Η λενινιστική μηχανή

 Η σκέψη του Λένιν δεν είναι απλά σκέψη, όπως και τα κείμενα του Λένιν δεν είναι απλά κείμενα. Για το λόγο αυτό δεν έχει νόημα η αποστήθιση λέξεων και τσιτάτων του, ούτε το παιχνίδι με τα διάφορα σημαίνοντα και σημαινόμενα του λενινιστικού καθεστώτος Λόγου έχει τη σημασία που του αποδίδεται. Αλλά και η ''συστηματική ερμηνεία'' του έργου του Λένιν, ως απάντηση σε μια αποσπασματική τσιτατολογία, συναντά προβλήματα, στο βαθμό που, το είπαμε ήδη, δεν πρόκειται απλά για κείμενα πόσο μάλλον για Κείμενο, όσο για έργο με την κυριολεκτική έννοια του όρου, σαν προϊόν μιας παραγωγής. Η ''ερμηνεία'' του λενινιστικού έργου, συστηματική ή αποσπασματική, προσκρούει στον ειδικό χαρακτήρα του σαν προϊόν μιας ιστορικής επαναστατικής πρακτικής. Από την άλλη ο πολλαπλασιασμός των ''λενινιστών'' όπως και των ''αντιλενινιστών'' αποτελεί, θα έλεγε κανείς, τεκμήριο περί του αντιθέτου-γιατί όλοι αυτοί εμφανίζονται με το ένα ή το άλλο πρόσημο να ερμηνεύουν ''σωστά'' την ''ουσία'' του Λένιν δίχως να φαίνεται στον ορίζοντα μια σύγχρονη επαναστατική πρακτική (''λενινιστική'' ή μη) με προοπτικές νίκης. Είναι αλήθεια όμως ότι δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε το έργο του Λένιν άνευ όρων και ορίων, άρα φαίνεται να επιστρέφουμε στην αναγκαιότητα μιας ερμηνείας, που θα οριοθετεί τον πυρήνα από την περιφέρεια, το ουσιώδες από το επουσιώδες της ''διδασκαλίας του''.

      Ίσως καταφέρουμε να αποφύγουμε τη μουμιοποίηση του Λένιν που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά αν προσπαθήσουμε να σκεφτούμε πάνω στη λειτουργία της. Η λειτουργία της είναι να παρουσιάσει τον Λένιν και τον κάθε Λένιν σαν μύθο, σαν Πρόσωπο, σαν Χριστό, και όχι σαν αυτό που ''πραγματικά είναι'' ο Λένιν, ακριβώς να μην είναι ''Λένιν'' αλλά μια πολιτική και πολεμική μηχανή. Αν ψάχνουμε για κάτι ''λενινιστικό'', αυτό δεν είναι ένας νομικός κώδικας που απαγορεύει τις αποκλίσεις, επιβάλλει ποινές και καταφάσκει μερικά δικαιώματα, αλλά μια λενινιστική μηχανή, που κάποτε λειτούργησε και εξακολουθεί, λίγο ή πολύ, να λειτουργεί. Ο ''Λένιν'' (μια λέξη) εκφράζει ένα σύνολο λειτουργικών πρακτικών και προσανατολισμών που γεννιούνται μέσα σε καθορισμένες ιστορικές συνθήκες. Ο ''Μάρξ'', ο ''Ρούσβελτ'', ο ''Κέυνς'', ο ''Μάο'' ή ο ''Λένιν'' από τη στιγμή που είναι νεκροί (δεν ξέρω αν εκπλήσσει κάποιους αυτό), ''επιζούν'' μόνο σαν συστήματα αρχών, διακρίσεων, χειρισμών, αξιολογήσεων, τακτοποιήσεων. Τα συστήματα αυτά μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά, φθείρονται με το πέρασμα του χρόνου και την αλλαγή των συνθηκών, βαδίζοντας προς την αταξία. Οι χρήστες τους προσπαθούν να τα διασώσουν διευρύνοντας τους βασικούς ορισμούς για να αποδείξουν πως διατηρούν την αξία τους υπό το φως νέων εξελίξεων, τα τροφοδοτούν με διάφορες πηγές ενέργειας και τα αναμιγνύουν με άλλα συστήματα, αλλάζουν την εσωτερική οργάνωσή τους και τις ιεραρχήσεις τους, αυστηροποιούν ή χαλαρώνουν τα όριά τους, κρύβουν κάτω από το χαλί τις όποιες αντιφάσεις τους, και όλα αυτά γιατί πολύ απλά δεν βρίσκουν άλλα συστήματα να τα αντικαταστήσουν, πιο αποδοτικά και σύμφωνα με τις στοχεύσεις τους, που θα μπορούσαν να τα εμπιστευτούν.

     Ο Λένιν, ως κανονικός άνθρωπος, πέθανε, η μούμια μυρίζει θάνατο και όχι ζωή. Το μόνο που ζει είναι η λενινιστική μηχανή, που μας καλεί να καταλάβουμε και να αξιολογήσουμε όχι απλά το τί σημαίνει (τί σημαίνει για κάποιον, για εμάς) αλλά κυρίως το πώς λειτουργεί. Πώς λειτουργεί, αν είναι χρήσιμη, αν μπορεί να επιλύσει πραγματικά προβλήματα, αν πετυχαίνει τους στόχους για τους οποίους φτιάχτηκε.

    Η κοινωνική πραγματικότητα, αν προσπαθήσουμε να τη σκεφτούμε συνολικά, μοιάζει με ένα χαώδες σύνολο πληροφοριών, που μας παραλύει, εκτός αν είμαστε αποφασισμένοι να βλέπουμε και να σκεφτόμαστε πράγματα που δεν υπερβαίνουν το στενό και άμεσο οπτικό μας πεδίο. Δεν αρκούμαστε σε αυτό, θέλουμε να σκεφτόμαστε την κοινωνία, τις τάξεις, τις πολιτικές, οικονομικές και άλλες δυνάμεις, τη κρίση, να κατανοήσουμε το καπιταλιστικό σύστημα.

     Πώς εισάγεται όλο αυτό το χάος μέσα στη λενινιστική μηχανή, πώς φιλτράρεται από αυτήν;


     Το Τί να Κάνουμε γράφεται διατυπώνοντας ένα ερώτημα (που αναλύεται σε πολλά ερωτήματα) και δίνοντας μια απάντηση (που αναλύεται σε πολλές απαντήσεις). Θέτει ένα πρόβλημα, προσδιορίζει τους ιστορικούς του όρους, και δρομολογεί την επίλυσή του. Πώς θα οργανώσουμε και θα οργανωθούμε, πώς θα μαζικοποιηθούμε, πώς θα νικήσουμε, πάνω από όλα τί να κάνουμε;. Η σκέψη του Λένιν και η πρακτική του είναι εργαλειακή γιατί λειτουργεί σαν εργαλείο μετασχηματισμού της πραγματικότητας. Είναι μια τεχνική της επανάστασης των εργατών και των αγροτών όπως ''άλγεβρα της επανάστασης'' είναι η διαλεκτική. Είναι η πολεμική τέχνη των προλετάριων με λαβές, ελιγμούς, αποκρούσεις, αντεπιθέσεις, αιφνιδιασμούς, ευκινησία στο πεδίο της μάχης, συσπειρώσεις δυνάμεων και καίρια πλήγματα, στοχοπροσήλωση, γνώση και αυτοπεποίθηση, δύναμη.

    Από το Τί να Κάνουμε, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή

    Σελ 196

    ‘’Πέστε μου σας παρακαλώ: κάνουν μήπως δουλειά στα «χαρτιά» οι χτίστες όταν τοποθετούν πέτρες στα διάφορα σημεία μιας τεράστιας και πρωτοφανούς οικοδομής και χρησιμοποιούν ένα νήμα που τους βοηθάει να βρίσκουν τη σωστή θέση όπου θα βάλουν τις πέτρες, που τους δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν όχι μόνο την κάθε πέτρα, μα και το κάθε κομμάτι της πέτρας που συναρμολογημένο με τις προηγούμενες και τις επόμενες σχηματίζει μια πλήρη και συνολική γραμμή; Και μήπως δεν περνάμε μια τέτοια ακριβώς περίοδο της κομματικής μας ζωής, όταν έχουμε πέτρες και χτίστες, μα δεν έχουμε ένα νήμα που να το βλέπουν όλοι, που θα μπορούσαν να το ακολουθήσουν όλοι;’’

    Εδώ η λενινιστική μηχανή επεξεργάζεται τους πολύπλοκους ιριδισμούς πλευρών της πολιτικής ζωής και προβάλλει αλληγορικά στην οθόνη, σαν κινηματογραφική μηχανή, μια ομάδα χτιστών που φτιάχνουν μια πελώρια οικοδομή. Αυτό το χτίσμα φτιάχνεται από πέτρες και κάθε κομμάτι πέτρας συναρμολογείται με ένα άλλο κομμάτι. Η συναρμολόγηση αυτή, η οικοδομή, ό,τι πιο ''υλικό'' μπορεί να φανταστεί κανείς από την ανθρώπινη πρακτική, χρειάζεται εκείνο το νήμα που συνέχει όλα τα υλικά μέρη, εκείνο το συνεκτικό ιστό που ενώνει τα κομμάτια, εκείνη τη συνολική γραμμή ή (οργανωτικό) διάγραμμα.

    Η λενινιστική μηχανή βλέπει, στα κενά ανάμεσα στις πέτρες και τους χτίστες, την αναγκαιότητα ενός σχεδίου που θα συντονίσει, θα οργανώσει, θα μεγιστοποιήσει τα αποτελέσματα της παραγωγής, ελαχιστοποιώντας τη δαπάνη χρόνου, πρώτων υλών και ενέργειας των επαναστατών.


   Η λενινιστική μηχανή παράγει πολιτικό έργο, κωδικοποιώντας την ίδια κοινωνική πραγματικότητα σαν μία παραγωγική διαδικασία, μια ρευστή διάταξη δυνάμεων, παραγωγών και προϊόντων, τάσεων και αντιτάσεων, ένα σύμπλεγμα στο οποίο πρέπει να δοθεί οργανωτική συνοχή και καθορισμένος σκοπός.

Σελ 197

 ‘’Το ζήτημα της συνένωσης της τοπικής δράσης σε κεντρικά όργανα στριφογυρίζει μέσα σε φαύλο κύκλο’’-μας διδάσκει ο Α.Ναντέζντιν. ‘’Η ένωση αυτή απαιτεί ομοιογενή στοιχεία, και αυτή η ομοιογένεια μπορεί να δημιουργηθεί μόνη της μόνο από κάποιο συνδετικό. Αυτό, όμως, το συνδετικό μπορεί να είναι το προιόν γερών τοπικών οργανώσεων που σήμερα δεν διακρίνονται καθόλου για την ομοιογένειά τους’’. Πρόκειται για αλήθεια το ίδιο σεβαστή και αναμφισβήτητη, όπως και η αλήθεια που λέει ότι πρέπει να διαπλάσουμε γερές πολιτικές οργανώσεις. Πρόκειται, όμως, για αλήθεια εξίσου στείρα, όπως και εκείνη. Κάθε «ζήτημα στριφογυρίζει μέσα σε φαύλο κύκλο», γιατί ολόκληρη η πολιτική ζωή είναι μια ατελεύτητη αλυσίδα που αποτελείται από μια ατελεύτητη σειρά κρίκων. Όλη η τέχνη του πολιτικού είναι να βρει και να πιαστεί, όσο μπορεί πιο γερά, από τον κρίκο που είναι λιγότερο πιθανόν να του τον πάρουν από τα χέρια, από τον κρίκο που είναι ο σπουδαιότερος στη δοσμένη στιγμή, από τον κρίκο που εγγυάται περισσότερο από καθετί άλλο στον κάτοχό του την κατοχή ολόκληρης της αλυσίδας. Αν είχαμε μια ομάδα από έμπειρους χτίστες που να δουλεύουν τόσο αρμονικά, ώστε να μπορούν και χωρίς νήμα να βάζουν τις πέτρες εκεί που χρειάζεται (αυτό δεν είναι τελείως αδύνατο, αν μιλήσουμε αφηρημένα), τότε θα μπορούσαμε ίσως να πιαστούμε και από έναν άλλο κρίκο. Το κακό, όμως, είναι ότι δεν έχουμε ακόμα έμπειρους χτίστες που να δουλεύουν αρμονικά, ότι οι πέτρες τοποθετούνται συχνά εκεί που δε χρειάζεται καθόλου, ότι δεν τοποθετούνται σ’ένα κοινό νήμα, αλλά τόσο σκόρπια, που να τις σαρώσει ο εχθρός μ’ένα φύσημα, σαν να μην ήταν πέτρες, αλλά κόκκοι άμμου.

   Αλυσίδα κρίκων: δεν είναι μόνο η ''ιμπεριαλιστική αλυσίδα''. Είναι κάθε δομή αιτίων και αιτιατών που σχηματίζει μια αλυσίδα δράσεων και προεκτείνεται επ'άπειρον. Το θέμα δεν είναι το κάθε σημείο ξεχωριστά της αλυσίδας αποκομμένο, αλλά η μηχανική του ''αδύναμου κρίκου''. Κάθε μπλοκ δυνάμεων έχει ένα ''ευάλωτο σημείο'' (πολεμολογική αρχή). Η κοινωνική δομή σπαράσσεται από αντιφάσεις που απειλούν να διαλύσουν τη συνοχή της αλυσίδας των στοιχείων. Όλη η πίεση που ασκείται στην αλυσίδα μετατοπίζεται στον πιο ''αδύναμο κρίκο'' που αν σπάσει, σπάει όλο το αλυσίδωμα. Η τέχνη της πολιτικής είναι να εντοπίσει το σημείο αυτό, και να κερδίσει αυτόν το κρίκο. Όποιος κερδίσει τον κρίκο αυτόν, έχει το κλειδί της νίκης στη μάχη.
    Η λενινιστική μηχανή σκανάρει όλη τη δομή και εντοπίζει τον αδύναμο κρίκο. Η ''συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης στιγμής'' δεν είναι ο αυθαίρετος καιροσκοπισμός του να άγομαι και να φέρομαι από τη συγκυρία, παίζοντας ζαριές για τα πάντα. Είναι να βρίσκω στη συγκεκριμένη ιστορική καμπή το πώς συγκεκριμενοποιείται η γενική λειτουργία της εκάστοτε αλυσίδας σε έναν ορισμένο ''ασθενή κρίκο''.
     Η πεμπτουσία όμως της λενινιστικής αρχής δεν είναι η παραπάνω διαδικασία ''εντοπισμού'' του σημείου στο οποίο συσσωρεύεται όλη η μηχανική πίεση: η πεμπτουσία της είναι η όλη διαδικασία, που δεν τελειώνει μέχρι την οριστική επίλυση του συνολικού οργανωτικού προβλήματος, μέχρι την απάντηση όλων των κομβικών ερωτημάτων, μέχρι την τελειωτική επικράτηση απέναντι στο καπιταλιστικό σύστημα. Ο εντοπισμός του ''αδύναμου κρίκου'' είναι ο ίδιος ένας από τους κρίκους της λενινιστικής αλυσίδας. Η μάχη δεν σταματά εδώ, αλλά συνεχίζεται. Πρώτα συλλογή πληροφοριών και γρήγορη αποτίμησή τους, ενδιάμεσοι κρίκοι, μετά εντοπισμός, άλλοι κρίκοι, μετά επιστράτευση δυνάμεων, κρίκοι, καταστρώνοντας την τακτική, εξειδικεύοντας το στρατηγικό προσανατολισμό. Το σπουδαίο της αντίληψης αυτής είναι ότι μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε δομή, σε κάθε μηχανή, σε κάθε σύστημα: ποιός είναι ο αδύναμος κρίκος της ίδιας της λενινιστικής αλυσίδας, ποιό το ευάλωτο σημείο της; Aυτό θα σήμαινε αυτεφαρμοζόμενος λενινισμός, μαρξισμός, ιστορικός υλισμός, διαλεκτική που δεν μένει στάσιμη αλλά αναπτύσσεται.

Σελ 198

 Και μια άλλη σύγκριση: ‘’Η εφημερίδα δεν είναι μόνο συλλογικός προπαγανδιστής και συλλογικός διαφωτιστής, μα και συλλογικός οργανωτής. Από την τελευταία αυτή άποψη, η εφημερίδα μπορεί να παραβληθεί με σκαλωσιές που φτιάχνονται, γύρω από ένα κτίριο που χτίζεται. Οι σκαλωσιές αυτές χαράζουν το περίγραμμα της οικοδομής, διευκολύνουν την επικοινωνία ανάμεσα στους διάφορους οικοδόμους, τους βοηθάνε να κατανέμουν τη δουλειά και να παρακολουθούν τα γενικά αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν με την οργανωμένη δουλειά’’. Αλήθεια, όλα αυτά δεν μοιάζει με την περίπτωση ενός συγγραφέα, ενός ανθρώπου του γραφείου που μεγαλοποιεί το ρόλο του; Δε χρειάζονται καθόλου οι σκαλωσιές για το ίδιο το κτίριο, οι σκαλωσιές γίνονται από το χειρότερο υλικό, στήνονται προσωρινά και μόλις τελειώσει η οικοδομή, έστω και όχι ολωσδιόλου, τις πετούν στη σόμπα. Όσο για το χτίσιμο επαναστατικών οργανώσεων, η πείρα δείχνει ότι μπορούν κάποτε να οικοδομηθούν και χωρίς σκαλωσιές, πάρτε, λ.χ, την περίοδο 1870-1880. Σήμερα, όμως, δεν μπορεί ούτε να φανταστεί κανείς ότι υπάρχει δυνατότητα να χτιστεί χωρίς σκαλωσιές το οικοδόμημα που μας χρειάζεται.

    Η εφημερίδα όχι ως συλλογικός προπαγανδιστής, αλλά ως συλλογικός οργανωτής. Το Μανιφέστο όχι σαν ιδεολογία, αλλά σαν μηχανή. Οργανώνει επαναστατικό υλικό, δεν το ''πείθει''. Παράγει επαναστάτες, κομμουνιστές. Λειτουργεί ή όχι, επιδιορθώνεται, φτάνει σε ιστορικό τέρμα, αντικαθίσταται.
    Ένα εργαλείο εργαλειοποιεί τον ίδιο το χρήστη: του βάζει ένα γενικό περίγραμμα της δράσης του, προδικάζει με τα τεχνικά όρια τους σκοπούς και τις κατευθύνσεις του.
    Αν όλα είναι ''ιδεολογία'', όλα είναι θεολογία. Η λενινιστική μηχανή ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε απλά να πείσει, ο Λένιν ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε να προσελκύσει ''πιστούς''. Σκοπός της πολιτικής αυτής μηχανής ήταν να βελτιώνει και να βελτιώνεται, να σχεδιάζει, να αποδίδει, να θέτει τους κανόνες του παιχνιδιού, να κερδίζει, πάντα με τη σφραγίδα των εργατικών συμφερόντων.
    Αν συγκρουστούν αστικές με σοσιαλιστικές δυνάμεις, ποιές θα νικήσουν; Αυτές που είναι καλύτερες σε ορισμένες κρίσιμες παραμέτρους, αυτές που διαθέτουν τον καλύτερο εξοπλισμό, τις μεγαλύτερες δυνάμεις, τις καλύτερες εφεδρείες, την καλύτερη τακτική και στρατηγική. Δεν είναι όλα ιδεολογία, υπάρχει κάτι που υπερβαίνει και τις δύο τάξεις (πέρα από στόχο της χειραφέτησης όλης της ανθρωπότητας), και αναγκαστικά τις υπερβαίνει αφού καθορίζει ποιά θα νικήσει. Είναι η λογική της πολιτικής και του πολέμου, της επιστήμης και της τεχνικής (παραγωγικές δυνάμεις), είναι οι ''ιστορικές συνθήκες μέσα στις οποίες φτιάχνουν οι άνθρωποι την ιστορία τους''. Η όποια ''αφομοίωση'' των παραγωγικών δυνάμεων στις παραγωγικές σχέσεις δεν εξαντλεί τη δυναμική τους. Αν ήταν έτσι, δεν θα μιλούσαμε για δύο όψεις, αλλά για μία.

    Σελ 202

    ‘’Αν δεν θέλουμε στα λόγια την ένωση, πρέπει ο κάθε τοπικός όμιλος να διαθέσει αμέσως, ας πούμε, το ένα τέταρτο των δυνάμεών του σε δραστήρια δουλειά για την κοινή υπόθεση. Και η εφημερίδα θα του δείξει αμέσως το γενικό περίγραμμα, τις διαστάσεις και το χαρακτήρα αυτού του έργου. Θα τους δείξει ποιες ατέλειες είναι περισσότερο αισθητές σ’όλη την πανρωσική δράση, πού λείπει η ζύμωση, πού είναι αδύνατες οι επαφές, ποιούς τροχούς του τεράστιου γενικού μηχανισμού θα μπορούσε να διορθώσει ή να αντικαταστήσει με καλύτερους ο όμιλος αυτός. Ένας όμιλος που δεν έχει δουλέψει ακόμα, μα που ζητάει τώρα δα δουλειά, θα μπορούσε να αρχίσει όχι χειροτεχνικά σ’ένα χωριστό μικρό εργαστήρι, χωρίς να ξέρει ούτε την προηγούμενη ανάπτυξη της ‘’βιομηχανίας’’ ούτε το γενικό επίπεδο των συγκεκριμένων βιομηχανικών τρόπων παραγωγής, μα σαν μέτοχος μιας πλατιάς επιχείρησης που αντανακλά την γενική επαναστατική επίθεση ενάντια στην απολυταρχία. Κι όσο πιο τέλεια δουλεύει ο κάθε μικρός τροχός, όσο πιο πολλά στελέχη που ασχολούνται με τις λεπτομέρειες θα χρησιμοποιούνται στο κοινό έργο, τόσο πιο πυκνό θα γίνει το δίχτυ μας και τόσο λιγότερη θα είναι η σύγχυση που θα προκαλούσαν στις κοινές γραμμές μας τα αναπόφευκτα χτυπήματα’’ (203).

     Μηχανισμός. Παραγωγή. Βιομηχανία. Τροχοί.

    ''Μα όλα αυτά δεν θέλουμε να υπερβούμε; Δεν είναι αυτός ο Εργαλειακός Λόγος που υποτάσσει τους ''προλετάριους'' καθημερινά και θέλουν αυτοί να τον καταστρέψουν; Δεν είναι η Τεχνική και η Βιομηχανία όπλα του Καπιταλισμού, δεν είναι εδώ ο Λένιν εγκλωβισμένος στο ''φαντασιακό'' της κεφαλαιοκρατικής ορθολογικότητας; Mα πώς αντιμετωπίζει έτσι τους ανθρώπους, σαν γρανάζια μιας Μηχανής, που δέχεται εντολές, προφανώς από κάποιον, από ποιόν άλλο, από τον Κομματικό Μηχανισμό!''

    Πώς ο Εργαλειακός Λόγος, αναγκαίος στο πεδίο της μάχης, γίνεται Διαλεκτικός; Πώς είναι ήδη από την αρχή διαλεκτικός, υπό ποιές συνθήκες το σφυροκόπημα του σφυριού αντιστρέφεται και σε κάθε χτύπημα απονεκρώνει τον εαυτό του;

    Πρέπει το έργο που παράγει η μηχανή σαν εκροή να γίνεται εισροή που ξεχαρβαλώνει τη μηχανή. Το κομμουνιστικό Κόμμα και το εργατικό Κράτος ή ''μισοκράτος'' σαν όργανα επιβολής της εργατικής τάξης.

    Ας αναλογιστούμε λοιπόν και να αντλήσουμε τα διδάγματα από την παλαιά και τη τρέχουσα ιστορική εμπειρία, πολιτικής αλλά και οικονομικής ''υφής'', αν και κατά πόσο λειτουργεί καλά η λενινιστική μηχανή. Μα πάνω απ'όλα, πριν βιαστούμε να καταστρέψουμε το ό,τιδήποτε, ας σκεφτούμε πρώτα: με ποιά καλύτερα όπλα θα πάνε να συγκρουστούν ο εργαζόμενος λαός, οι άνεργοι, οι καταπιεσμένοι όλης της γης, στην αυριανή μάχη;

    Τα μεταλλεία της επανάστασης σιωπούν. Το σφυρί και το δρεπάνι αποσύρονται ειρηνικά ή βίαια και αντικαθίστανται από τα όπλα και τα εργαλεία των αστών. Η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων πιέζει τις παραγωγικές σχέσεις και η αντίφαση αυτή τραντάζει τη μαρξιστική-λενινιστική μηχανή (δύο μηχανές συναρμολογημένες σε μία) που τρίζει. Άλλοι αποσυνδέουν το ''μαρξισμό'' από το ''λενινισμό'' για να τον ''΄γλιτώσουν'', άλλοι το ''λενινισμό'' από το ''μαρξισμό'' θεωρώντας το πρώτο ανώτερο εξελικτικό στάδιο του δεύτερου, μα αυτή η διάσπαση, χωρίς σαφή εναλλακτική, εκλύει καταστροφή.

    Η κομμουνιστική επαναθεμελίωση θα κατασκευάσει τη νέα επαναστατική τεχνολογία των υποτελών, που θα ενσωματώνει όλες τις χρήσιμες γνώσεις και την πείρα της παλιάς, οπλίζοντας ξανά τους μισθωτούς δούλους στον αγώνα τους ενάντια στην άρχουσα τάξη. Αυτή τη φορά, έναν έναν.

Αναδημοσίευση από bestimmung