθηνότερα. Ως υποκατάστατο, οι τραπεζίτες έδιναν ως τώρα ένα σωρό δάνεια σε κράτη και ιδιώτες, ώστε η αγορά να συνεχίσει να κινείται. Οπότε, έστω κι έτσι, η παλιότερη γενιά εργατών έζησε αρκετά καλά, παρότι δεν μίλησε καθόλου για τη μεταφορά των εργοστασίων στην Ασία, ούτε προσπάθησε ποτέ να ανατρέψει το σύστημα αυτό, με αποτέλεσμα τώρα που τα παιδιά τους χρειάζονται δουλειές, αυτές να μην πολυυπάρχουν.

2) Όπως είπαμε, η προηγούμενη γενιά εργατών έζησε αρκετά καλά ως τώρα, βασιζόμενοι στην πίστωση. Μέρος αυτός της πίστωσης είναι και οι υποσχέσεις για συντάξεις, που βασίζονται στην παραγωγικότητα της νεότερης γενιάς εργατών. Αυτό είναι που λέει ο κόσμος ότι "οι παλιότερες γενιές υποθήκευσαν το μέλλον μας", διότι αυτό που έγινε ήταν ότι η προηγούμενη γενιά εργατών και καπιταλιστών συμφώνησαν να δωθούν "σχετικά καλές" συντάξεις λες και η επόμενη γενιά θα βρει δουλειές για να χρηματοδοτήσει αυτές τις "σχετικά καλές" συντάξεις. Πού θα βρει δουλειές όμως, και μάλιστα δουλειές με ένσημα, όταν επί χρόνια η βιομηχανική βάση μετακομίζει στα κάτεργα της Ασίας και δεν μιλάει κανένας;

Στην πραγματικότητα, οι μεγάλοι κερδισμένοι δεν είναι οι μεγάλοι σε ηλικία. Είναι οι μεγάλοι καπιταλιστές, που πήγαν στην Ασία, τσέπωσαν ένα σωρό κέρδη λόγω των χαμηλών μισθών και των εξοντωτικών ωραρίων, και τώρα βλέπουν τους φτωχούς να τσακώνονται μεταξύ τους.

Παρόλα αυτά, υπάρχει όντως μεγάλη ευθύνη για την προηγούμενη γενιά εργατών, που δεν πάλεψε ποτέ για την ανατροπή του συστήματος, δεν κατάλαβε καν τι ακριβώς έκαναν τόσα χρόνια οι καπιταλιστές, και δέχθηκαν πρόθυμα να δωροδοκηθούν με ένα σωρό δάνεια και υποσχέσεις για συντάξεις. Κάθισαν στο σπιτάκι τους (που μπορεί και να μην ήταν δικό τους, μπορεί να το είχαν πάρει με δάνειο από την τράπεζα), και τώρα παίρνουν τη σύνταξη τους, που όμως δε βασίζεται μόνο στη δική τους δουλειά, αλλά και στη δουλειά των επόμενων. Αν η επόμενη γενιά εργατών είχε δουλειά, δε θα υπήρχε πρόβλημα. Αλλά οι πιο μεγάλοι σε ηλικία αρχίζουν να διαπιστώνουν ότι όσο αυτοί "κοιμόντουσαν τον ύπνο του δικαίου", οι καπιταλιστές ήταν πολύ "δραστήριοι" μεταφέροντας την παραγωγική βάση στην Ασία σε πολύ μεγάλο βαθμό, προκειμένου να μεγιστοποιήσουν τα δικά τους κέρδη. Ποιος θα δουλέψει τώρα για να πληρωθούν οι συμφωνημένες συντάξεις στη Δύση;

Τώρα βέβαια οι συντάξεις αυτές συντηρούν και τα παιδιά τους, που ολοένα και περισσότερο μένουν σπίτι, αφού αδυνατούν να είναι οικονομικά ανεξάρτητοι. Αυτή βέβαια δεν είναι μια βιώσιμη κατάσταση, και δε θα διαρκέσει για πολύ ακόμα.

Αυτές οι συντάξεις θα χτυπηθούν (ήδη έχει αρχίσει άλλωστε). Ο καπιταλισμός θα αρπάξει αυτές τις συντάξεις από τα "μη-παραγωγικά άτομα" (τους γέρους) και θα τα χρησιμοποιήσει για άλλες δουλειές (κυρίως για να σώσει τις τράπεζες, μη νομίζετε ότι θα ασχοληθεί σε εσάς). Δεν είναι τυχαίο που πχ ο Ιάπωνας υπουργός Οικονομικών βγήκε ανοιχτά και είπε πρόσφατα ότι...καλό θα ήταν οι γέροι να πεθαίνουν πιο νωρίς, ώστε να μη χρειάζεται να δίνει το κράτος όλες αυτές τις συντάξεις!

Όσο για τη νέα γενιά, πέρα από τα δικά της βάρη, είναι χρεωμένη και με κάποια βάρη από την προηγούμενη, που συμφώνησε να πληρωθεί όχι μόνο για τη δική της εργασία, αλλά και για την μέρος της εργασίας της επόμενης. Γι' αυτό και τώρα από τη μία ζει με τους γονείς της (γιατί δε μπορεί να συντηρηθεί μόνη της), και από την άλλη τους βρίζει επειδή "αυτοί δημιούργησαν αυτή την κατάσταση", με τεράστια ανεργία, μισθούς πείνας, κτλ.

Παρόλα αυτά, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτοί που φταίνε πάνω από όλα είναι αυτοί που ωφελήθηκαν από όλη αυτή τη διαδικασία, δηλαδή οι μεγάλοι καπιταλιστές που αύξησαν κατακόρυφα τα κέρδη τους από τη μεταφορά της παραγωγής στην Ασία. Οι εργάτες δεν έχουν άδικο να ζητούν συντάξεις, απλά το λάθος τους είναι ότι τη διεκδικούν από την μελλοντική εργασία της επόμενης γενιάς, που όλοι ξέρουμε σε τι κατάσταση βρίσκεται. Αν οι εργάτες θέλουν σύνταξη της προκοπής για τους γέρους, ή χτύπημα της ανεργίας για τους νέους, θα πρέπει να τα διεκδικήσουν όχι ο ένας από τον άλλο, αλλά από αυτόν που τους τα στερεί.

Η παλιότερη γενιά έχει σαφώς μεγάλες ευθύνες, γιατί είχε πάρει τα λεφτά της και τις πιστώσεις της και "τα είχε φορτώσει όλα στον κόκορα". Αλλά τώρα θα πρέπει και αυτή να παλέψει, τόσο για το δικό της μέλλον, όσο και για το μέλλον των παιδιών της.

Χρήματα και δουλειές υπάρχουν, απλά για να φτάσουν σε εμάς, πρέπει να τα διεκδικήσουμε και να τα κατακτήσουμε.

Τα κέρδη που έχουν συσσωρεύσει οι μεγαλοκαπιταλιστές του κόσμου φτάνουν άνετα για συντάξεις, και αν τους παραμερίσουμε, θα καλυφθούν τα πάντα.

Όσο για θέσεις εργασίας, ώστε να δουλέψουν οι νεότεροι εργάτες και να δημιουργηθεί και αρκετός πλούτος για το μέλλον, αυτές μπορούν να δημιουργηθούν και να υπάρξουν μόνο με έναν τρόπο: Με το να μειωθούν τα ωράρια εργασίας, ώστε να δουλέψουν περισσότεροι εργάτες από λιγότερες ώρες. Όσο για το μισθό τους, αυτός θα βρεθεί σε ικανοποιητικά επίπεδα μόνο εάν σταματήσουν τα πολλά κέρδη να καταλήγουν στις τσέπες των κεφαλαιοκρατών, και καταλήξουν στους παραγωγούς του πλούτου, σε αυτούς που παράγουν με την εργασία τους.

Αν θέλετε στ' αλήθεια ένα μέλλον για εσάς και τα παιδιά ή τους παππούδες σας, εκεί θα πρέπει να επικεντρωθούμε. Το μεγάλο ερώτημα βέβαια είναι αν υπάρχει η απαραίτητη συνειδητοποίηση. 

 "Με το ΠΑΣΟΚ φάγαμε ψωμί", "με το ΠΑΣΟΚ εγώ διόρισα τον εαυτό μου ή τα παιδιά μου", άρα..."είμαι με το ΠΑΣΟΚ". Η νεότερη γενιά όμως, ακόμα και να ήταν πρόθυμη να δωροδοκηθεί και αυτή όπως η προηγούμενη, πλέον δεν έχει ούτε καν μια θέση στο δημόσιο να περιμένει από την άρχουσα τάξη, οπότε αναγκαστικά θα ψάξει το μέλλον της μακρυά από εκεί. Και εκεί που θα πρέπει να παίξει το ρόλο της η αριστερά για να οργανώσει αυτή την ανατροπή.

Μην ξεχνάμε ότι οι παλιότερες γενιές έχουν δωροδοκηθεί εδώ και χρόνια, με αποτέλεσμα η πολυετείς αποχή από κάθε έννοια ταξικής οργάνωσης και πάλης να τους έχει κάνει ανίκανους για μάχη. Είναι τυχαίο που η παλιότερη γενιά στην Ελλάδα είναι η πιο φανατική υπέρμαχος της κυβέρνησης, που την εκβιάζει ότι θα χάσει τις συντάξεις της αν δεν την ψηφίσει;

Επίσης, η γενιά των γονιών μας έχει ζήσει την "καλή εποχή" του καπιταλισμού, δηλαδή η γενιά των γονιών μας έζησε μερικές δεκαετίες συνεχούς ανάπτυξης (εντάξει, υπήρχαν κάποιες κρίσεις, στην Ελλάδα είχαμε και πολιτικές αναταράξεις πχ με τη χούντα, αλλά πάντως υπήρχε οικονομική ανάπτυξη, μπορούσες σχετικά εύκολα να βρεις μια δουλειά, κτλ. Άρα, η γενιά αυτή εργατών έχει καταπιεί αμάσητα πολλά ιδεολογήματα του καπιταλισμού, και ειλικρινά αδυνατεί να κατανοήσει τι πραγματικά γίνεται, με αποτέλεσμα να μην ξέρει τι της γίνεται, και να υπάρχει πολύ χαμηλός βαθμός ταξικής συνειδητοποίησης ή αλληλεγγύης).

Θα έλεγα ότι αυτό είναι και η πιο μεγάλη ήττα. Το να μην έχεις λεφτά, είναι σοβαρό βέβαια πρόβλημα, αλλά το να μην έχεις μυαλό για να δημιουργήσεις ένα καλύτερο μέλλον για εσένα και τα παιδιά σου, αυτό είναι ό,τι χειρότερο. Και δυστυχώς εκεί βρισκόμαστε.

Μέλλον μπορεί να χτιστεί μόνο χτυπώντας το σημερινό σάπιο σύστημα της αγοράς και τους καπιταλιστές που το στηρίζουν. Η νέα γενιά εργατών προφανώς και θα πρέπει να βρεθεί στην πρώτη γραμμή. Όσο για τις προηγούμενες γενιές, καλό θα ήταν εκτός από το να φιλοξενούν στα σπίτια τους τα άνεργα ή υπο-εργαζόμενα παιδιά τους, να να σπρώξουν και να τα ενισχύσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό βέβαια δεν περιμένω να συμβεί σε μεγάλο βαθμό, αλλά έστω κι έτσι, οι εργάτες αυτού του κόσμου θα πρέπει να δουν κατάματα την πραγματικότητα:

Δε μπορεί η ζωή να βγει μένοντας για πάντα με τους γονείς τους, και ζώντας από τη σύνταξη τους (που διαρκώς θα μειώνεται, μέχρι να μην μπορεί πλέον να τους συντηρήσει, αφού δε θα μπαίνουν στα ταμεία νέες εισφορές). Καλώς η κακώς, ο κλήρος έπεσε σε αυτή τη γενιά εργατών να δώσει την αποφασιστική μάχη εναντίον των κεφαλαιοκρατών και του συστήματος τους, και αν δεν τη δώσουν, απλά πολλοί απ' αυτούς θα σαπίσουν...στα παιδικά τους δωμάτια.